Publicystyka - ngo.pl

W publikacji zapisano, że „Strategia jest odpowiedzią państwa na zmieniające się otoczenie. (…) Średniookresowa strategia rozwoju kraju jest kluczowym dokumentem strategicznym polskiego państwa”. Prace nad nią trwały wiele miesięcy. Przewodniczyło im Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Aktywny udział brały również wszystkie jednostki administracji centralnej. W tworzenie fragmentów Strategii dotyczących III Sektora zaangażował się także NIW-CRSO, wspierając w tym zakresie Departament Społeczeństwa Obywatelskiego KPRM.

Już w części diagnostycznej dokumentu czytamy, że „Potencjał organizacji pozarządowych we wspieraniu administracji publicznej nie jest w pełni wykorzystywany. (…) Do największych problemów, z którymi borykają się organizacje pozarządowe, można zaliczyć te związane z nadmierną biurokracją i formalnymi wymogami grantodawców oraz częste zmiany legislacyjne”.

W Strategii znalazł się rozdział „Wzmocnienie trzeciego sektora”, który rozpoczyna się od zapowiedzi działań na rzecz wzmocnienia stabilności finansowej trzeciego sektora: „Rozwijane będą istniejące rządowe programy wspierania społeczeństwa obywatelskiego, zakładające wzmacnianie rozwoju i stabilności instytucjonalnej organizacji społecznych. Tworzone będą także nowe programy ukierunkowane na ten cel, na szczeblu rządowym oraz samorządowym. Zapewnione zostaną odpowiednie warunki prawno-instytucjonalne dla zwiększenia dywersyfikacji źródeł finansowania organizacji społecznych (w tym uproszczenia w zakresie prowadzenia przez nie działalności odpłatnej)”.

Na uwagę zasługuje także część dotycząca budowania potencjału organizacji pozarządowych. Autorzy Strategii wskazują wprost, że „rozwijane będą działania na rzecz budowania potencjału operacyjnego organizacji pozarządowych poprzez programy doposażenia organizacji obywatelskich oraz poprzez programy skierowane na wzmocnienie instytucjonalnego sektora pozarządowego w Polsce”.

Co więcej, mowa jest także o wspieraniu aktywności obywatelskiej w społecznościach lokalnych poprzez tworzenie i rozwijanie programów wspierania organizacji społecznych działających lokalnie. Czytamy: „Wsparcie dystrybuowane będzie w sposób umożliwiający budowę i rozwijanie lokalnych i regionalnych pozarządowych sieci współpracy, m.in. poprzez wykorzystanie mechanizmu regrantingu oraz wspieranie budowy lub rozwoju sieci, federacji lub koalicji organizacji społecznych”.

Strategia w jednym z celów zakłada podniesienie standardów i usprawnienie procesu zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym. Jest tu mowa wprost o planie modernizacji systemu zlecania zadań i o konieczności dodania nowych trybów zlecania zadań: „System zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym zostanie zmodernizowany, m.in. będzie uzupełniony o nowe narzędzia prawno-instytucjonalne umożliwiające sprawniejszą współpracę pomiędzy trzecim sektorem a administracją publiczną”. W innym miejscu mamy zapowiedź, że „Znacznie więcej zadań związanych z usługami społecznymi będzie zlecane organizacjom pozarządowym. Będzie to wspierało realizację zasady subsydiarności, zwiększało zaangażowanie organizacji obywatelskich w realizację działań istotnych dla społeczności lokalnych oraz budowało potencjał sektora pozarządowego”.

Autorzy dokumentu zauważyli także konieczność wzmocnienia mechanizmów dialogu obywatelskiego i komunikacji pomiędzy trzecim sektorem a administracją publiczną: „Działania będą w szczególności prowadzić do zwiększenia wpływu organizacji społecznych na procesy decyzyjne oraz zapewnienia reprezentatywności trzeciego sektora w tych procesach”.

O ważnych zadaniach organizacji pozarządowych wspomniano w części „Wzmocnienie roli demokracji partycypacyjnej i deliberatywnej”. Czytamy tam: „do współpracy w tym obszarze zaangażowane zostaną organizacje pozarządowe, które posiadają doświadczenie w prowadzeniu procesów partycypacyjno-deliberatywnych”.

W Strategii pojawiły się także zapisy dotyczące rozwoju wolontariatu i aktywności społecznej: „Podjęte zostaną działania na rzecz promocji aktywności społecznej, w tym działania i pracy w organizacjach pozarządowych, partycypacji społecznej i odpowiedzialności za otoczenie”. W planach jest ponadto popularyzacja wolontariatu: „Będą także wspierane lokalne i regionalne centra wolontariatu. Instytucje publiczne będą w większym stopniu angażować wolontariuszy, w zakresie adekwatnym do ich możliwości. (…) Informacje o możliwości zaangażowania jako wolontariusz będą dostępne w szkołach, na uczelniach oraz w innych jednostkach publicznych, a także poprzez ogólnopolski system wsparcia wolontariatu”.

Strategia rozwoju Polski za jeden z celów stawia także „Rozwój dyplomacji obywatelskiej i roli polskich organizacji pozarządowych na arenie międzynarodowej”.

Szczególną rolę organizacji społecznych podkreślono w rozdziale „Budowa nowoczesnego i opartego na społeczeństwie obywatelskim systemu ochrony ludności i obrony cywilnej”. Mowa jest tam m.in. o rozwój współpracy z organizacjami pozarządowymi jako elementu wzmocnienia potencjału obronnego: „Podjęte zostaną działania na rzecz wzmocnienia organizacji pozarządowych wspierających obronność państwa w zakresie zwiększenia liczebności rezerw osobowych, jak i pozyskiwania kandydatów do służby wojskowej, w tym zawodowej służby wojskowej, dobrowolnej zasadniczej służby wojskowej lub terytorialnej służby wojskowej. NGO zostaną szeroko włączone w realizację edukacyjnych inicjatyw o charakterze obronnym oraz propagowanie postaw patriotycznych i edukacji historycznej”. Inny cel Strategii zakłada „Zwiększenie świadomości społecznej i współpracy na rzecz bezpieczeństwa przy szerokim zaangażowaniu organizacji proobronnych oraz pozarządowych”.

Bardzo cieszę się, że w dokumencie znalazł się także punkt dotyczący rozwoju polityki młodzieżowej: „Tworzone będą systemowe rozwiązania w zakresie tworzenia lokalnych polityk młodzieżowych obejmujących swoim zakresem partycypację młodzieży w życiu społecznym (w tym Młodzieżowe Rady Gmin). Tworzone będą centra młodzieżowe oparte o pozaformalne metody edukacji oraz sieci informacji młodzieżowej”.

O ważnej roli organizacji pozarządowych mowa jest przy wielu tematach poruszanych w Strategii. Promowanie prawidłowego sposobu odżywiania, upowszechnianie aktywności fizycznej, promocja edukacji pozaformalnej osób dorosłych, zwiększanie świadomości ekologicznej, wzmocnieni roli instytucji kultury czy integracji migrantów – to tylko część z nich.