Publicystyka - ngo.pl

Michał Braun, który – w wyniku wieloetapowego konkursu – został 13 czerwca 2024 mianowany na stanowisko dyrektora Narodowego Instytutu Wolności ogłosił swoje pierwsze decyzje. Są one wynikiem działań kontrolnych i audytów prowadzonych w NIW przez ostatnie trzy miesiące (po odwołaniu poprzedniego dyrektora NIW, Wojciecha Kaczmarczyka).

Nowy Dyrektor NIW-CRSO wybrany. Został nim Michał Braun ➡️

– Zrobiliśmy przegląd struktur w Narodowym Instytucie Wolności, m.in. audyty dotyczące formalnych tematów, jak RODO, czy bezpieczeństwo danych. Przyjęliśmy szereg regulaminów wewnętrznych, dotyczących np. pracy zdalnej, czy zapobiegania konfliktów interesów. Wdrażamy, nowe procedury, aby zapewnić transparentność  i skuteczność działania NIW – wyliczał Michał Braun podczas konferencji prasowej.

Oprócz porządkowania spraw formalnych, nowa dyrekcja przyjrzała się także zrealizowanym konkursom dotacyjnym. W wyniku kontroli umów, dyr. Braun podjął decyzję o odebraniu organizacjom 2,2 mln dotacji, które zostały wykorzystane niezgodnie z przeznaczeniem. Pieniądze mają oddać m.in. Fundacja Polska Wielki Projekt, Macierz Polonii i Stowarzyszenie Dumni z Polski. Z powodu stwierdzonych nieprawidłowości odstąpiono od podpisania umów na ok. 5 mln złotych.

– Jesteśmy w trakcie kolejnych kontroli. Proces odzyskiwania środków dopiero się zaczął – mówił Michał Braun, dodając, że cały system przyznawania dotacji przez NIW polegał na odpowiednim doborze ekspertów do oceny wybranych wniosków. Chociaż baza ekspertów, którymi dysponował Instytut liczyła ponad 700 osób, nierzadko z dużym doświadczeniem, to gros wniosków trafiało do oceny jedynie wąskiej grupy ekspertów.

– Większość ekspertów oceniało kilkadziesiąt wniosków, ale były osoby, do których trafiało nawet kilkaset ofert – mówił Michał Braun. Rekordzistą był Michał Płatek, który ocenił ponad 800 wniosków. Wobec Michała Płatka, który był wówczas równocześnie pracownikiem sekretariatu ministra Piotra Glińskiego, formułowane są także zarzuty dotyczące ukrywania konfliktu interesów (w aplikacji na eksperta nie wskazał organizacji, z którymi miał konflikt interesów) oraz bezprawnego inicjowania zmian na listach rankingowych (jako członek komisji konkursowych).

Michał Braun podjął decyzje o odebraniu całej dotacji (w wysokości 150 tys. zł) przyznanej Fundacji Instytut Świętokrzyski na uruchomienie portalu prowadzącego działania strażnicze. Portal ma zaledwie kilku obserwujących w social mediach, a w publikowanych materiałach nie widać takich, które by uzasadniały wydatki na sprzęt multimedialny. Fundacja Instytut Świętokrzyski została założona przez Mariusza G. (uwikłanego w aferę wizową). NIW odstąpił także od podpisania umowy z inną fundacją utworzoną niedawno przez tę samą osobę.

Fundacja Dumni z Elbląga, beneficjent programu „Willa Plus”, została zobowiązana do zwrotu 500 tys. złotych uzyskanych w ramach projektu „Aktywna młodzież w województwie Warmińsko-Mazurskim”. Mimo wysłania wcześniejszej zapowiedzi, kontroler NIW-CSRO nie został wpuszczony do siedziby organizacji.

Nowy dyrektor Narodowego Instytutu Wolności poinformował także, że do prokuratury zostało złożone zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez poprzednie władze NIW-CRSO. Zarzuty dotyczą 10 różnych przypadków, które zostały wskazane w kontroli Najwyższej Izby Kontroli. Analizowane są także kolejne sytuacje, które mogły mieć charakter złamania prawa m.in. w zakresie przekroczenia uprawnień i konfliktu interesów.

Sądy administracyjne uchyliły dwa wyniki konkursów, w których dochodziło do złamania prawa poprzez to, że komisje konkursowe zmieniały kolejność list rankingowych wbrew opiniom ekspertów: dodawano punkty lub je odejmowano na podstawie kryteriów, które nie były uwzględnione w procedurze konkursowej.

Rzecznik Dyscypliny Finansów Publicznych postawił dwa zarzuty kierującym Instytutem przed 13 marca 2024 r. Rozprawa przed Komisją Orzekającą przy Szefie KPRM odbędzie się jeszcze w tym miesiącu. Przygotowywane są kolejne zawiadomienia do Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych.

Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła procedury Narodowego Instytutu Wolności ➡️

Wobec tych wszystkich nieprawidłowości nowy dyrektor NIW podjął decyzję o anulowaniu dotychczasowej listy 700 ekspertów oceniających wnioski w NIW-CRSO i ogłoszeniu naboru dla nowych ekspertów w programach NIW-u.

– Naszą ambicją jest, aby Narodowy Instytut Wolności świecił przykładem transparentności i gospodarności oraz partnerskiej współpracy z trzecim sektorem. NIW może stać się punktem odniesienia dla innych instytucji grantodawczych, szczególnie publicznych – mówił Michał Braun. 

Nabór zostanie ogłoszony 18 czerwca. 

– Namawiam działaczy organizacji pozarządowych, aby dołączyli do grona ekspertów – zachęcał dyrektor NIW.

Rusza nabór na nowe ekspertki i ekspertów oceniających merytorycznie wnioski w programach realizowanych przez NIW-CRSO! ➡️

Również wczoraj, 17 czerwca 2024, odbyło się kolejne posiedzenie Rady Narodowego Instytutu Wolności, podczas którego Rada opiniowała sprawozdanie finansowe i merytoryczne z działalności Instytutu w 2023 r.

– Zdecydowaną większością głosów członków i członkiń Rady NIW sprawozdanie finansowe zostało zaopiniowane pozytywnie, a sprawozdanie merytoryczne – negatywnie – informował Piotr Stec, przewodniczący Rady NIW. – Od strony formalno-księgowej wszystkie zapisy i punkty wydają się być prawidłowo zrealizowane. Potwierdziła to opinia biegłego rewidenta. Natomiast, jeśli chodzi o sprawozdanie merytoryczne, to w związku z licznymi doniesieniami o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu NIW i wynikami kontroli przeprowadzonymi przez Ministra ds. Społeczeństwa Obywatelskiego i NIK, druga opinia jest negatywna. Dosyć długo debatowaliśmy na ten temat. Mamy nadzieję, że to będzie jasny sygnał dla wszystkich, że NIW ma działać zgodnie z prawem i procedurami, a także etosem, do których został powołany.

– Trudno byłoby mi pozytywnie zaopiniować działania NIW w 2023 roku, gdy brakowało im transparentności, wyniki konkursów budziły kontrowersje, gdy na zorganizowanie gali wolontariatu wydano 2 mln zł, gdy ignorowano uwagi organizacji pozarządowych zgłaszane w konsultacjach – przyznała Anna Czyżewska, członkini Rady NIW.