Jak się rozwijała współpraca finansowa Urzędu m.st Warszawy i organizacji społecznych? Kalendarium
W lutym w serwisie warszawa.ngo.pl prezentować będziemy dobre praktyki współpracy Urzędu m.st. Warszawy z organizacjami pozarządowymi. Praktyki te tworzone były od początku przemiany ustrojowej, czyli od 1989 roku, dając nam teraz możliwość prezentowania wieloletnich, wspólnych doświadczeń i dzielenia się z innymi modelowymi rozwiązaniami prowadzenia dialogu między organizacjami a samorządem.
fragment panoramy Warszawy z dominującym Pałacem Kultury i Nauki. Jego charakterystyczna wieża z zegarem góruje nad otaczającymi go nowoczesnymi wieżowcami. Tło zdjęcia wypełnia rozległa panorama miasta z widocznymi mniejszymi budynkami i zielenią. Niebo jest błękitne z delikatnymi chmurami.
Autor/źródło: Piotr Zakrzewski/PixabayW 1989 r. uchwalono ustawę o Prawo o stowarzyszeniach, w Warszawie istniało wtedy niespełna 4,5 tysiąca organizacji pozarządowych, które działały w 11 niezależnych od siebie gminach, ze swoimi radnymi, budżetem, ratuszem itp. Był jeszcze Urząd Miasta z Prezydentem na czele. Nowo powstające organizacje nie miały zasobów i działały w bardzo skomplikowanej strukturze administracyjnej. Urząd Miasta i Urzędy Gmin wspierały organizacje, ale nie był to jednolity, wspólnie przyjęty system. Urząd odpowiadał po prostu na pisma organizacji z prośbami o dofinansowanie potrzeb ich podopiecznych, uznając lub nie ich zasadność.
1 marca 1992 roku powstała Rada Opiekuńcza ds. bezdomności, nad którą patronat sprawował Prezydent Warszawy. To bardzo ważny kamień milowy współpracy. Organizacje poczuły siłę współdziałania, a Urząd zyskał partnera do wspólnego rozwiązywania problemów mieszkańców. Obie strony wspólnie kształtowały pierwsze zasady dialogu i współpracy.
Od 1993 roku działania, które podejmowano w zakresie polityki społecznej Miasta były inicjowane lub omawiane na Radzie. Dzięki temu np. w schroniskach dla osób w kryzysie bezdomności zaczęto realizować programy socjalne i pojawili się pracownicy socjalni. Powstał także dedykowany osobom ubogim zakład leczniczy, umywalnia, pralnia. Rada opiekuńcza była też inspiracją dla innych. Organizacje zajmujące się osobami z niepełnosprawnościami powołały Forum. Dzięki niemu utworzono w Warszawie pierwszych 80 miejsc parkingowych dla osób z niepełnosprawnościami. Forum wystąpiło także z inicjatywą powołania społecznych obserwatorów prac komisji Rady Warszawy. Jedna z takich Komisji wypracowała tryb przyznawania dotacji celowych na zadania społeczne.
W 1997 roku przyjęte zostały zasady współpracy gminy Warszawa Centrum z organizacjami społecznymi. Zostały one opracowane wspólnie przez przedstawicielki i przedstawicieli organizacji pozarządowych, radnych i radne oraz urzędników i urzędniczki. Odnosiły się zarówno do współpracy finansowej, jak i pozafinansowej.
Lata 1997–2003 to czas udoskonalania współpracy, powstają m.in. Ośrodek Konsultacji i Dialogu Społecznego i Rada Stowarzyszeń m.st. Warszawy.
W 2003 roku uchwalona zostaje ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2003 r. Nr 96, poz. 873), w której uregulowano współpracę organizacji pozarządowych z administracją publiczną (w tym także konkursy dotacyjne) oraz narzucono gminom obowiązek uchwalania rocznych programów współpracy.
W 2004 roku Rada m.st. Warszawy uchwala pierwszy roczny program współpracy, w którym pojawiła się możliwość tworzenia branżowych ciał dialogu społecznego, których zadaniem jest prowadzenie dialogu społecznego z jednostkami Urzędu m.st. Warszawy odpowiedzialnymi za poszczególne branże.
W 2005 roku powołano pierwszego Pełnomocnika Prezydenta m.st. Warszawy ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi – Tomasza Tracza. Stanowisko Pełnomocnika/czki funkcjonuje do dzisiaj.
W roku 2005 powstało także Forum Dialogu Społecznego (FDS), umożliwiające wymianę doświadczeń między przedstawicielami komisji dialogu społecznego. Forum pracuje do dzisiaj, choć w nieco zmienionej formule. W 2009 powstają pierwsze dzielnicowe komisje dialogu społecznego, a w 2010 roku na mocy znowelizowanej ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536, z późn. zm.) powołano Warszawską Radę Działalności Pożytku Publicznego (WRDPP).
W 2015 roku uchwalony został Program Rozwoju Współpracy m.st. Warszawy i Organizacji Pozarządowych do roku 2020 (PRW). Był on wieloletnim programem operacyjnym, wyznaczającym kierunki współpracy pomiędzy Miastem, a III sektorem.
W 2021 roku uchwalono kolejny Program rozwoju współpracy m.st. Warszawy na lata 2021-2025 z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Współpraca Urzędu m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych opiera się na wieloletnim Programie Rozwoju Współpracy (obowiązującym do 2025 r.) oraz przyjmowanym co roku Programie współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Współpraca przybiera dwie formy: pozafinansową i finansową. W 2023 roku powstała publikacja opisująca dobre praktyki współpracy pozafinansowej.
Obecnie prezentujemy dobre praktyki współpracy finansowej. Nie jest to kompleksowy obraz współpracy finansowej m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych, ukazujący wszystkie zasady, problemy i spektakularne sukcesy. Nie jest też prezentacją jej form, te znajdują się w rocznych programach współpracy m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych. Mamy jednak nadzieję na zaprezentowanie i zaznajomienie Was z przykładami, które są warszawską dobrą praktyką, ułatwiającą organizacjom realizację zadań publicznych. Te przykłady i rozwiązania wyróżniają nasze miasto na tle innych samorządów.
Formy współpracy finansowej (na podstawie Programu współpracy m.st. Warszawy z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie):
- powierzanie realizacji zadania publicznego poprzez udzielenie dotacji na finansowanie jego realizacji,
- wspieranie realizacji zadania publicznego poprzez udzielenie dotacji na dofinansowanie jego realizacji,
- powierzenie realizacji zadań publicznych w formie zakupu usług od organizacji pozarządowych, prowadzących działalność gospodarczą lub odpłatną działalność pożytku publicznego,
- zawieranie umów partnerskich z organizacjami pozarządowymi w celu wspólnej realizacji projektów finansowanych lub współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej lub środków zewnętrznych, z uwzględnieniem trybu wyboru partnera,
- oddanie w najem na preferencyjnych warunkach należących do Miasta lokali użytkowych organizacjom pozarządowym na cel prowadzonej przez nie działalności pożytku publicznego,
- dzierżawa na preferencyjnych warunkach należących do Miasta nieruchomości na potrzeby realizacji zadań na rzecz mieszkańców;
- udzielanie poręczeń organizacjom pozarządowym starającym się o przyznanie kredytu lub pożyczki na realizację zadań publicznych skierowanych do mieszkańców
Tekst jest fragmentem publikacji "Dobre praktyki współpracy finansowej miasta z NGO".
Publikacja ukazała się nakładem Stowarzyszenia Klon/Jawor.
Publikacja powstała w ramach Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych (SCWO) – bezpłatnego systemu wsparcia dla organizacji prowadzących działania na rzecz mieszkanek i mieszkańców Warszawy, współfinansowanego przez m.st. Warszawę.
Źródło: inf. własna warszawa.ngo.pl
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23
