Publicystyka - ngo.pl

– Oddajemy dziś naszemu miastu modernistyczny ZODIAK, który powraca w nowej odsłonie i z nowymi funkcjami. Pawilon ma przede wszystkim służyć Warszawie i jej mieszkańcom. Tu będą odbywały się dyskusje o architekturze, planach, studium Warszawy, przyszłości i potencjale gospodarczym. Nie zabraknie wystaw. Zapowiada się forum debaty publicznej, laboratorium pomysłów na nowoczesne miasto, miejsce badań i refleksji nad wyzwaniami, które stoją przed metropoliami w XXI wieku – mówi Rafał Trzaskowski, Prezydent m.st. Warszawy i dodaje – Zachęcam warszawiaków i nie tylko, do odwiedzania tego miejsca i aktywnego uczestnictwa w tworzeniu i rozwoju naszego miasta.

W najbliższy weekend, 1-2 grudnia, na mieszkańców czeka wiele atrakcji. Odbywać się będą warsztaty dla dzieci, a projektanci budynku oprowadzą po swojej realizacji. Zaplanowano też spacer architektoniczny z Dariuszem Bartoszewiczem, który opowie o „Przemianach Ściany Wschodniej”. W ZODIAKU na odwiedzających czeka wystawa „Futurama Warszawa”,  oprowadzi po niej kurator Jakub Szczęsny. Wprowadzeniem do niej jest mapa warszawskich rezerw terenowych, które od lat czekają na różne planowane inwestycje np. budowę dróg. Jakub Szczęsny zaproponował ośmiu warszawskim pracowniom architektonicznym, by przyjrzeli się „uśpionym” działkom pod przyszłą Trasę Tysiąclecia, której pomysłodawcą przed wojną był prezydent Warszawy Stefan Starzyński. Wielka arteria nie powstała. Czy jest potrzebna? Jak połączyć najlepiej Pragę Północ z Pragą Południe? W pawilonie stanie też Stół Architekta, który zaprojektował Maciej Siuda przemycając na nim swój manifest na temat Trasy Tysiąclecia.

W sobotę odbędą się dwa wykłady: „Futurama Warszawa suplement” i „Retrofuturologie. Jak mieliśmy mieszkać w roku 2000?”. Wieczorem o godz. 20.00 zapraszamy na koncert – ensemble okolicznościowy złożony z muzyków i grających architektów. W niedzielę, pierwszy weekend z ZODIAKIEM, zakończy o godz. 17.00 wykład przedstawicieli z pracowni JEMS Architekci „Futurama Warszawa suplement”.

Pawilon jest dostępny i otwarty dla wszystkich. Organizowane w ramach programu wydarzenia mają charakter bezpłatny. Informacje o ich charakterze oraz formie udziału dostępne są na stronie www.pawilonzodiak.pl.

ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury tworzy budynek składający się z zarysu pawilonu dawnej kawiarni Zodiak oraz znajdujący się przed budynkiem plac. Projekt powstał w wyniku współpracy m.st. Warszawy i Oddziału Warszawskiego SARP.

– Oddział Warszawski SARP od samego początku był zaangażowany w koncepcję i realizację projektu ZODIAK Warszawski Pawilon Architektury. Dla środowiska architektów otwarcie pawilonu jest świętem szczególnym z wielu powodów. Po pierwsze, ZODIAK to jeden z ważniejszych budynków towarzyszących założeniu Ściany Wschodniej, dziś w odnowionej formie przywracamy go mieszkańcom. Po drugie, warszawscy architekci doczekali się miejsca, które będzie ich wizytówką, ale też przestrzenią spotkań, dyskusji i wyznaczania nowych kierunków na przyszłość. I co istotne, poprzez ten projekt, architektura została doceniona jako ważna dziedzina sztuki i życia codziennego, warta odrębnej rozmowy i spotkania architektów z mieszkańcami miasta – mówi Maria Saloni-Sadowska, prezes Oddziału Warszawskiego SARP.

W ZODIAKU planowane są spotkania, wykłady, dyskusje, warsztaty i wystawy, adresowane zarówno dorosłym i dzieciom, oraz nowe formaty wydarzeń, które będą przybliżać zagadnienia związane z architekturą, inwestycjami i rozwojem gospodarczym miasta, pokazujące ich wpływ na mieszkańców oraz przestrzeń wokół nich. ZODIAK ma stać się miejscem dyskusji o przyszłości miasta, które dzięki swojej wyjątkowej lokalizacji w ścisłym centrum przyciągnie nie tylko architektów, projektantów czy inwestorów, ale przede wszystkim mieszkańców.

Oba poziomy to centrum informacji, dokumentacji i ekspozycji architektury oraz urbanistyki Warszawy. Pawilon jest również miejscem debaty publicznej na temat zagospodarowania przestrzeni i jej rozwoju, pracownią pomysłów na Warszawę. To miejsce eksperymentu i wyzwań architektonicznych, jakie stają przed aglomeracjami. Dzięki nowoczesnym formom przekazu wiedza dotycząca rozwoju miasta oraz projektów architektonicznych jest prezentowana w sposób atrakcyjny i zrozumiały dla każdego odbiorcy. Co istotne, poszerzanie wiedzy o projektach i planach da warszawiakom możliwość uczestniczenia w procesie miastotwórczym w sposób świadomy i aktywny.

Na poziomie 0 znajdują się 189 m kw. przestrzeni wystawienniczej dedykowanej cyklicznym wystawom oraz instalacjom (w przyszłości planowana jest tu również kawiarnia), biuro (20m^2 ) oraz pomieszczenia techniczne.

Poziom -1 to 110m kw. przestrzeni wykładowej dedykowanej prezentacjom i dyskusjom (sala wyposażona jest w rzutnik oraz krzesła), pomieszczenie przewidziane dla zaplecza gastronomicznego, a także zaplecze techniczne.

We wspólnej przestrzeni znajdą się wystawy, instalacje i makiety.

Wydarzenia na obu poziomach organizowane są przy współpracy Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu m.st. Warszawy (poziom 0) oraz Oddziału Warszawskiego SARP (poziom -1).

Przestrzeń znajdująca się na pierwszym piętrze pawilonu ZODIAK to wizytówka gospodarcza Warszawy, miejsce spotkań przedstawicieli jednostek naukowych, wiodących centrów transferu technologii oraz instytucji otoczenia biznesu, a także przyjmowania delegacji krajowych i zagranicznych w ramach obsługi inwestorów prowadzonej przez Biuro Rozwoju Gospodarczego Urzędu m.st. Warszawy.

Jest to komfortowe miejsce spotkań w samym centrum Warszawy przeznaczone na warsztaty, seminaria i konferencje związane z promocją potencjału Warszawy, innowacjami w zarządzaniu miastem, a także na kameralne rozmowy i negocjacje. Przeszklone, jasne wnętrza goszczą ważne dla stolicy wydarzenia związane z miejskimi innowacjami gospodarczymi, społecznymi oraz naukowymi, stanowiąc platformę współpracy między przedstawicielami stołecznych środowisk nauki, gospodarki i administracji. W tej przestrzeni, poza ofertą specjalistyczną, organizowane będą także spotkania i warsztaty dla mieszkańców, którzy chcą rozwijać swoje kompetencje w obszarach przedsiębiorczości, innowacyjności i kreatywności.

Na poziomie +1 znajduje się sala wielofunkcyjna dla 75 osób (106 m kw.), wyposażona w ścianę wizyjną, rzutnik z ekranem oraz mobilny ekran; pomieszczenie na kameralne spotkania dla około 10 osób (20 m kw.), wyposażonego w ekran do prowadzenia prezentacji oraz sprzęt do wideokonferencji; taras (87 m kw.) i pomieszczenia techniczne.

Budynek będzie „otwarty” na sąsiadujący z nim plac. Wszystko za sprawą przeszklonych i przesuwanych ścian, które będą tworzyć przestrzeń otwartą dla mieszkańców podczas letnich miesięcy. Miejsce to uwzględnia dwie funkcje - rekreacyjną z elementami zieleni oraz przestrzeń na angażujące mieszkańców działania (czyli wyjście z programem poza budynek pawilonu).

Plac pokryty jest gładkimi, wielkoformatowymi płytami z białego granitu.

Dzięki powłoce hydrofobowej można po niej pisać i rysować. Znajduje się tu również kurtyna wodna, która dzięki wbudowanym czujnikom śledzi ruch człowieka i pozwala na przekroczenie suchą stopą niematerialnej ściany w dowolnym jej fragmencie. Pojawiła się także zieleń w postaci całorocznych kubików z roślinnością zimozieloną.

Przestrzeń przed budynkiem będzie się zmieniała. W procedurze/open call /wybrane zostaną najciekawsze czasowe aranżacje placu. Kultura, sztuka, działania społeczne, ekologiczne, nauka, działania z dziećmi - dzięki wszystkim tym aktywnościom nigdy nie będzie nudno. To nie będzie kolejne miejsce do posiedzenia na ławce. To nowe, innowacyjne spojrzenie na kształtowanie i działanie przestrzeni publicznej.

Projekt przebudowy pawilonu zakładał wydobycie najbardziej wartościowych elementów pierwotnego budynku. Dawny taras na piętrze został zabudowany (dodano poziom +1). W jego wnętrzu widoczna jest kontynuacja belkowego charakteru oryginalnej pergoli. Wnętrze pawilonu zostało ocieplone i wygłuszone. Instalacje poprowadzono podpodłogowo, pozostawiając odkryte betonowe stropy i umożliwiając zastosowanie lanych i szlifowanych in situ posadzek lastryko. Zadbano o detal i charakter budynku stosując rozwiązania bardzo rzadkie w dzisiejszej rzeczywistości budowlanej.

Przykładem jest wspominane lastryko, jak i zawieszona w powietrzu klatka schodowa z opartymi na belce prefabrykowanymi lastrykowymi stopniami i wypuszczoną bezpośrednio z nich balustradą. Jednak bezpośrednim nawiązaniem do oryginalnych elementów pawilonu, oddających dawnego ducha tego miejsca, są wieńczący budynek neon oraz mozaika.

Neon Zodiak z charakterystyczną gwiazdką, widoczny jest już z przestrzeni Pasażu Wiecha. Pierwotnie został on zaprojektowany przez prof. Jana Bogusławskiego i stanowił element kompozycji, oplatającej cały budynek baru Zodiak.  Odtworzenie neonu zostało powierzone pracowni Jacka Hanaka, który pracował wcześniej przy oryginalnej konstrukcji.

Drugi element to mozaika „Kosmos”, zdobiąca klatkę schodową pawilonu na trzech kondygnacjach, którą zaprojektowała Magdalena Łapińska-Rozenbaum.

Nawiązuje ona do mozaiki według projektu Marii Leszczyńskiej, która pokrywała oryginalnie ścianę tarasu pawilonu. Mozaika została wykonana z odzyskanych fragmentów stłuczki szklanej pierwowzoru i uzupełniona materiałem pozyskanym w ten sam sposób, czyli odpadami z huty szkła.

Rozwiązanie to z jednej strony odnosi się do technik i materiałów stosowanych przez artystów w latach 50. i 60. XX wieku, a z drugiej promuję idee recyklingu.

ZODIAK to jednocześnie nośnik informacji i twórcza przestrzeń, zaprezentowana w atrakcyjnej i nowoczesnej formie. Pawilon jest idealnym miejscem do prezentowania osiągnięć Warszawy zarówno na polu architektonicznym, jak i gospodarczym. To również miejsce dyskusji i wymiany wiedzy dla wszystkich, dla których architektura jest elementem podnoszenia jakości życia, aktywnych w przestrzeni miejskiej i działających na rzecz przedsiębiorczości i innowacyjności. Dzięki lokalizacji przy Pasażu Wiecha, miasto zyskuje położony centralnie punkt o znaczeniu kulturalnym i społecznym.

Koncepcję przebudowy budynku opracowała warszawska pracownia Kalata Architekci, a placu przed budynkiem ZODIAK, krakowska firma Gowin & Siuta. Prace rewitalizacyjne budynku i placu sfinansowało m.st. Warszawa. Ich wykonawcą jest firma ZAB-BUD Andrzej Zaboklicki.