Publicystyka - ngo.pl

Rafał Kowalski, ngo.pl: – W podręczniku opisanych jest wiele możliwych form współpracy podmiotów biznesowych z organizacjami. Obok darowizn (najczęściej kojarzonych z zaangażowaniem biznesu) wymienia się inne – mniej popularne. Proszę coś o nich powiedzieć.

Julia Kluczyńska, ekspertka Forum Darczyńców ds. działalności rzecznicznej i edukacyjnej: – W podręczniku pokazujemy różne opcje. Niektóre z nich pasują tylko określonym typom podmiotów. Takim przykładem jest barter, który może być wygodny dla wąskiej grupy organizacji spełniającej określone kryteria. Niektóre organizacje po prostu nie mogą takich umów podpisać ze względu na to, że statut nie pozwala im na odpłatne świadczenie usług w danym zakresie.

W podręczniku prezentujemy też bardzo proste formy współpracy. To, co może być interesujące dla wielu organizacji, to na przykład wspólne przedsięwzięcie polegające na tym, że dwa podmioty robią coś na rzecz jednego celu. Nie ma między nimi przepływów finansowych ani wzajemnego świadczenia usług. Ten przykład jest mi o tyle bliski, że współpraca Forum Darczyńców z Deloitte związana z naszym podręcznikiem, to jest właśnie wspólne przedsięwzięcie. Łączy nas dość prosta umowa o współpracy, mówiąca o podziale zadań i terminach. Nie ma między nami wymiany usług ani przepływów finansowych. Taka forma współpracy jest prosta i neutralna z pespektywy prawa podatkowego.

Paweł Komorowski, Starszy Menedżer CIT, Deloitte Doradztwo Podatkowe: – Innym przykładem opisywanym w podręczniku jest nieodpłatne świadczenie usług – nie darowizna pieniężna, ale wykorzystanie umiejętności przedsiębiorcy i jego zasobów. Każdy przypadek musi być analizowany odrębnie. Mam nadzieję, że zaletą podręcznika jest to, że każdy będzie mógł coś tam wybrać – coś, co najbardziej będzie pasowało do jego warunków. Dla jednych będzie to darowizna, innym będzie pasowało wspólne przedsięwzięcie, innym jeszcze inna forma współpracy. Życie jest skomplikowane. Nie opisywaliśmy wszystkich możliwych form współpracy, ale staraliśmy się wybrać takie najbardziej podstawowe, żeby każdy mógł coś dla siebie znaleźć.

Chcą Państwo zwrócić uwagę, że nie tylko duże podmioty biznesowe (bogate, z dużą załogą, kompetencjami) mogą wspierać NGO, ale również te naprawdę najmniejsze?

Aleksandra Pacowska-Brudło, Starszy Menedżer VAT, Deloitte Doradztwo Podatkowe: – Jak najbardziej. Ten podręcznik nie jest tylko dla dużych – on jest bardziej dla tych mniejszych. Takich, którzy nie mają zasobów prawno-podatkowych i wiedzy w swoich strukturach. Nie chodzi tylko o organizacje, ale również o biznes, a nawet o jednoosobową działalność gospodarczą. Podręcznik jest tak napisany, żeby mógł z niego korzystać każdy. Najbardziej byśmy się cieszyli, gdyby korzystali ci mniejsi i żeby on rzeczywiście im się przysłużył. Duzi sobie poradzą.

J. K.: – Chciałabym podkreślić istotną rolę małych i średnich w rozwoju lokalnych społeczności. Samorządy i liczne organizacje społeczne podejmują starania, aby sobie ludzie wzajemnie pomagali.

Mikro i małe przedsiębiorstwa często nie mają dostępu do fachowej informacji. Nie wiedzą, w jakiej formie mogą się zaangażować społecznie, aby jednocześnie nie ryzykować bezpieczeństwa podatkowego swojej firmy. Spotkałam się z taką sytuacją w małym mieście na Mazowszu. Firma chciała bezpłatnie zainstalować elektrykę w ośrodku dla osób z niepełnosprawnościami. Miała jednak poważne obawy, czy nie naraża się na ryzyko konieczności odprowadzenia podatku VAT. To może zniechęcać od pomagania. To jest też kłopot dla organizacji, która boi się, że firma, która stara się jej pomóc, może wejść na „minę”. Oczywiście my nie rozstrzygaliśmy w podręczniku konkretnych przypadków, ale staraliśmy się pokazać trudności i szanse. Mądre pomaganie wymaga wiedzy. Mamy nadzieję, że dzięki informacjom zawartym w podręczniku organizacje i przedsiębiorcy będą mogli budować długofalowe relacje i zaufanie.

Współpraca zwykle tak wygląda, że jest to pewien proces. Od czego zaczynać?

P. K.: – Na początku trzeba zrozumieć drugą stronę. Zrozumieć i wypracować wspólne rozwiązanie. Często jest tak, że z perspektywy bezpieczeństwa prawno-podatkowego interesy mogą być sprzeczne. Jedna konstrukcja może być bardziej bezpieczna dla przedsiębiorcy, druga dla organizacji społecznej. To też jest istotny aspekt tego opracowania, żeby pokazać, że można dostosować rozwiązanie patrząc na obydwie strony, żeby obydwie strony czuły się bezpiecznie. Podręcznik pozwala zrozumieć drugą stronę, dostrzec, z jakimi ona boryka się problemami.

A. P-B.: – Podręcznik jest otwarciem dyskusji. Pierwsze pytania – co ja chcę, co mogę dać, co daję w zamian, czego oczekuję. Dalej: znajduję tę drugą stronę i zaczynamy rozmawiać. Wskazujemy w podręczniku, że każdy stan faktyczny jest trochę inny, więc nie możemy przyłożyć tego samego wzorca do każdej sytuacji. Może się okazać, że w ramach dyskusji dojdziemy wspólnie do wniosku, że trochę zmieniamy pierwotne założenia, z którymi usiedliśmy do dyskusji, żeby wypracować to najkorzystniejsze rozwiązanie, uwzględniając ograniczenia i minimalizując ryzyka.

W podręczniku jest masa informacji. To zestaw instrukcji – ale podręcznik ma swoją konstrukcję: zaczyna się od scenariuszy, jest tam też dużo przykładów. Ja zacząłem czytać od przykładów. A Państwo jakby polecili podejść do tej lektury?

A. P-B.: – Czytać od przykładów – to jest bardzo praktyczne podejście. Jeżeli czytamy przykład, to mamy od razu krótkie historyjki. Jeżeli uda się zrozumieć przykład, to potem przeczytanie nawet treści referencji do przepisów może być łatwiejsze. Podręcznik to nie jest powieść – pewnie nad każdym zdaniem trzeba się zastanowić. Ale też takie było nasze zadanie, żeby to był prawdziwy podręcznik, instruktaż. Stąd jest momentami trudny. Natomiast to nie jest tak, że to są arbitralnie wymyślone formy współpracy. Forum Darczyńców zbierało przeróżne scenariusze, pomysły. To, co jest dużą wartością, to wskazanie tych sytuacji i elementów, które mogą rodzić ryzyko. Pokazujemy, kiedy czytelnikowi powinna zapalić się ta przysłowiowa lampka i kiedy powinien uważnie przemyśleć daną decyzję.

J. K.: – To nie jest łatwy materiał, ale naprawdę dołożyliśmy wszelkich starań, aby był jak najbardziej czytelny. Tekst podzieliliśmy na krótkie fragmenty, wiele rzeczy jest opisanych w punktach. Kluczowe informacje są dodatkowo oznaczone w ramkach. Chcielibyśmy, żeby mimo trudnej tematyki to był przyjazny tekst.

W trakcie pracy nad podręcznikiem była możliwość obserwowania organizacji i dokonania autoobserwacji – która strona jest lepiej przygotowana do współpracy?

A. P-B.: – Spotkania, które mieliśmy z Forum Darczyńców – to byli niesamowicie ludzie! Myśmy wychodzili z tych spotkań bardzo zbudowani podejściem, chęcią robienia czegoś dobrego, ogromnym profesjonalizmem.

P. K.: – Ja bym dodał jeszcze zaangażowanie i chęć działania. Podręcznik nie jest krótki. Byliśmy pod wrażeniem, jak przekazaliśmy pierwszą jego wersję i za jakiś czas byliśmy umówieni na spotkanie warsztatowe, żeby uzyskać informację zwrotną. Przychodzimy na spotkanie i wszyscy mają nie dość, że przeczytane, to jeszcze notatki do każdego punktu! To bardzo motywuje do działania. To zaangażowanie robiło na mnie niesamowite wrażenie.

Jak zmieniało się Państwa widzenie sytuacji prawnej organizacji podczas tworzenia materiału? Jest np. takie przekonanie, również wśród organizacji, że one nie płacą podatków.

A. P-B.: – Nie przypuszczałam, jak wiele problemów podatkowych mają na co dzień organizacje społeczne. Na przykład związanych z VAT – jak wiele jest sytuacji, których nie ma w przepisach, takich konkretnych sytuacji życiowych.

P. K.: – Pierwszy warsztat, który organizowaliśmy – szliśmy na ten warsztat z niepokojem – o czym my będziemy tak naprawdę rozmawiać? Przepisów podatkowych jest kilka, o czym dyskutować? A spotkanie przerodziło się w burzliwą dyskusję, krok po kroku pojawiał się jakiś problem do analizy.

Jak Państwo oceniają, czy podręcznik pomaga we wzajemnym poznaniu?

A. P-B.: – Taki też był sens podręcznika, że gdy organizacja spotyka się z podmiotem biznesowym i zaczyna rozmowę o współpracy, to obie strony wiedzą, przynajmniej pod kątem prawno-podatkowym, z czym ta druga strona może się borykać. Łatwiej jest wtedy zrozumieć i dojść do wspólnego rozwiązania. Taki był nasz zamysł, aby jasno pokazać, z czym druga strona może mieć problem albo na czym może jej zależeć.

Czy będzie jakiś ciąg dalszy współpracy Forum Darczyńców i Deloitte?

J. K.: – Współpracujemy z Deloitte od 2017 roku. Rozmawialiśmy wstępnie, że po zakończeniu prac nad podręcznikiem naszą uwagę skupimy na stypendiach – jak te regulacje wyglądają teraz i jak mogłyby być zmienione, żeby to zachęcało darczyńców do finansowania programów stypendialnych. Przełoży się to realnie na większe szanse edukacyjne i rozwojowe dla osób, które z nich korzystają. Myślimy o relacji z Deloitte długofalowo. Mam nadzieję, że jeszcze jest wiele interesujących przedsięwzięć w kolejnych latach przed nami. Ale one nie są jeszcze nazwane – oprócz stypendiów, które mamy na celowniku.

Współpraca podmiotów biznesowych i organizacji pozarządowych. Aspekty prawno–podatkowe

Paweł Komorowski – Licencjonowany doradca podatkowy. Jest absolwentem Szkoły Głównej Handlowej  w Warszawie. Od 2006 roku pracuje w Deloitte, specjalizuje się w projektach obejmujących prowadzenie przeglądów podatkowych, due-diligence oraz planowania podatkowego. Jego bogate doświadczenie obejmuje m.in. doradztwo dla spółek z branży produkcyjnej, usługowej oraz FMCG. Głównym obszarem zainteresowań Pawła jest problematyka związana z podatkiem dochodowym od osób prawnych. Jest autorem wielu publikacji o tematyce podatkowej.