Krakowski ratusz, dzięki inicjatywie Fundacji Biuro Inicjatyw Społecznych, realizuje program Miejsce Aktywności Mieszkańców, w ramach którego powstają dostępne przestrzenie, zwłaszcza w peryferyjnych dzielnicach miasta. Stowarzyszenie Zacięcie postanowiło stworzyć takie miejsce na Zwierzyńcu - grupa miała już doświadczenie w uruchamianiu MAM-u na Kozłówce. Historia znalazła się w „Atlasie dobrych praktyk” akcji Masz Głos Fundacji Batorego.
– Miejsca Aktywności Mieszkańców wyróżniają się tym, że właściwie niczego gotowego nie proponują mieszkańcom, bo nie mają ich wyręczać, tylko zachęcać do samodzielności i kreatywności w tworzeniu swojego miejsca. Jest nam to bardzo bliskie, bo w Zacięciu wspinaczka, podobnie jak w MAM-ie animacja, służy do budowania relacji, zaufania, uwierzenia w swoje siły. Nie jest celem samym w sobie – mówi Ula Tabiszewska ze Stowarzyszenia Zacięcie.
Początkowy pomysł grupy dotyczył tego, aby zagospodarować budynek przy ul. Zielony Dół 4. Jako propozycję wskazali go: przewodniczący Rady Dzielnicy Szczęsny Filipiak i Mateusz Płoskonka z Urzędu Miasta. Stowarzyszenie Zacięcie planowało rozpocząć starania od rozmowy z użytkownikiem przestrzeni – Centrum Psychoonkologii prowadzonym przez Stowarzyszenie Unicorn – ale najpierw potrzebowało zmienić swój statut pod kątem uprawnień do prowadzenia miejsca dla mieszkańców. Niezbędna do dalszego działania aktualizacja celów statutowych organizacji, połączona z uzyskaniem statusu organizacji pożytku publicznego, ostatecznie zajęła aż dziewięć miesięcy.
Druga opcja
W międzyczasie w dzielnicy VIII przy Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 151 powstała z pieniędzy publicznych hala sportowa z wydzieloną w osobnym pomieszczeniu ścianką wspinaczkową. To budynek na poziomie parteru w pełni dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, a samo pomieszczenie ze ścianką ma 117 m² powierzchni. Stowarzyszenie Zacięcie wykorzystuje właśnie wspinaczkę do działań, które na co dzień prowadzi dla dzieci, młodzieży, a także osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. W ten sposób kształtuje m.in. kompetencje społeczne uczestników swoich projektów i dlatego ta nowa lokalizacja wydawała się adekwatna do jego działań. Po pierwszych odwiedzinach w nowej hali zarząd Stowarzyszenia stanął na rozdrożu.
Brak w tamtym czasie wpisu do KRS uniemożliwiał stworzenie modelowego MAM-u, a jednocześnie w celach statutowych organizacji mieściło się zarządzanie obiektami sportowymi. Ostatecznie padło na wynajem nowej hali sportowej, bo taka decyzja wydawała się najbardziej racjonalna: druga taka okazja na pomieszczenie, w którym stoi gotowa do użycia ścianka wspinaczkowa, mogła nie pojawić się szybko. Na przełomie roku zarząd podpisał umowę, a już 12 lutego 2023 roku był pierwszy dzień otwarty Naszej Ściany.
Zmarnowany czas na Zwierzyńcu?
Zanim pojawiła się możliwość wynajmu pomieszczenia, w którym Stowarzyszenie ostatecznie realizuje swoje działania, grupa zrobiła diagnozę na Zwierzyńcu. Jej celem było poznanie przede wszystkim potrzeb mieszkanek i mieszkańców, bo obiekt sportowy powinien służyć wszystkim – być równo dostępny i umożliwiać rozwijanie różnych aktywności. Poza rozmowami z osobami, które miałyby z MAM-u korzystać, inicjatorki działania wielokrotnie spotykały się z różnymi gremiami samorządowymi i społecznymi prowadzącymi podobne miejsca w Krakowie, aby wzmocnić swoje doświadczenie. Choć te rozmowy odbywały się w zupełnie innej dzielnicy niż miejsce, które ostatecznie Zacięcie zdecydowało się wynająć, nie był to czas stracony. Każda spotkanie przygotowywało i upewniało Stowarzyszenie, że jest gotowe na samodzielne prowadzenie miejsca otwartego. Gdy więc trzeba było szybko podjąć decyzję, gdzie finalnie ulokować działania, nie wydawało się to już tak trudne.
– Imponuje mi, jak strategicznie podeszły do działania dziewczyny z Zacięcia. Pomyślały o wszystkim: o nawiązywaniu relacji z radnymi miasta i dzielnicy, Biurem Inicjatyw Społecznych. O swoich planach mówiły mi podczas naszych spotkań naradczych, które kończyłyśmy zawsze na… ścianie wspinaczkowej. To zawsze wisienka na torcie. Ale na Avatarze, czyli największej ścianie wspinaczkowej w województwie małopolskim, ciągniemy te rozmowy, tyle że w innym już duchu – wiary, że wszystko może się udać. Jak wisisz pod sufitem na linie, to z takiej perspektywy wiele rzeczy wydaje się łatwiejszych – mówi Anna Dąbrowska ze Stowarzyszenia Homo Faber, która koordynowała akcję Masz Głos w czasie realizacji inicjatywy w Krakowie.
Pół roku później
Po pół roku od podjęcia decyzji o wynajmie ścianki wspinaczkowej Stowarzyszenie wciąż aktywnie angażuje się w działania mające na celu powstanie w Krakowie kolejnych MAM-ów. Nie decyduje się jednak na całkowite przekształcenie Naszej Ściany w MAM, mimo świetnej współpracy z innymi organizacjami społecznymi i samorządem. Zarząd wciąż rozważa tzw. model hybrydowy, w którym przestrzeń Naszej Ściany staje się MAM-em tylko przez część dnia, a w pozostałym czasie może funkcjonować niezależnie od finansowania ze strony samorządu.
Najważniejsze w Naszej Ścianie jest to, że działa ona we współpracy z lokalną społecznością. Szczególnie zaangażowane są dzieci z pobliskiej Szkoły Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 151. Co tydzień ponad 120 osób odwiedza Naszą Ścianę – wspina się i uczestniczy w innych aktywnościach.
Stowarzyszenie Zacięcie otrzymało nagrodę Super Głos Fundacji Batorego. Jury doceniło działania grupy na rzecz stworzenia miejsca spotkań dla aktywnych mieszkańców w ramach jednego z programów miejskich.
Więcej w „Atlasie dobrych praktyk”
W „Atlasie dobrych praktyk. Historie lokalne 2022” jest 25 historii o zaangażowaniu ludzi w lokalne zmiany. Wydarzyły się one w różnych miejscach w całej Polsce, przy wsparciu akcji Masz Głos Fundacji Batorego i jej lokalnych koordynatorów. Historie dotyczą tworzenia miejsc wspólnych dla mieszkańców, dialogu w społeczności lokalnej, załatwiania potrzeb różnych grup wiekowych, ochrony środowiska i zostały zrealizowane dzięki sprawnej współpracy władz z mieszkańcami.
Przeczytaj historie o ludziach, którzy wzięli sprawy w swoje ręce.
Stowarzyszenie Zacięcie w swoich działaniach wykorzystuje wspinaczkę i inne aktywności fizyczne, związaną z nimi przygodę, kontakt z naturą. Do swoich projektów włącza elementy rękodzieła i tworzenia prostych prac plastycznych. Wszystko to traktuje jako narzędzia zdobywania i poszerzania kompetencji społecznych. Działania adresuje do odbiorców o różnych potrzebach, w tym do osób z niepełnosprawnościami i ich rodzin. Stowarzyszenie działa na terenie Krakowa i okolic.
Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. W 2023 roku akcja jest realizowana z partnerami regionalnymi: Stowarzyszeniem Aktywności Obywatelskiej Bona Fides, Fundacją Laboratorium Badań i Działań Społecznych SocLab, Stowarzyszeniem Rozwoju „Inspiracje”, Pracownią Zrównoważonego Rozwoju, Fundacją Twórczości, Edukacji i Animacji Młodzieży – „Teatrikon”. W latach 2022-2023 projekt jest współfinansowany przez Open Society Foundations. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl.
Źródło: akcja Masz Głos
