Publicystyka - ngo.pl

Członkowie małoletni nie są niczym nadzwyczajnym w polskich stowarzyszeniach. Szczególnie często będą pojawiać się w stowarzyszeniach sportowych, ale nie tylko. Dostrzega to ustawa – Prawo o stowarzyszeniach, która dookreśla w art. 3, na jakich zasadach mogą brać udział w życiu organizacji.

Jak wygląda sytuacja małoletnich poniżej 16 lat? Tłumaczy to ustęp 3 artykułu 3 prawa o stowarzyszeniach.

W tym miejscu warto podkreślić, że wskazany ustęp ustawy daje osobom poniżej 16 lat prawo do bycia członkiem stowarzyszenia – wstąpienia w jego szeregi, natomiast nie daje im prawa do tworzenia stowarzyszeń (powoływania do życia).

Stowarzyszenia "rządzą się" przy pomocy organów, a decyzje podejmuje się najczęściej w wyniku głosowania. W najważniejszych sprawach głosują członkowie np. podczas walnego zebrania. Ale czy wszystkie osoby, które mają prawo być członkiem stowarzyszeń, mogą też mieć prawo głosu? 

Zacytowany wyżej fragment ustawy – Prawo o stowarzyszeniach wskazuje, że nie. Małoletni poniżej 16 lat mogą być członkami stowarzyszeń, ale "bez prawa udziału w głosowaniu na walnych zebraniach członków". Kiedy stowarzyszenie planuje powoływać w swoje szeregi małoletnich członków, zapisy z ustawy o prawie do głosowania/braku tego prawa w zależności od wieku powiela zwykle, dla jasności, w swoim statucie.

Prawo o stowarzyszeniach wskazuje, że osoba poniżej 16 lat może zostać członkiem za zgodą swojego przedstawiciela ustawowego (zazwyczaj rodzica). Czy przedstawiciel ustawowy może zagłosować za małoletniego? Nie ma takiej możliwości. Skoro członek małoletni poniżej 16 lat nie ma prawa głosu, to w jego imieniu nie może też głosować jego przedstawiciel. Osoba poniżej 16 lat nie może również udzielić osobie dorosłej pełnomocnictwa do głosowania.

Osoby poniżej 16 lat nie mogą głosować i nie mogą scedować prawa do głosowania na innych (nie mogą, bo go nie mają). Jak w związku z tym wygląda ich wpływ na decyzje podejmowane w stowarzyszeniu, którego są członkami?

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że stowarzyszenie to jego członkowie. To odróżnia je zdecydowania od innych form społecznej aktywności (np. fundacji). Członkowie są m.in. po to, żeby decyzje dotyczące stowarzyszenia (szczególnie te najważniejsze) podejmowane były wspólnie, w drodze dyskusji i przy próbie dojścia do konsensusu. Ograniczenie dotyczące prawa do głosowania, nie powinno oznaczać ograniczenia prawa do brania udziału w dyskusji. 

Członkowie poniżej 16 lat mają prawo i powinni być zaproszeni na walne zebrania – tyle, że bez prawa do głosowania. Co do zasady, osoby niepełnoletnie są reprezentowane przez rodziców, więc wydaje się, że zawiadomienie o zebraniu powinno być adresowane na rodziców/opiekunów prawnych. W zawiadomieniu warto wskazać, że będzie to uczestnictwo bez prawa udziału w głosowaniu – co nie znaczy, że osoby poniżej 16 lat nie mają prawa do uczestnictwa w zebraniu, do wypowiedzenia swoich uwag czy oczekiwań wobec stowarzyszenia.

Stowarzyszenie, które ma takich członków, może uregulować procedurę partycypacji małoletnich w działaniach stowarzyszenia. Może np. w schemacie organizacyjnym walnego zebrania (w regulaminie) przewidzieć oddzielny punkt z postulatami małoletnich. Takie rozwiązanie będzie dobrze funkcjonować zwłaszcza w stowarzyszeniach gdzie jest wielu członków, a młodzi ludzie obawiają się samodzielnie zgłaszać problemy niewymienione w programie.

zobacz też: Małoletni członek stowarzyszenia, serwis prawosportowe.pl