Publicystyka - ngo.pl

Zmiany społeczne postępują w szybkim tempie i w największym stopniu dotyczą osób młodych. Mają one ogromną potrzebę ekspresji swojej wolności, tożsamości, orientacji – chcą żyć pełnią życia. I są gotowe o to walczyć.

Czasem zaczyna się niepozornie. Dla Dagmary Adamiak ważnymi kwestiami zawsze był feminizm oraz prawa społeczności LGBT+. A ponieważ kocha pisać, to oprócz codziennych zajęć postanowiła poruszać te tematy w mediach społecznościowych, na fanpage’u RÓWNiE.

– Chciałam między innymi odczarować pojęcie feminizmu, bo jeszcze kilka lat temu – i nadal tak jest, ale na szczęście się to zmienia – kojarzyło się ono negatywnie, nie z równością, tylko nienawiścią do mężczyzn i dominacją kobiet. Zależało mi, by dotrzeć do ludzi i pokazać, że feminizm to naprawdę fajna sprawa, która przynosi korzyści wszystkim, nie tylko kobietom, chociaż one oczywiście w wielu kwestiach mierzą się z o wiele większymi barierami – wspomina Dagmara.

Fanpage się rozwijał, a Dagmara zaczynała coraz silniej i częściej działać aktywistycznie, czy to w Amnesty International Szczecin, czy partii Wiosna oraz młodzieżówce Przedwiośnie (obecnie Młoda Lewica). Momentem kulminacyjnym były niedawne protesty kobiet przeciwko zaostrzeniu prawa aborcyjnego, które Dagmara koordynowała w stolicy województwa zachodniopomorskiego.

Razem z Andreą Strauss, z którą współpracowała wcześniej między innymi w wolontariacie Lambdy Szczecin i Przedwiośniu, doszły do wniosku, że nie ma na co czekać i w efekcie powołały do życia Fundację RÓWNiE. Chociaż wpis do Krajowego Rejestru Sądowego udało się uzyskać miesiąc temu, działania rozpoczęły się znacznie wcześniej. Poza organizowaniem demonstracji, fundacja udziela bezpłatnych porad prawnych i psychologicznych, wspiera w dostępie do aborcji czy w biurokracji związanej ze zmianą danych osobowych w przypadku transpłciowości.

– Sama to zrobiłam, bo jestem osobą niebinarną i miałam dużą dysforię związaną z tak zwanym deadnamem. Ważne jest dla mnie to, by każda osoba mogła być tym, kim się czuje i by mogła żyć w poczuciu komfortu i bezpieczeństwa. Dlatego bardzo cieszę się, że udało mi się pomóc kolejnej osobie i ona również ma już nowe dane osobiste. O to nam właśnie chodzi: o równość oraz prawo do wyboru – mówi Andrea.

Do fundacji już teraz zgłasza się coraz więcej osób będących w trudnej sytuacji. Na maila przychodzą zapytania o to, co zrobić, kiedy jest się w niechcianej ciąży, gdzie można uzyskać pomoc, gdy jest się ofiarą przemocy. Niedawno przyszła też siedemnastoletnia dziewczyna, której rodzice nie akceptują i się nad nią znęcają, bo powiedziała, że jest lesbijką.

Wszystkim osobom udzielana jest różnoraka, zależna od okoliczności, pomoc lub są one kierowane tam, gdzie będą ją mogły uzyskać. Dagmara i Andrea starają się również organizować najróżniejsze akcje. Niedawno zawiesiły duży, kilkumetrowy baner z napisem „Polki żądają legalnej aborcji” na szczecińskiej Trasie Zamkowej, co zostało zauważone przez wiele osób. I to mimo tego, że po godzinie przyjechało dwóch mężczyzn i go zdjęło. Z kolei z okazji święta flagi odbyła się manifestacja mająca pokazać, że białoczerwone barwy mogą współegzystować z innymi, czy to Unii Europejskiej, czy tęczą.

Przy czym Fundacja RÓWNiE jest otwarta na dialog, czego przykładem Akcja Skrzynka, polegająca na zbieraniu od ludzi informacji na temat tego, czego im potrzeba, co powinno zmienić się w naszym kraju. W tym celu, dzięki składkom członkowskim i własnym środkom, jeździły po miejscowościach dookoła Szczecina i rozmawiały z wieloma osobami. Mający postać Festynu Siostrzeństwa i Równości finał odbył się 7 marca – z okazji Dnia Kobiet. Okazało się, że ludzie najczęściej pisali o prawie do wyboru, edukacji seksualnej w szkołach, edukacji na temat tolerancji, równości małżeńskiej.

Są to wartości bliskie RÓWNiE, które stara się je przekazywać również przy pomocy wydarzeń kulturalnych. Jest to ważne także dlatego, że w Szczecinie – zgodnie z opowieściami Natalii Skorupy, która w fundacji jest członkinią zarządu oraz koordynuje zespół kreatywny – młodym artystkom trudno jest się wybić. Trzeba mieć znajomości i kontakty, by móc pokazać coś swojego, na przykład performance. RÓWNiE ma więc na celu dać młodym ludziom możliwość rozwoju oraz szansę na zaistnienie.

Fundacja RÓWNiE zajmuje się wieloma tematami, które są nie tylko ważne i głośne, ale dla wielu osób także kontrowersyjne. I jej działania spotykają się z negatywnymi reakcjami. Sama Dagmara dwukrotnie została już zaatakowana, razem z Andreą były też wzywane na policyjne przesłuchania, czy to w sprawie obrazy uczuć religijny – za niesienie krzyża z napisem „Prawa kobiet” – czy znieważenie prezydenta RP. Na razie nie ma informacji, czy coś się będzie dalej działo w związku z tym. Niestety codziennie można być narażonym na nieprzyjemne sytuacje.

– Mierzę się z hejtem, jak również ze wzrokiem „na dziwaka”. Kiedy ludzie widzą moją ekspresję na ulicy, to patrzą się, jakby przywędrował do nich ktoś z puszczy amazońskiej. Dla nas, osób LGBT+, takie coś jest krzywdzące. Podchodzę do tego jednak na spokojnie. Żyję, jestem sobą, mówię otwarcie o różnych rzeczach i jestem z tego dumna. Każdy może o tym myśleć, co chce, ale niech nie rozsiewa chwastów w moim ogródku – mówi Andrea. – Bardzo podziwiam Andreę za to, jak sobie z tym radzi i jestem naprawdę szczęśliwa, że działa i daje przykład innym osobom niebinarnym, czy transpłciowym, pokazując, że mogą robić swoje i mieć w nosie zdanie innych – dodaje Dagmara.

Z wrogością udaje im się też radzić dzięki temu, że w Fundacji RÓWNiE jest wiele osób, które ma podobne doświadczenia, w efekcie wszyscy się wzajemnie wspierają. Cała ekipa, do której należy też sporo wolontariuszek i wolontariuszy, spotyka się co tydzień w niedzielę, by omówić, jakie kto ma pomysły, co można zorganizować w najbliższym czasie. Oczywiście jest zarząd, jego prezeską jest Dagmara, a pomagają jej w nim Andrea, adwokat Piotr Jankowski, Natalia Skorupa i Paula Wiśniewska. I chociaż czasem trzeba podjąć jakąś trudną decyzję, czy rozdzielić zadania, to jednak każde działanie przygotowywane jest wspólnie i demokratycznie.

RÓWNiE cały czas się rozwija i w tym celu nawiązuje kolejne współprace, bo – jak przyznają Dagmara i Andrea – chcą chłonąć wiedzę z różnych źródeł, usłyszeć, że coś robią dobrze, ale coś innego można by poprawić. Są pierwsze efekty. Fundacja Pełna Wyrazu wsparła w organizacji warsztatów „Edukuję, że menstruuję” dla matek z dziećmi.

– Zaczęłyśmy od kobiet z dziećmi, bo nawet u nich menstruacja jest tematem tabu. Wynika ono oczywiście z narosłego przez lata patriarchatu, który musimy konsekwentnie, cegiełka po cegiełce, rozmontowywać. Ale nikogo nie można przesycić wiedzą, więc w niektóre tematy staramy się wchodzić powoli – wyjaśnia Andrea.

Oprócz warsztatów udało się też nawiązać kontakt z Różową Skrzyneczką – punkty, z których będzie można wziąć darmowe środki higieny menstruacyjnej już wkrótce pojawią się w kilku ważnych miejscach Szczecina.

Niedawno odbył się też – przy współpracy z Pełnią Wyrazu oraz Stowarzyszeniem Refugees Szczecin – Festiwal na Dworcowej, połączony z wystawą Equality, która przyjechała aż z Wrocławia. Jej dopełnieniem był performance Andrei, w trakcie którego pocięła swój stary dowód osobisty. Na październik przygotowuje kolejny występ, tym razem dotyczący książki „Sodoma. Hipokryzja i władza w Watykanie” Frederica Martela, a inspirację będzie czerpać też z tego, co sama zaobserwowała, gdy przez dziesięć lat była ministrantką.

Najważniejszym celem na przyszłość jest jednak to, by coś się w Polsce zmieniło na lepsze. By był to kraj, w którym kobiety, osoby LGBT+, innego pochodzenia, wyznania, koloru skóry nie były obywatelkami i obywatelami drugiej kategorii, by każdy mógł być kim chce i by otrzymywał odpowiednią pomoc, gdy jej potrzebuje.

– Jesteśmy po to, by wspierać innych i walczyć o równość, tolerancję, szacunek. Mam nadzieję, że działalność Fundacji RÓWNiE przyczyni się do tego, że szybciej będzie tu normalnie – mówi Dagmara. – To się zresztą powoli już dzieje, widzę topniejącą bryłę patriarchatu. Kiedy składałam wniosek o zmianę danych osobowych, musiałam się zmierzyć z tym, że urzędniczka się obruszyła, automatycznie powiedziała, że nie ma takiej możliwości. To efekt dehumanizacji, która nastąpiła między innymi po słowach Andrzeja Dudy, czy arcybiskupa Jędraszewskiego.

Opór ma więc sens i daje owoce. Musimy walczyć o swoje prawa, bo system powoli się chybocze i trzeba po prostu mu pomóc. Widzę nadzieję na przyszłość i chcę ją przekazywać innym – podsumowuje Andrea.