Bez zaświadczeń od rodziców i opłat od wolontariuszy. Ministerstwo Sprawiedliwości planuje zmiany w ustawie Kamilka
Pod koniec grudnia 2024 r. Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiedziało zmiany w tzw. ustawie Kamilka, do której od prawie roku muszą stosować się organizacje pozarządowe pracujące z małoletnimi. Opis planów resortu znalazł się w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów. Co w nim znajdziemy?
Ustawa Kamilka to prawdopodobnie jedne z trudniejszych przepisów, z którymi przyszło się zmierzyć organizacjom pozarządowym (i nie tylko im) w 2024 roku. Ustawa wprowadziła dla podmiotów pracujących z dziećmi i młodzieżą dodatkowe obowiązki polegające na konieczności sprawdzania w różnych rejestrach osób stykających się z małoletnimi, a także konieczność wprowadzenia specjalnych standardów.
USTAWA KAMILKA w skrócie
- Sprawdzamy osoby pracujące z małoletnimi w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym, a także uzyskujemy od osoby zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego.
- Wprowadzamy STANDARDY ochrony dzieci przed krzywdzeniem (czyli opracowujemy, spisujemy, zatwierdzamy i stosujemy określone zalecenia i procedury).
- Które NGO-sy muszą stosować ustawę? W najprostszym ujęciu NGO-sy powinny interesować się opisanymi przepisami w sytuacjach, kiedy prowadzą działania z dziećmi i młodzieżą (małoletnimi).
Jak to często bywa w przypadku nowych przepisów pojawiło się wiele rozbieżnych interpretacji i niepewności jak rozumieć nakazy ustawy. Różne ministerstwa i instytucje publikowały materiały edukacyjne i zalecenia dotyczące ustawy Kamilka (np. Poradnik przygotowany przez NIW). Teraz możemy zapoznać się z planami poprawienia przepisów.
Szybka nowelizacja
Chodzi o proste rozwiązania w ramach szybkiej nowelizacji. Od 15 lutego obserwowaliśmy, jak ta ustawa działała w praktyce, rozmawialiśmy z organizacjami społecznymi, ale też z przedstawicielami innych resortów, zwłaszcza Ministerstwa Edukacji Narodowej. Bardzo zależało nam na zdiagnozowaniu, co działa, a co nie działa w ustawie i wprowadzeniu zmian, które naprawią ustawę i wyjaśnią wątpliwości.
Co może się zmienić?
Z katalogu zmian, które opisane zostały na stronach resortu sprawiedliwości warto wyróżnić trzy, które wydają się mieć znaczenie również dla organizacji pozarządowych.
OŚWIADCZENIA OD RODZICÓW
To jeden z bardziej kontrowersyjnych i najczęściej nagłaśnianych problemów w stosowaniu ustawy Kamilka - wymaganie od rodziców zaświadczeń z rejestrów, kiedy np. rodzice pomagają w organizacji wycieczki, wyjścia na zajęcia sportowe, czy organizacji wydarzenia. Proponuje się, żeby od rodziców wymagać oświadczeń o niekaralności.
"(…) proponuje się odstąpić od wykonywania obowiązków związanych z przedkładaniem informacji z Rejestru (…), na rzecz zobligowania rodzica lub opiekuna do złożenia pod rygorem odpowiedzialności karnej stosownego oświadczenia (…)".
(fragment opisu z wykazu prac legislacyjnych)
ZWOLNIENIE Z OPŁAT WOLONTARIUSZY
Planowane jest również zlikwidowanie opłat za zaświadczenia o niekaralności dla wolontariuszy prowadzących zajęcia z dziećmi czy studentów odbywających praktyki w szkołach.
Dziś opłata za takie zaświadczenie wynosi 20 lub 30 zł. Choć kwota wydaje się niewielka, to jednak dla organizacji pozarządowych, które pracują z wieloma wolontariuszami i wolontariuszkami (np. przy dużych wydarzeniach), koszty zaświadczeń potrafią poważnie obciążyć budżet NGO.
BRAK OBOWIĄZKU SPRAWDZANIA GOŚCI
W komunikacje na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości przeczytamy też, że "zaświadczenia o niekaralności z KRK nie będą też potrzebowali goście zaproszeni na zajęcia szkolne, o ile będzie w nich uczestniczyć nauczyciel". W opisie projektu ta propozycja przedstawiona została jako zwolnienie z obowiązku wymagania zaświadczeń od osób "gdy inna działalność jest wykonywana pod stałym i faktycznym nadzorem osoby uprawnionej do sprawowania opieki nad małoletnim, w tym także nauczyciela lub wychowawcę". Mają to być wyjątki "oparte na ocenie występowania ryzyka skrzywdzenia dziecka". Należy przepuszczać, że takie wyjątki znajdą również zastosowanie w przypadku gości organizacji pozarządowych.
Zobacz informację o planowanej nowelizacji na stronach rządowych
Omówiony tu projekt zapowiedziany był na IV kwartał 2024 roku. W serwisie legislacja.gov.pl projektu jeszcze nie ma, należy się jednak spodziewać, że wkrótce poznamy nie tylko opis projektu, ale konkretne propozycje zawarte w artykułach.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
