Publicystyka - ngo.pl

25 lutego 2021 r. Centrum Komunikacji Społecznej przedstawiło do konsultacji społecznych projekt Programu rozwoju współpracy m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych na lata 2021 – 2025. Debatą prowadzoną w serwisie warszawa.ngo.pl chcemy zachęcić organizacje do aktywnego udziału w konsultacjach i współtworzenia tego dokumentu. Jakie działania – Waszym zdaniem – pomogą w realizacji celów wieloletniego programu rozwoju współpracy? Czy wszystko, co Wam się podoba we współpracy Miasta i organizacji społecznych w Warszawie znalazło się w projekcie Programu? Coś warto dopisać? Poprawić? Zachęcamy do zgłaszania uwag w czasie konsultacji (16 marca odbędzie się drugie, a zarazem ostatnie spotkanie konsultacyjne on-line, same konsultacje trwają do 19 marca 2021 r.), a także że do dzielenia się swoimi przemyśleniami na łamach serwisu warszawa.ngo.pl.

W treści konsultowanego obecnie wieloletniego Programu Rozwoju Współpracy mocno podkreśla się fakt, że organizacje pozarządowe są ważnym, a wręcz kluczowym partnerem dla Miasta Stołecznego Warszawy w prowadzeniu działań zmierzających do rozwoju Miasta i poprawy jakości życia jego mieszkańców. Od wielu lat współpraca ta jest systematycznie budowana i umacniana. Organizacje pozarządowe, wykonując działania publiczne na rzecz mieszkańców, stają się dla Warszawy skutecznym realizatorem zadań publicznych, gwarantującym wysoką jakość usług. Z pełną odpowiedzialnością można stwierdzić, że Warszawa i organizacje pozarządowe działające na jej terenie to jeden organizm.

Mocną stroną PRW jest współpraca. W Warszawie działa bardzo rozbudowany system dialogu społecznego, wspierany przez funkcjonowanie branżowych oraz dzielnicowych komisji dialogu społecznego. Główne obszary problemowe dla celu 1. PRW wskazują jednak zdiagnozowany w latach ubiegłych katalog słabych stron, mających realny wpływ na jakość ich funkcjonowania. 

Istotną szansą, w mojej opinii, na wspieranie realizacji celów PRW przez NGO jest ich aktywne włączenie się do prac komisji dialogu oraz w procesy konsultacyjne. Udział w KDS-ach daje organizacjom ogromne możliwości do współtworzenia istotnych dla dalszej pracy programów krótko- oraz długoterminowych, jak również treści i założeń przygotowywanych ogłoszeń konkursowych. Udział w komisjach daje również możliwość zapoznania się z planem i kierunkiem działań przedstawianych zarówno przez Biura i Dzielnice, ale też organizacje pozarządowe działające w danej branży lub na mikroobszarze. Warto mocno tutaj podkreślić, że KDS jest miejscem, w którym można nie tylko wspólnie zaktualizować i ujednolicić zasady przyznawania dotacji, rozliczania i sprawozdawczości zadań publicznych, ale również urealnić nowe, często innowacyjne pomysły. Ostatni kwartał roku 2020 wskazał na potrzebę wsparcia i zmotywowania organizacji do udziału w ciałach dialogu. Przedstawicielom Komisji Dialogu często brakuje rąk do pracy lub z uwagi na troskę o zachowanie wysokiej jakości współpracy oraz wsparcie urzędników, biorą na siebie wiele zadań jednocześnie, próbując przy tym wydłużyć dobę, poświęcając się tej pracy wolontarystycznie.

Aktywne włączenie się do pracy KDS-ów większej liczby organizacji ma realne i wielowymiarowe korzyści. Z jednej strony, młode organizacje mogą skorzystać z wiedzy i doświadczenia innych NGO, z drugiej – mają szansę włączyć się w prace np. komisji konkursowych, która daje niepowtarzalną możliwość kontaktu z ekspertami w zakresie zadań publicznych i posiada charakter edukacyjny w postaci praktycznego zapoznania się i zaopiniowania składanych ofert na realizację zadań, co jest doświadczeniem bezcennym. Dodatkową jednak motywacją do udziału w komisjach konkursowych mógłby być tutaj przedstawiony przez Urząd Miasta transparentny sposób wynagradzania członków za udział w pracach komisji

Bardzo mocno trzymam kciuki za stworzenie stabilnego i przewidywalnego systemu realizacji zadań publicznych, uwzględniającego ujednolicenie zasad uruchamiania, ciągłości finansowania oraz rozliczania wieloletnich umów dotacyjnych.

W dalszym ciągu istnieje ryzyko zminimalizowania lub wręcz zatrzymania działań realizowanych przez organizacje pozarządowe na przełomie lat budżetowych. Przykładem takiego problemu może być przerwa w realizacji kolejnej już edycji rocznego lub wieloletniego zadania publicznego, która wiąże się często z bardzo trudnym wyborem, przed którym stają NGO. Czy wstrzymać działania skierowane do mieszkańców? Realizować je społecznie, a może podjąć ryzyko generowania zobowiązań finansowych pomimo okresowego braku środków na ich spłatę w terminie? 

W mojej opinii bardzo pomocnym działaniem byłoby w tym miejscu wspólne podjęcie próby aktualizacji procedury konkursowej w zakresie skrócenia czasu rozpatrywania konkursów oraz podpisywania umów dotacyjnych po ogłoszeniu wyników.

Czas epidemii przyniósł wiele nieprzewidzianych wyzwań. W ciągu ponad roku przeszliśmy adaptację do nowej rzeczywistości w mniejszym lub większym stopniu. Część organizacji prawie natychmiast przeformułowała swoje działania i dostosowała je do możliwości jakie oferują aplikacje do pracy i porozumiewania się na odległość, część wstrzymała w wybranym zakresie realizowane zadania, a niektóre wręcz przestały realizować swoje działania całkowicie. Czas przedłużającej się epidemii, oprócz jej niepożądanych skutków społecznych i finansowych pokazał, że organizacje mogą liczyć na wsparcie Warszawy w taki sposób, aby wszelkie działania pomimo kryzysu były kontynuowane. Mówię tutaj nie tylko o natychmiastowym wsparciu finansowym NGO w zakresie dostosowania do nowych warunków pracy i zabezpieczenia organizacji pozarządowych oraz warszawiaków korzystających z ich usług przed zakażeniem Sars-CoV-2, ale przede wszystkim o otwarciu urzędników na dialog i bardzo intensywną współpracę w zakresie pokonania nieprzewidzianych w tak dużej skali trudności. I śmiało można stwierdzić, że poziom tej współpracy był bardzo wysoki.

W projekcie PRW wskazana jest również duża potrzeba – a ostatni rok wskazał, że wręcz konieczność – podjęcia próby ukierunkowania zasobów na dywersyfikację źródeł finansowania działalności organizacji pozarządowych. Obecnie znaczna część NGO jest „uzależniona” od jednego źródła ich finansowania – środków miejskich. W mojej opinii wspólne ukierunkowanie na promowanie współpracy sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego spowoduje, że organizacje wzmocnią swój potencjał, staną się dzięki takiej rekomendacji wiarygodne i zaczną być postrzegane jako dobry partner w życiu społecznym, gospodarczym i publicznym m. st. Warszawy.

Sektor publiczny i pozarządowy to przede wszystkim ludzie. Osobiście wierzę, że to właśnie wspólnie podejmowane działania, zmierzające do realizacji założonych w programie celów mają największą szansę powodzenia. Oprócz wspomnianych wcześniej aktywnych form promocji i rekomendowania organizacji jako ważnego partnera Miasta, uwagi wymaga potrzeba wspierania rozwoju współpracy z udziałem mieszkańców, jednostek miejskich, instytucji lokalnych, organizacji pozarządowych i sektora biznesu. 

W mojej opinii ważne jest, aby często niezauważane, nawet małe sukcesy NGO w zakresie wypracowanej zmiany społecznej docierały do jak największej liczby odbiorców. Umożliwi to w znacznym stopniu sieciowanie, rozpoznawanie oraz wykorzystywanie zasobów lokalnych, czego realnym efektem będzie zbudowanie trwałych, międzysektorowych partnerstw w celu wspólnego działania na rzecz mieszkańców Warszawy na wybranych mikroobszarach, co jest w mojej opinii głównym filarem funkcjonowania Lokalnych Systemów Wsparcia. 

Przykładem bardzo dobrej współpracy pozafinansowej JST i NGO są opracowane w roku 2015 „Wysokie standardy Współpracy z NGO`s w Dzielnicy Praga – Południe Miasta Stołecznego Warszawy”. Stworzenie tego materiału wynikało ze wspólnej potrzeby udoskonalenia zasad współpracy administracji publicznej i lokalnych organizacji pozarządowych. Dzięki niemu między innymi zmodernizowano standardy współpracy, wzmocniono mechanizmy komunikacji oraz usprawniono zlecanie i realizację zadań publicznych. Warto zaznaczyć tutaj, że standardy te są trwałe. Wierzę, że podobny sukces możemy osiągnąć również na poziomie ogólnomiejskim, w tym wypadku włączając się aktywnie w proces konsultacji PRW oraz podejmowanie działań zmierzających do realizacji założonych w nim celów.

Rafal Miłkowski jest członkiem Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego, członkiem Komisji Dialogu Społecznego organizacji wspierających, członkiem DKDS Dzielnicy Praga – Południe oraz członkiem Prezydium BKDS ds. Lokalnych Systemów Wsparcia i Placówek Wsparcia Dziennego.

Komentuj z nami świat! Czekamy na Wasze opinie i felietony (maks. 4500 znaków plus zdjęcie) przesyłane na adres: redakcja@portal.ngo.pl