Publicystyka - ngo.pl

Budzi nas nie dźwięk budzika, lecz napięte gardło i ciężar w brzuchu. W trzecim sektorze stres to nie epizod, lecz codzienność: granty, sprawozdania, wolontariusze, niepewność finansowa. Statystyki są bezlitosne: aż 43 % osób pracujących w organizacjach pozarządowych deklaruje, że często lub bardzo często czuje się wypalonych, a 9 % każdego dnia (Cypryańska-Nezlek, 2023). Do tego dochodzi kontekst całego rynku pracy: 51 % pracowników w Polsce przyznaje, że odczuwa stres (ManpowerGroup, 2024).

A mimo to, gdy przychodzi do pisania wniosku grantowego, wellbeing zespołu jest niemal zawsze „dodatkiem”. Musimy go sprzedawać, ubierać w piórka, nazywać szkoleniem czy edukacją. Musimy udowadniać, że warsztat antystresowy to podniesienie jakości działań, a wyjazd dla kadry to nie widzimisię, tylko konkretna forma przeciwdziałania wypaleniu. Inaczej nie przejdzie. Tymczasem wellbeing nie powinien być trikiem retorycznym, ale standardem i kosztem kwalifikowalnym, tak samo jak księgowość (chociaż tu też bywa różnie) czy wynajem sali.

Warto jednak podkreślić, że są programy, które już dostrzegły ten problem i dają przestrzeń na dbanie o ludzi. W Active Citizens Fund czy w FemFundzie wellbeing kadry można realnie wpisać, jako kwalifikowalny koszt. Podobnie w programach humanitarnych Mercy Corps, gdzie dbałość o odporność psychiczną zespołów jest integralną częścią działań, czy w grantach TechSoup, które pozwalają finansować rozwiązania wspierające dobrostan pracowników. Także środki z FIO/PROO przeznaczane na budowę kapitału instytucjonalnego dają możliwość wpisania działań wellbeingowych. To ogromny krok naprzód, sygnał, że są grantodawcy, którzy rozumieją: bez zadbanego zespołu nie ma trwałej zmiany.

Franklin D. Roosevelt powiedział: „Krytyk się nie liczy; nie ten, który wytyka, że ktoś potyka się, albo że mógł zrobić coś lepiej. Zasługa należy do tego, kto naprawdę stoi na arenie, kto walczy, kto się poci, kto upada i powstaje”. My, ludzie trzeciego sektora, codziennie jesteśmy na tej arenie. I jeśli mamy dalej walczyć skutecznie, grantodawcy muszą zrozumieć, że inwestycja w nasz dobrostan to nie luksus, lecz fundament skuteczności całego systemu.

Dlatego czas najwyższy, abyś mówili to głośno: wellbeing pracowników i pracowniczek organizacji społecznych musi być wpisany w standardy projektowe. Grantodawcy: od programów rządowych po fundacje i międzynarodowe fundusze, powinni wprost wskazywać, że koszty superwizji, warsztatów antystresowych czy wsparcia psychologicznego są kwalifikowalne. Bez zdrowego zespołu nie ma zdrowej organizacji, a bez zdrowej organizacji nie ma trwałej zmiany społecznej.

Ale apel kieruję także do nas, do środowiska trzeciego sektora. Potrzebujemy głośno o tym mówić w konsultacjach, radach programowych, gremiach doradczych. Musimy normalizować to, że dbanie o siebie to nie egoizm, lecz troska o misję i o beneficjentów. Bo jeśli my się wypalimy, nie będzie miał kto nieść dalej tego, co dla innych bywa ostatnią deską ratunku.

Niech wellbeing stanie się naszym wspólnym językiem i obowiązkowym punktem w budżecie, nie „dodatkiem do uzasadnienia”, lecz równoprawnym elementem projektów. To odwaga mówienia o tym, czego potrzebujemy, będzie dziś prawdziwym aktem odpowiedzialności.

1. ^{Cypryańska-Nezlek, M. (2023). Wypalenie zawodowe wśród pracowników organizacji pozarządowych. Publicystyka.ngo.pl. https://publicystyka.ngo.pl/wypalenie-zawodowe-wsrod-pracownikow-organizacji-pozarzadowych}
2. ^{ManpowerGroup. (2024, 18 listopada). Half of workers stressed, one-third eyeing job change in Europe. Euronews. https://www.euronews.com/business/2024/11/18/half-of-workers-stressed-one-third-eyeing-job-change-in-europe}
3. ^{Roosevelt, F. D. (1910). Citizenship in a Republic [Mowa w Sorbonie].}