Publicystyka - ngo.pl

Magda Dobranowska-Wittels, warszawa.ngo.pl: – Spotykamy się, aby porozmawiać o zbliżającym się Mazowieckim Forum Inicjatyw Pozarządowych, które odbędzie się już 9 września.

Anna Czyżewska, prezeska Zarządu Federacji Mazowia: – Tak, już po raz osiemnasty,  jak co roku spotykamy się z mazowieckimi organizacjami z całego województwa, aby rozmawiać o tematach, które są dla nas ważne.

Jakie to tematy w tym roku?

– Widzimy trzy tematy istotne dla organizacji: permanentnie kluczowe jest finansowanie działań organizacji, planowanie budżetu, zarządzeni budżetem i pozyskiwanie środków.

Drugi temat to kwestia migracyjna: sytuacja uchodźców i uchodźczyń w Polsce i na Mazowszu, przede wszystkim uchodźczyń i uchodźców wojennych z Ukrainy, których w województwie mazowieckim jest kilkaset tysięcy. Największa grupa jest oczywiście w Warszawie, ale jako Federacja Mazowia robiliśmy monitoring sytuacji uchodźców w różnych gminach w województwie i niemal w każdej jacyś uchodźcy są. A to przekłada się na sytuację i działalność organizacji pozarządowych.

Trzeci temat – także szeroko dyskutowany – to dobrostan działaczy i działaczek lokalnych. Jest to temat związany z wypaleniem aktywistów i aktywistek który nieustannie powraca w naszych rozmowach z organizacjami. Coraz częściej jednak różne organizacje, między innymi Fundacja RegenerAkcja, która będzie naszym gościem, wspierają działaczy i działaczki w przeciwdziałaniu wypaleniu.

Powiedziałaś, że kwestie związane z finansowaniem działań organizacji powracają co roku. Czy one się zmieniają? Czy np. widzicie, że potrzebne są pieniądze na konkretne działania, czy na rozwój organizacji?

– Obserwujemy, że zwiększa się zainteresowanie organizacji pozyskiwaniem dodatkowych środków. Szczególnie Koła Gospodyń Wiejskich są tym zainteresowane, ale nie tylko. KGW mają zapewnione środki z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.

Z drugiej strony, z perspektywy organizacji, które już od lat działają na terenie województwa mazowieckiego pojawienie się w bardzo krótkim czasie, w ciągu czterech lat właściwie, niemal dziesięć procent więcej organizacji pozarządowych też stanowi spore wyzwanie.

Jest też kwestia nierównomiernego finansowania działań organizacji przez samorządy, różne są strategie współpracy samorządów z organizacjami. Niestety, nadal są takie samorządy, które nie uchwalają programów współpracy, nie pytają organizacji czego one chcą, czego potrzebują, co mogą wspólnie zrobić. Nie tylko w kontekście przekazywania im środków, ale w ogóle zapewniania wsparcia.

Kolejny temat to środki na działania wspierające uchodźców. Chociaż powiedziałabym, że to może nawet mniejszy problem niż współpraca organizacji pozarządowych z Narodowym Instytutem Wolności i różnych kontrowersyjnych decyzji dyrektora Wojciecha Kaczmarczyka i komisji konkursowych, czy to w konkursie NOWEFIO czy w innych programach. Te decyzje nie zawsze są zbieżne z ocenami ekspertów. To jest bardzo duży temat. Organizacje pozarządowe z województwa mazowieckiego także zostały pozbawione środków w ramach konkursu NOWEFIO.

Krzysztof Jakubowski: NOWEFIO dla „zgodnych z polityką rządu” >

Karol Gutsze: Odmowa przyznania dotacji wnioskom bardzo dobrze ocenionym przez ekspertów podważa wiarygodność całego systemu oceny >

Całkiem niedawno zakończyły się konsultacje Programu współpracy województwa mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi. Czy problemy, o których mówisz znajdują odzwierciedlenie w tym dokumencie? 

– Współpraca wojewody mazowieckiego Konstantego Radziwiłła z organizacjami pozarządowymi jest raczej ograniczona, ponieważ wojewoda dysponuje niewielkimi środkami. On realizuje na terenie województwa programy rządowe, niewiele jest zadań, które bezpośrednio powierza organizacjom. Chociaż współpraca finansowa Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z organizacjami pozarządowymi przebiega dość sprawnie. Programy są ciekawe, projekty realizowane przez organizacje w ramach konkursów MKWZ są fajne.

Zupełnie inaczej wygląda współpraca samorządu województwa mazowieckiego i pana marszałka Adam Struzika z organizacjami. To ma rzeczywiście bardzo duże przełożenie na sytuację organizacji.

Obecnie trwa konkurs na działania wspierające uchodźców. Organizacje mogą ubiegać się w trybie małych grantów o 10 tys. zł na działania wspierające uchodźców. Do rozdysponowania jest pół miliona zł, czyli średnio wychodzi 50 dotacji. Pierwsze działania jeszcze nie zostały ogłoszone. Od 8 lipca można było składać wnioski.

Wsparcie organizacji pozarządowych w trybie "małych dotacji" na rzecz uchodźców z Ukrainy” >

Nas cieszy ta szybka reakcja i niewielkie, a dość szeroko dystrybuowane środki, dlatego, że część organizacji na Mazowszu nie miała możliwości realizacji tak dużych przedsięwzięć, jakie były wymagane w konkursach organizowanych przez Kancelarię Premiera Rady Ministrów. Który również – swoją drogą – był kontrowersyjny i jako Federacja Mazowia zabieraliśmy głos w tej sprawie.

„Jawność życia publicznego nie od wszystkich wymagana” [komentarz Czyżewskiej] >

W konkursie Urzędu Marszałkowskiego finansowane są działania niewielkie, lokalne i może być ich dużo. Mogą się o nie starać zarówno organizacje działające w Warszawie, gdzie liczba uchodźców jest największa, jak i w Mławie, czy w powiecie grójeckim, gdzie przyjechało wiele członków i członkiń rodzin osób, które tam wcześniej pracowały w zakładach produkcyjnych czy sadownictwie. Czy w subregionie radomskim, gdzie z kolei Ukraińcy i Ukrainki byli zatrudniani w rolnictwie. Do nich też przyjechały rodziny. W tych miejscach nie ma organizacji, które wcześniej zajmowały się wspieraniem migrantów i migrantek, ale teraz takie działania są tam bardzo potrzebne.

Marszałek samorządu województwa mazowieckiego odpowiedział także na potrzebę wsparcia finansowego gospodyń aktywnych społecznie. Samorząd ogłasza konkurs, w którym organizacje wspierające gospodynie, więc nie tylko KGW, ale też działające na terenach wiejskich fundacje i stowarzyszenia, mogły ubiegać się o 7 tysięcy złotych na doposażenie.

Marszałek w tym roku przeznaczył na ten konkurs niemal 5,5 mln zł. Ponad 800 organizacji otrzymało  te dotacje. Dla stowarzyszeń i fundacji z Mazowsza to jest fajny konkurs, bo z jednej strony pozwala na wsparcie infrastrukturalne organizacji z małych miejscowości, z drugiej strony – z tego konkursu wykluczone są wszystkie organizacje, które działają na terenach miejskich, bo nie są to organizacje aktywizujące gospodynie na wsi.

Mamy tez konkurs na działania wspierające organizacje pozarządowe – 400 tys. Jedenaście, dwanaście organizacji otrzymuje dofinansowanie na działania doradcze, szkoleniowe, na organizację lokalnych forów organizacji. I to jest z kolei kwota niewystarczająca.

Kilka lokalnych federacji organizacji pozarządowych, organizacji parasolowych nie otrzymało środków, żeby prowadzić działania wspierające żeby wspierać lokalne organizacje. Na przykład te nowo powstałe Koła Gospodyń Wiejskich, aby nauczyły się nie tylko pisać wnioski, ale także planować projekty, długofalowe działania, myśleć szerzej niż tylko, jak zorganizować lokalny festyn. Cześć KGW skupia swoje działania tylko do takich wydarzeń. Oczywiście, to są ważne przedsięwzięcia, ale dlaczego mają tylko do tego się ograniczać?

Czy organizacje biorą udział w konsultowaniu programów współpracy?

– W niewielkim stopniu. I to zarówno na poziomie województwa, jak i niższych szczebli samorządu. Po pierwsze dlatego, że nie mają świadomości, jaka jest rola programów współpracy. To jest kluczowa kwestia.

Druga przyczyna jest bardziej po stronie samorządu, czyli mocno konserwatywna forma prowadzenia konsultacji, tradycyjna: przesyłanie formularza. Mało jest spotkań konsultacyjnych.

Są samorządy, co do których programów nie są zgłaszane żadne uwagi, bo nie ma takiej woli politycznej, aby bardziej otworzyć się na organizacje i ich posłuchać: chcemy zrobić to i to, ale potrzebujemy wsparcia. A samorząd może w ramach zadań zleconych powiedzieć: takie mamy pieniądze, takie mamy ramy i oczekiwania. Jak to ze sobą sensownie połączyć? Mówiąc to wszystko, wyłączam m.st. Warszawa, bo jego polityka współpracy z organizacjami pozarządowymi jest diametralnie inna. Oczywiście warszawskie organizacje mogą mieć uwagi, ale gdyby sprawdziły inne samorządy, wiedziałyby, że może być dużo gorzej.

Czego mogą się spodziewać przedstawiciele i przedstawicielki organizacji, którzy zdecydują się przyjechać do Warszawy na MFIP, 9 września.

– Wiemy, że dla uczestników MFIP-u bardzo ważne jest to, że mogą spotkać się z innymi osobami, z innymi działaczami i działaczkami organizacji pozarządowych z całego województwa. „Ładujemy baterie”, „Ładujemy akumulatory, by dalej działać”, „Inspirujemy się” – to mówią uczestnicy i uczestniczki MFIP-ów, ale mówimy to też my, organizatorzy.

Nowością podczas tegorocznego MFIP-u będą konsultacje indywidualne. Do tej pory tego nie było. Działacze i działaczki, którzy przyjeżdżają z terenu Mazowsza i nie mają u siebie możliwości skorzystania ze specjalistycznego i indywidualnego doradztwa, będą mogli spotkać się z ekspertem i ekspertką i porozmawiać o swoich trudnościach. 

Mamy zaplanowane doradztwo indywidualne z obszaru księgowości, pozyskiwania środków i planowania budżetu organizacji. Kwestie związane z księgowością są dla organizacji bardzo trudne, a niektóre organizacje własnymi siłami prowadzą księgowość. Koła Gospodyń mogą zdecydować się na korzystanie z księgowości uproszczonej, ale jeśli zaczynają pozyskiwać dodatkowe środki, to muszą tę księgowość zmodyfikować. Nie zawsze mają tego świadomość.

Będzie także doradztwo z zakresu dostępności. Mimo że zapewnienie dostępności jest prawnie usankcjonowane i wymagane przez grantodawców – organizacje nie wiedzą, w jaki sposób to robić. Będzie również doradztwo indywidualne z zakresu promocji i marketingu organizacji pozarządowej. Na spotkania indywidualne można się umawiać już na etapie rejestracji.

Program staramy się planować możliwie szeroko. Jest on z jednej strony odpowiedzią na potrzeby organizacji, a z drugiej – jest też wspólnie wypracowany przez tegorocznych organizatorów – Federację Mazowia, Stowarzyszenie Mierz Wysoko, twórcę aplikacji 2do2 do zarządzania budżetami NGO oraz przez Mazowiecki Instytut Kultury, który jest tegorocznym partnerem projektu. Nie tylko korzystamy z przestrzeni MIK-u, przy ul. Elektoralnej 12, ale Instytut wspiera nas też merytorycznie, programowo. Ważne dla nas jest, że budynek MIK-u jest dostępny dla osób mających problemy z poruszaniem się – wszystkie przestrzenie są tu dostępne. To jest ogromny wkład i wartość.

Kiedy i gdzie można się zgłaszać? Czy jest to związane z jakimiś kosztami?

– Rekrutacja ruszyła 15 sierpnia. Formularz zgłoszeniowy jest dostępny na naszej nowej stronie internetowej federacjamazowia.org.pl, a także na stronie Stowarzyszenia Mierz Wysoko i w wydarzeniu na FB: XVIII Mazowieckie Forum Organizacji Pozarządowych.

Zgłoszenia będziemy przyjmować do wyczerpania limitu miejsc. Zapraszamy sto osób z całego województwa. Udział jest bezpłatny. Nie trzeba ponosić żadnych kosztów, poza dojazdem, ale jeśli dla kogoś dojazd miałby być barierą uczestnictwa, to prosimy o kontakt. Będziemy się starali jako organizatorzy wesprzeć taką osobę. Wiemy, że wiele organizacji lokalnie łączy się, aby przyjechać. Z powiatu płońskiego, z subregionu radomskiego, z Rzeczniowa, z Ostrołęki organizacje przyjeżdżają wspólnie.

Zadanie publiczne pn. „Mazowieckie Forum Inicjatyw Pozarządowych 2022” sfinansowane ze środków z budżetu Województwa Mazowieckiego. Wszystkie informacje można znaleźć tutaj: https://federacjamazowia.org.pl/2022/08/15/zapraszamy-na-xviii-mazowieckie-forum-inicjatyw-pozarzadowych/

Serwis warszawa.ngo.pl jest patronem medialnym XVIII Mazowieckiego Forum Inicjatyw Pozarządowych.