Publicystyka - ngo.pl

– Przeważnie protesty tego rodzaju dotyczą kilku lub kilkunastu drzew, tutaj sprawa dotyczyła powierzchni równej osiemnastu boiskom piłkarskim – mówi Jacek Janicki, w tamtym czasie koordynator akcji Masz Głos, który śledził działania Stowarzyszenia FiberArt i innych lokalnych grup broniących Górczyna.

Walka o ten teren zaczęła się w czerwcu 2022 roku od petycji o utworzenie parku, którą podpisało siedmiuset mieszkańców. Członkowie Stowarzyszenia FiberArt oraz lokalni liderzy kontaktowali się z Radą Osiedla Górczyn, ale nie było to łatwe. Jeszcze obowiązywały ograniczenia covidowe, poza tym Rada dotychczas raczej nie podążała za inicjatywami mieszkańców. 

Obrót spraw zmieniła reakcja radnego osiedla Marka Podlaskiego, który pod postem Stowarzyszenia na Facebooku napisał: „Jaka petycja? Dlaczego Rada Osiedla nic o tym nie wie? Ile macie podpisów?”. Wkrótce po tym Rada pozytywnie zaopiniowała petycję, wydała uchwałę o niezabudowywaniu terenów podmokłych. Współpraca ze Stowarzyszeniem i mieszkańcami zacieśniła się na tyle, że Rada poparła wnioski o utworzenie parków kieszeniowych, zwiększenie liczby koszy na śmieci i tablic informacyjnych na Górczynie – część tych spraw już została załatwiona.

Kluczowe było jednak pozyskanie decyzji urzędowej w sprawie ochrony terenu, dlatego członkowie Stowarzyszenia FiberArt wraz z mieszkańcami kontaktowali się z przedstawicielami władz miasta. Uczestniczyli w sesjach Rady, zaprosili radnych na wizję lokalną w terenie, dwukrotnie spotkali się z prezydentem Poznania. W kręgu rozmówców znaleźli się też m.in. posłowie z okręgu poznańskiego: Joanna Jaśkowiak i Rafał Grupiński. Ważny był kontakt z pracownikami Miejskiej Pracowni Urbanistycznej oraz Wydziału Urbanistyki i Architektury, bo Górczyn nie miał planu zagospodarowania przestrzennego, który mógłby specjalnym zapisem chronić tereny zielone.

W wyniku kilkumiesięcznych i konsekwentnych kontaktów Stowarzyszenia i mieszkańców z urzędnikami w lipcu 2022 roku radni jednogłośnie uchwalili stanowisko o utworzeniu na Górczynie użytku ekologicznego i objęciu ochroną pomnikową wierzb rosnących na tym terenie. W projektach Studium Zagospodarowania Terenu i Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego, które zaczęły być wówczas opracowywane, pojawiło się oznaczenie parku, powiększonego w projekcie Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego o teren z wierzbami i część obszaru torfowisk.

O przyrodniczej wartości terenów na Górczynie przekonywali eksperci, których członkowie Stowarzyszenia wraz z mieszkańcami zaprosili do rozmów z urzędnikami oraz mediami i po których opinie sięgali podczas przygotowywania pism. Byli to dr hab. Bogdan Chojnacki z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu i prof. Mariusz Lamentowicz z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. 

Lista środowisk wspierających całe przedsięwzięcie jest znacznie dłuższa, a są na niej organizacje społeczne (Koalicja ZaZieleń Poznań, stowarzyszenie Prawo do Przyrody, WOMB [Wolny Ogród Miejski Bogdanka], ruch wolnościowy Rozbrat.org, Centrum Inicjatyw Lokalnych Górczyński Fyrtel), lokalny biznes, media i przede wszystkim mieszkańcy, którzy oprócz podpisania kilku petycji uczestniczyli w spotkaniach, piknikach, festynach, a przede wszystkim swoim entuzjazmem wspierali walkę Stowarzyszenia o Górczyn. W akcji pomogła również parafia pw. Świętego Krzyża, której proboszcz Sławomir Baraniak w ogłoszeniach parafialnych powiedział o zbieraniu podpisów pod jedną z petycji w sprawie Górczyna i zgodził się na prowadzenie akcji pod kościołem.

Członkowie Stowarzyszenia FiberArt nie byli pierwszą grupą, która w historii akcji Masz Głos zmagała się z ochroną zieleni na Górczynie, ale to im jako pierwszym udało się rozwiązać problem.

W planach Stowarzyszenia jest zabezpieczenie przed zabudową całego podmokłego terenu między ulicami Dmowskiego i Krauthofera a nasypem dawnej kolei berlińskiej, za którym zaczyna się park na Górczynie. Liderzy Stowarzyszenia skontaktowali się w tej sprawie z dwoma radnymi, którzy już przygotowali stosowną interpelację. Obecnie teren nasypu wraz z częścią obszarów poniżej niego jest opisany w nowym planie zagospodarowania przestrzennego jako zieleń parkowa. Niestety park będzie przecięty drogą, która ma połączyć dwie ruchliwe ulice. Przewidziano na niej również linię tramwajową, co zapowiada uciążliwe sąsiedztwo parku. 

Niestety nie udało się włączyć do przyszłego parku części mokradeł i trzcinowisk. Za to grupa osiemnastu wierzb białych rosnących przy ul. Wrońskiego i Krauthofera, zwanych Fifne Wierzby, została ustanowiona pomnikiem przyrody (procedura nadal trwa), więc nie będą mogły zostać wycięte pod zabudowę. Stowarzyszenie FiberArt chciałoby, aby więcej terenów zostało włączonych do przyszłego parku, ale i tak są usatysfakcjonowani, że choć część udało się uratować.

Jury doceniło niezwykłą determinację społeczników, którzy – na pierwszy rzut oka – podjęli się misji niemożliwej, a jednak osiągnęli sukces. To wzór wytrwałości dla wszystkich, którzy chcą zmieniać swoje otoczenie, ale natrafiają na trudności.

W „Atlasie dobrych praktyk. Historie lokalne 2022” jest 25 historii o zaangażowaniu ludzi w lokalne zmiany. Wydarzyły się one w różnych miejscach w całej Polsce, przy wsparciu akcji Masz Głos Fundacji Batorego i jej lokalnych koordynatorów. Historie dotyczą tworzenia miejsc wspólnych dla mieszkańców, dialogu w społeczności lokalnej, załatwiania potrzeb różnych grup wiekowych, ochrony środowiska i zostały zrealizowane dzięki sprawnej współpracy władz z mieszkańcami.

Przeczytaj historie o ludziach, którzy wzięli sprawy w swoje ręce.

Stowarzyszenie FiberArt zajmuje się organizacją wydarzeń kulturalnych, warsztatów rękodzielniczych, prowadzi Centrum Inicjatyw Lokalnych Górczyński Fyrtel, zrzesza i animuje społeczność lokalną w południowej części Poznania.

Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl.