Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce odbędą 9 czerwca 2024. Każdy, kto najpóźniej w dniu wyborów ukończył 18 lat, ma prawo głosować. Przy spełnieniu określonych warunków można również głosować, będąc poza granicami kraju.
Kiedy odbędą się wybory?
Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce odbędą 9 czerwca 2024.
Ilu posłów i posłanek jest wybieranych do PE w Polsce?
W 2024 roku w Polsce zostanie wybranych 53 posłów i posłanek do Parlamentu Europejskiego.
Jak wybiera się posłów i posłanki do PE?
Zgodnie z prawem UE, we wszystkich państwach członkowskich musi być stosowany proporcjonalny system wyborczy, który polega na podziale mandatów odpowiednio do liczby głosów zebranych przez poszczególne partie.
W Polsce wybory do Parlamentu Europejskiego są bezpośrednie i proporcjonalne, co oznacza, że kandydat, który z danej listy wyborczej otrzyma największą liczbę głosów, ma pierwszeństwo w ostatecznym podziale mandatów.
Kto może kandydować?
Prawo zgłoszenia kandydatów na posłów i posłanki do Parlamentu Europejskiego przysługuje:
- komitetowi wyborczemu partii politycznych,
- koalicyjnemu komitetowi wyborczemu,
- komitetowi wyborczemu wyborców.
Pełnomocnik wyborczy komitetu wyborczego wyborców zawiadamia Państwową Komisję Wyborczą o utworzeniu komitetu wyborczego wyborców. Zawiadomienie to musi być dokonane w terminie do 50. dnia przed dniem wyborów.
Listę kandydatów w danym okręgu wyborczym zgłasza się do właściwej okręgowej komisji wyborczej najpóźniej w 40. dniu przed dniem wyborów.
Liczba kandydatów i kandydatek na posłów do Parlamentu Europejskiego zgłaszanych na liście nie może być mniejsza niż 5 i większa niż 10.
Lista kandydatów i kandydatek powinna być poparta podpisami co najmniej 10 000 wyborców i wyborczyń stale zamieszkałych w danym okręgu wyborczym.
Kandydować mogą zarówno obywatele i obywatelki RP, jak i inni mieszkańcy i mieszkanki Unii Europejskiej.
Pełną listę kandydatów i kandydatek będzie można znaleźć po zakończeniu rejestracji komitetów wyborczych na stronie PKW: Państwowa Komisja Wyborcza.
Jaki jest obowiązujący próg wyborczy?
W przypadku wyborów do Parlamentu Europejskiego w podziale mandatów będą brały udział komitety wyborcze, które w skali kraju przekroczyły 5%.
Jaki jest podział na okręgi i ile ich jest?
W wyborach do Parlamentu Europejskiego Polska podzielona jest na 13 okręgów wyborczych, a w każdym z nich wyborcy mogą głosować na różnych kandydatów, jeśli ci startują z ramienia tych samych krajowych partii politycznych. Podział okręgów w Polsce kształtuje się następująco:
- Okręg 1.: województwo pomorskie;
- Okręg 2.: województwo kujawsko-pomorskie;
- Okręg 3.: województwa podlaskie i warmińsko-mazurskie;
- Okręg 4.: część województwa mazowieckiego (Warszawa i 8 powiatów: grodziski, legionowski, nowodworski, otwocki, piaseczyński, pruszkowski, warszawski zachodni i wołomiński);
- Okręg 5.: część województwa mazowieckiego (pozostałe powiaty województwa mazowieckiego, które nie wchodzą w skład okręgu nr 4;
- Okręg 6.: województwo łódzkie;
- Okręg 7.: województwo wielkopolskie;
- Okręg 8.: województwo lubelskie;
- Okręg 9.: województwo podkarpackie;
- Okręg 10.: województwa małopolskie i świętokrzyskie;
- Okręg 11.: województwo śląskie;
- Okręg 12. województwa dolnośląskie i opolskie;
- Okręg 13. województwa lubuskie i zachodniopomorskie.
Gdzie można głosować?
⭐ Obywatele Polski głosujący w Polsce
Wyborcy i wyborczynie w Polsce głosują w obwodowych komisjach wyborczych w miejscu stałego zamieszkania. Wyborca jest wpisywany do spisu wyborców z urzędu na podstawie miejsca zameldowania na pobyt stały. Jeśli jednak w ostatnim czasie zmienił się Twój adres zamieszkania, sprawdź we właściwym urzędzie gminy, czy znajdujesz się w rejestrze wyborczym.
Na podstawie rejestru wyborczego sporządzany jest spis wyborców, czyli lista osób uprawnionych do głosowania w danej okręgowej komisji wyborczej.
Osoba, która chce głosować poza miejscem stałego zamieszkania, ma dwie możliwości: może pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania - wniosek składa się w urzędzie gminy, w której jest się ujętym w spisie wyborców, najpóźniej w 3. dniu przed dniem wyborów. Wniosek można złożyć pisemnie, faksem lub elektronicznie. Z takim zaświadczeniem można głosować w dowolnym obwodzie głosowania na terenie kraju.
Możesz również złożyć pisemny wniosek o dopisanie do spisu wyborców w gminie, w której będziesz przebywać w dniu wyborów. Wniosek należy złożyć w urzędzie giny najpóźniej w 3. dniu przed dniem wyborów.
⭐ Obywatele UE głosujący w Polsce
Każdy obywatel i obywatelka UE, którzy spełniają określone warunki, mają prawo do głosowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego we wszystkich krajach Unii Europejskiej.
W Polsce obywatele UE niebędący obywatelami polskimi stale zamieszkujący na obszarze gminy są wpisywani do rejestru wyborców. Obywatele UE niebędący obywatelami polskimi muszą być wpisani do rejestru wyborców w gminie, w której mieszkają. Przepisy nie wskazują terminu, do którego należy złożyć wniosek o wpisanie do rejestru wyborców. Należy jednak wziąć pod uwagę, że wójt ma trzy dni na rozpatrzenie wniosku.
Na podstawie rejestru wyborców tworzony jest spis wyborców.
Obywatele UE niebędący obywatelami polskimi (tak samo jak obywatele polscy) mogą głosować w wybranym lokalu wyborczym pod warunkiem złożenia pisemnego wniosku o dopisanie do spisu wyborców. Pisemny wniosek należy złożyć w gminie nie później niż trzy dni przed wyborami.
⭐ Obywatel Polski głosujący z zagranicy
Jeżeli jesteś wpisany na listę wyborców i mieszkasz w innym państwie UE (tzw. kraju goszczącym), możesz: głosować na kandydatów startujących w wyborach w Polsce lub brać udział w wyborach w państwie przyjmującym i głosować na kandydatów startujących w wyborach w tym kraju.
W wyborach europejskich można głosować tylko raz. Wyborca przebywający w innym państwie UE, posiadający ważny polski paszport lub dowód osobisty (lub obywatel UE niebędący obywatelem Polski, ale posiadający ważny paszport lub inny dokument potwierdzający tożsamość) może głosować na kandydatów startujących w wyborach w Polsce, jeżeli on/ona jest wpisany do rejestru wyborców prowadzonego przez właściwego terytorialnie konsula.
Wpisu dokonuje się na podstawie wniosku osobistego złożonego ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, telefaksem lub w formie elektronicznej (w języku polskim). Wniosek powinien zawierać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer identyfikacyjny PESEL, wskazanie miejsca zamieszkania wyborcy za granicą, numer ważnego polskiego paszportu lub dowodu osobistego oraz miejsce i datę jego wydania (w przypadku obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami Polski – numer innego ważnego dokumentu tożsamości oraz miejsce i data jego wydania), miejsce wpisu wyborcy do spisu wyborców (w przypadku obywateli polskich czasowo przebywających za granicą). Wniosek można złożyć najpóźniej na 3 dni przed dniem wyborów.
Wykaz placówek polskich za granicą można znaleźć na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych (w języku polskim).
Szczegółowe informacje o tym, jak wziąć udział w wyborach w kraju goszczącym i jak głosować na kandydatów startujących w tym kraju, znajdziesz na stronie internetowej „Twoja Europa” dotyczącej Twojego prawa do głosowania.
Obywatele polscy zamieszkali za granicą mogą głosować, jeżeli zostanie utworzony okręg wyborczy. Warunkiem jest obecność co najmniej 15 wyborców na obszarze okręgu oraz możliwość przekazania wyników głosowania właściwej komisji wyborczej niezwłocznie po jego zakończeniu. Informację o utworzeniu okręgów wyborczych za granicą konsulowie przekazują najpóźniej 21. dnia przed dniem wyborów. Wyborca przebywający za granicą, posiadający ważny polski paszport (lub obywatel Unii Europejskiej niebędący Polakiem posiadający ważny paszport lub inny dokument tożsamości) może głosować w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Polsce, jeżeli on/ona jest wpisany do rejestru wyborców sporządzanych przez konsula właściwego terytorialnie.
Wpisu dokonuje się na podstawie osobistego wniosku złożonego ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, telefaksem lub elektronicznie. Wniosek powinien zawierać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer identyfikacyjny PESEL, wskazanie miejsca zamieszkania wyborcy za granicą, numer ważnego polskiego paszportu oraz miejsce i datę jego wydania (w przypadku obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami Polski – numer innego ważnego dokumentu tożsamości oraz miejsce i data jego wydania) miejsce wpisu wyborcy do spisu wyborców (w przypadku obywateli polskich czasowo przebywający za granicą). Wniosek można złożyć najpóźniej 3. dnia przed dniem wyborów.
Gdzie należy zgłosić chęć głosowania w wyborach?
⭐ Obywatele Polski głosujący w Polsce
Osoba, która zamierza głosować w obwodowej komisji wyborczej właściwej dla miejsca stałego zamieszkania, nie musi zgłaszać zamiaru głosowania w wyborach. Jeśli chcesz zostać dopisany/a do spisu wyborców w danej gminie, musisz zgłosić się do urzędu gminy, w której chcesz głosować. Możesz także pobrać zaświadczenie o prawie do głosowania i zanieść je do wybranej przez siebie komisji wyborczej.
⭐ Obywatele UE głosujący w Polsce
Obywatele UE niebędący obywatelami polskimi muszą być wpisani do rejestru wyborców w gminie, w której mieszkają. Przepisy nie regulują konkretnego terminu złożenia wniosku o dopisanie do takiego spisu, należy jednak mieć na uwadze, że wójt ma trzy dni na rozpatrzenie wniosku. Obywatele UE, którzy nie są jednocześnie obywatelami Polski (podobnie jak osoby posiadające polskie obywatelstwo) mogą głosować w wybranym okręgu wyborczym pod warunkiem złożenia odpowiedniego wniosku o dopisanie do spisu wyborców. Wniosek, w formie pisemnej, musi zostać złożony w urzędzie gminy nie później niż na 3 dni przed terminem wyborów.
⭐ Obywatele Polski głosujący za granicą
Wpisu do rejestru wyborców dokonuje się na podstawie imiennego wniosku złożonego ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, faksem lub w formie elektronicznej (w języku polskim). Wniosek powinien zawierać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL, oznaczenie miejsca pobytu wyborcy za granicą, numer ważnego polskiego paszportu lub dowodu osobistego oraz miejsce i datę jego wydania (w przypadku obywateli Unii Europejskiej niebędących obywatelami polskimi - numer innego ważnego dokumentu tożsamości oraz miejsce i datę jego wydania), miejsce wpisania wyborcy do rejestru wyborców (w przypadku obywateli polskich czasowo przebywających za granicą).
Jakie dokumenty muszę zabrać do lokalu wyborczego?
Członkowie komisji wyborczej mają obowiązek sprawdzić naszą tożsamość, stąd do lokalu wyborczego należy zabrać ze sobą dowód osobisty lub paszport.
Jakie wsparcie mogą otrzymać osoby z niepełnosprawnościami?
Osobom z niepełnosprawnościami, które chciałyby wziąć udział w wyborach do PE w Polsce, przysługują dwie dodatkowe formy głosowania:
- głosowanie korespondencyjne
- oraz głosowanie przez pełnomocnika.
Wyborcy z niepełnosprawnościami mają prawo do uzyskania pełnej informacji w swojej gminie na temat lokalizacji lokali wyborczych dostosowanych do osób z niepełnosprawnościami znajdujących się najbliżej ich miejsca zamieszkania.
Lokal wyborczy powinien być specjalnie przygotowany dla potrzeb osób z niepełnosprawnościami.
Obwieszczenia wyborcze oraz wyniki wyborów muszą być umieszczane w miejscach łatwo dostępnych dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej.
Na prośbę wyborcy z niepełnosprawnościami członek obwodowej komisji wyborczej zobowiązany jest przekazać ustnie treść określonych obwieszczeń wyborczych.
Dodatkowo wyborca z niepełnosprawnością może głosować przy użyciu nakładek na karty do głosowania sporządzonych w alfabecie Braille’a.
Czy można głosować korespondencyjnie?
Głosowanie korespondencyjne umożliwione jest wyłącznie wyborcom z niepełnosprawnościami o potwierdzonym znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności (prawo to dotyczy wyłącznie osób głosujących w stałych obwodowych komisjach wyborczych na terytorium Polski).
Zamiar głosowania korespondencyjnego wyborca musi zgłosić komisarzowi wyborczemu do 15. dnia przed dniem wyborów. Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. Zgłoszenie powinno zawierać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL wyborcy z niepełnosprawnością, oświadczenie o wpisaniu tego wyborcy do rejestru wyborców w danej gminie, oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie, wskazanie adresu, na który ma być wysłany pakiet wyborczy.
Do zgłoszenia należy dołączyć kopię aktualnego orzeczenia właściwego organu orzekającego o ustaleniu stopnia niepełnosprawności.
W zgłoszeniu wyborca z niepełnosprawnością może zażądać dołączenia do pakietu wyborczego nakładki na kartę do głosowania sporządzonej w alfabecie Braille’a.
Wyborca, który zgłosił zamiar głosowania korespondencyjnego, otrzymuje, nie później niż 7 dni przed dniem wyborów, pakiet wyborczy.
Po wypełnieniu karty do głosowania wyborca wkłada ją do koperty na kartę do głosowania, którą zakleja, a następnie kopertę tę wkłada do koperty zwrotnej łącznie z podpisanym oświadczeniem o osobistym i tajnym oddaniu głosu, które otrzymał w pakiecie wyborczym, i przesyła ją do właściwej obwodowej komisji wyborczej.
Czy można głosować przez internet?
Nie, podczas wyborów do PE w Polsce głosowanie przez internet nie jest możliwe.
Czy można głosować przez pełnomocnika?
Głosowanie przez pełnomocnika umożliwione jest wyborcom z niepełnosprawnościami o potwierdzonym znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz wyborcom, którzy najpóźniej w dniu głosowania ukończyli 60 lat.
Pełnomocnikiem może być tylko osoba wpisana do rejestru wyborców w tej samej gminie, co udzielający pełnomocnictwa do głosowania lub posiadająca zaświadczenie o prawie do głosowania. Pełnomocnictwa do głosowania udziela się przed wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta) lub przed innym pracownikiem urzędu gminy upoważnionym przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) do sporządzania aktów pełnomocnictwa do głosowania.
Akt pełnomocnictwa do głosowania sporządza się na wniosek wyborcy wniesiony do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gminy, w której wyborca wpisany jest do rejestru wyborców, najpóźniej w 9 dniu przed dniem wyborów. Wniosek powinien zawierać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer ewidencyjny PESEL, adres zamieszkania, zarówno wyborcy, jak i osoby, której ma być udzielone pełnomocnictwo do głosowania, wyraźne oznaczenie wyborów, których dotyczy pełnomocnictwo do głosowania.
Ten artykuł ukazał się w cyklu „UE – Polska – organizacje”.
Źródło: Europe Direct
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
