Za tydzień będziemy obchodzić Ogólnopolski Dzień Rad Działalności Pożytku Publicznego – święto współpracy organizacji pozarządowych z administracją publiczną. Przyjrzyjmy się, co o tej współpracy mówią przedstawiciele i przedstawicielki organizacji.
Administracja publiczna to jeden z kluczowych partnerów dla stowarzyszeń i fundacji – 97% organizacji utrzymuje kontakty z administracją szczebla lokalnego, powiatowego, regionalnego lub centralnego. Jednocześnie warto mieć na uwadze, że uwzględniamy tu jakiekolwiek kontakty organizacji z administracją, nawet te bardzo luźne, utrzymywane sporadycznie. Bliskie relacje, polegające na częstych, regularnych kontaktach z administracją przynajmniej jednego szczebla utrzymuje co trzecia organizacja (34%).
Na kontakty organizacji z administracją publiczną składają się głównie relacje z lokalnym samorządem. Relacje z lokalnym urzędem miasta lub gminy ma 83% organizacji (dla 32% organizacji są to kontakty częste i regularne).
Kontakty z samorządem lokalnym odgrywają szczególnie istotną rolę na wsi i w małych miastach, a także wśród organizacji z najdłuższym, ponad 15-letnim stażem działania.
Kontakty z innymi, ponadlokalnymi szczeblami administracji publicznej, są dużo rzadsze – 57% organizacji utrzymuje relacje ze starostwem powiatowym, 44% z urzędem marszałkowskim, a 37% z administracja centralną.
Skupmy się zatem na lokalnym samorządzie – najbliższemu organizacjom reprezentantowi administracji.
Merytorycznie częściej niż finansowo
Relacje organizacji z lokalnym samorządem są utrzymywane z różnych powodów. Dla większości organizacji podłożem do tych kontaktów jest jakaś forma współpracy merytorycznej – 72% organizacji kontaktuje się z urzędem miasta lub gminy właśnie w z tego tytułu.
Z kolei 54% organizacji kontaktuje się z lokalnym samorządem w odniesieniu do współpracy finansowej – chodzi tu głównie o dotacje udzielane przez samorząd lokalnym organizacjom pozarządowych. Choć temat współpracy finansowej z lokalnym samorządem jest niezwykle ważny dla organizacji (a w szczególności zapewne dla 34% organizacji, dla których źródła samorządowe stanowią trzon ich budżetu), to tym razem chcemy się przyjrzeć współpracy pozafinansowej, merytorycznej.
Form współpracy pozafinansowej między samorządem a organizacjami jest wiele. Może ona polegać m.in. na
- wzajemnym informowaniu się o planowanych kierunkach działalności
- konsultowaniu z organizacjami pozarządowymi projektów aktów prawnych, dokumentów w dziedzinach dotyczących działalności organizacji,
- tworzeniu wspólnych zespołów doradczych i inicjatywnych, składających się z przedstawicieli sektora pozarządowego i administracji publicznej,
- wspólnym prowadzeniu projektów.
Z badań wynika, że najwięcej organizacji uczestniczy w oficjalnych spotkaniach z przedstawicielami urzędu (53%), na bieżąco wymienia się informacjami z lokalnymi urzędnikami ((36%) oraz prowadzi wspólne działania (36%). Rzadziej organizacje uczestniczą w konsultacjach organizowanych przez samorząd (22%) oraz angażują się w prace grup roboczych i komisje powoływane przez samorząd (16%). Te i inne formy współpracy pozafinansowej przedstawia poniższy wykres.
Wykres: Częstotliwość różnych form współpracy pozafinansowej z lokalnym samorządem podejmowanych przez organizacje na przestrzeni ostatnich dwóch lat
Rady i Programy Współpracy dla połowy organizacji
Formą utrzymywania stałej współpracy między organizacjami a administracją publiczną jest powołanie Rady Działalności Pożytku Publicznego. 37% organizacji deklaruje, że w ich mieście lub gminie taka lokalna rada funkcjonuje. Więcej organizacji, bo 46% wskazuje, że w ich mieście lub gminie istnieje Roczny lub Wieloletni Program Współpracy z organizacjami pozarządowymi, czyli ogólny, powszechnie dostępny dokument określający zasady i cele współpracy między administracją a organizacjami.
Pamiętajmy, że są to wyłącznie deklaracje przedstawicieli i przedstawicielek organizacji, a nie oficjalne dane (o te zresztą nie jest tak łatwo, dlatego trudno jest określić ile gmin lub miast faktycznie posiada Radę Działalności Pożytku Publicznego). Niemniej, zaprezentowane dane pokazują pewną rzeczywistość, w jakiej funkcjonują organizacje – około połowa organizacji w swojej współpracy z lokalną administracją publiczną może oprzeć się o program współpracy lub działalność rady. Nie oznacza to, że druga połowa organizacji działa w gminach lub miastach bez rady i programu współpracy, gdyż duża część organizacji nie ma wiedzy na temat sytuacji w ich miejscowościach.
Wykres: Deklaracje przedstawicieli i przedstawicielek organizacji odnośnie dokumentów i ciał dialogu funkcjonujących w ich gminie lub mieście
Współpraca na 4+
Przedstawiciele organizacji są zadowoleni z ogólnego kształtu ich relacji z lokalnym samorządem – na szkolnej skali ocen wystawiają jej średnio „4+”. Oznacza to pewną poprawę w stosunku do oceny wystawionej w 2015 roku. Niemniej, nadal widać przestrzeń do poprawy w tym zakresie. Tak jak w latach ubiegłych, lepszą ocenę współpracy z lokalnym samorządem wystawiają organizacje mające z nim częste i regularne kontakty, otrzymujące od samorządu dotacje oraz realizujące z urzędem wspólne projekty.
Wykres. Ocena współpracy z lokalnym samorządem (1 – ocena najniższa, 6 – ocena najwyższa)
Więcej danych w Kondycja sektora organizacji pozarządowych 2018. Raport z badań.
Badania „Kondycja organizacji pozarządowych w Polsce 2018” zostały sfinansowane ze środków Fundacji im. Stefana Batorego oraz środków Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.
Artykuł powstał w ramach projektu „Kurs na użyteczność: nowa strategia badań Stowarzyszenia Klon/Jawor” sfinansowanego ze środków Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.
Źródło: inf. własna (fakty.ngo.pl)
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
