Jan Marcin Szancer – wybitny ilustrator i przyjaciel Jana Brzechwy. Co robili w Oświęcimiu jego krewni?
Ilustracje bajek stworzone przez Jana Marcina Szancera zna chyba każda osoba, która choć raz miał w ręce „Akademię Pana Kleksa” lub słynnego „Świerszczyka”. „Król ilustratorów” był twórcą grafik do niemal 300 książek dla dzieci, na których wychowywały się kolejne pokolenia Polek i Polaków. Krewni twórcy, a zarazem przyjaciela Jana Brzechwy i ilustratora jego bajek, odwiedzili właśnie Oświęcim. Z jakiego powodu? Rodzina Szancerów była związana z miastem.
Elizabeth Szancer to krewna urodzonego przed wojną ilustratora, która na stałe mieszka w Nowym Jorku. Wraz z mężem odwiedziła właśnie Oświęcim.
– Szancerowie byli związani z Krakowem i Małopolską, ale część rodziny Szancerów pochodziła również z Oświęcimia. Stąd też wizyta jego bliskiej rodziny w naszym mieście – opowiada Tomasz Kuncewicz, dyrektor Muzeum Żydowskiego w Oświęcimiu.
Jak dodaje, spotkanie było okazją nie tylko do rozmowy na temat twórczości Jana Marcina Szancera i jego wpływu na świat przedwojennej i powojennej sztuki. Szancerowie poznali też wielowiekowe dzieje Oświęcimia, w tym jego żydowskiej społeczności, która przez niemal pół tysiąclecia tworzyła miasto.
Nie tylko edukacja o wielokulturowym Oszpicinie
Warto przypomnieć, że przed wybuchem II wojny światowej połowę mieszkańców Oświęcimia stanowili żydzi. Wojnę przeżyli tylko nieliczni. Ich historię upowszechnia dziś Muzeum Żydowskie Oszpicin, którego wystawę obejrzeli goście. Odwiedzili również synagogę Chewra Lomdej Misznajot i cmentarz żydowski, w także dom Szymona Klugera – ostatniego żydowskiego mieszkańca miasta. Dziś mieści się tam muzealna klubokawiarnia Café Bergson, która jest również spotkań z kulturą i miejscem promowania najlepszej literatury, także wśród dzieci i młodzieży.
Ważne miejsce promujące czytelnictwo
– Współpracujemy z licznymi wydawnictwami, organizujemy spotkania autorskie, a także inicjatywy promujące czytelnictwo wśród najmłodszych. Promujemy przy tym polskich autorów, twórców sztuki i dobry design. Myślę, że Jan Marcin Szancer byłby dumny z naszej działalności – dodaje Kuncewicz i serdecznie zachęca do odwiedzin.
Więcej informacji o Muzeum Oszpicin oraz Café Bergson można znaleźć na stronie https://oshpitzin.pl/.
Co wiemy o Janie Marcinie Szancerze?
Jan Marcin Szancer urodził się w 1902 roku w Krakowie. „Hipnotyzował i oczarowywał. Wykreowane przez niego baśniowe scenerie i postaci na zawsze wryły się w naszą pamięć, choć niestety zapomnieliśmy nazwisko człowieka, który za tym wszystkim stoi” – pisała o nim Karolina Nos („Niezła sztuka”, 2018).
Znany był głównie jako grafik i ilustrator książek dla dzieci, ale jak opisuje Polska Agencja Prasowa, w rzeczywistości człowiekiem renesansu, obdarzonym licznymi talentami i pasjami. „Swoją niezwykle ciekawą biografią mógłby obdzielić tuzin ludzi” – pisała agencja w ubiegłym roku z okazji 120. rocznicy urodzin twórcy. Od 1951 roku był profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Zmarł w 1973 roku w Warszawie.
Na książkach dziecięcych z jego pracami wychowywały się kolejne pokolenia Polek i Polaków. Także współcześnie są nimi ilustrowane chociażby bajki Jana Brzechwy wydawane przez Oficynę Wydawniczą G&P z Poznania.
Źródło: Fundacja "Edukacyjne Centrum Żydowskie w Oświęcimiu"