Publicystyka - ngo.pl

Przełom roku to tradycyjnie czas podsumowań tego, co się wydarzyło do 31 grudnia i planowania tego, co się dziać będzie od 1 stycznia. O kilku lat mam przyjemność „dopełniać” tego obowiązku publicystycznego jako prowadząca serwis warszawa.ngo.pl. Za każdym razem nie jest to proste zadanie.

Myśląc o czasie minionym do głowy przychodzi wiele wydarzeń, spraw, problemów, z którymi się mierzyliśmy i o których chciało by się coś powiedzieć, jakoś je zachować, wynieść z nich jakąś naukę na przyszłość. Wiele mądrych głów to robi lepiej, nie będę stawała w szranki.

Skupię się na tym, co mi bliskie i zawodowo, i osobiście. Warszawskie organizacje pozarządowe.

W 2021 rok wchodziliśmy z okrojonym budżetem na zadania publiczne zlecane organizacjom. Nie było dramatycznie, ale globalny budżet na dotacje mniejszy o 6% oznaczał, że jednak na wiele zadań nie starczyło pieniędzy. Wiele organizacji musiało zrezygnować ze swoich działań, ponieważ – biorąc pod uwagę bezpieczeństwo epidemiczne i rosnące koszty – po prostu nie byłyby w stanie podołać zobowiązaniom zaciągniętym wobec Miasta.

W tym roku nie będzie lepiej. Planowany budżet na realizację zadań publicznych przez organizacje pozarządowe jest mniejszy o ok. 4,5 procent w porównaniu do roku 2021. Więcej jest pieniędzy m.in. na pomoc społeczną i na zdrowie. Co nie dziwi, biorąc pod uwagę szalejącą pandemię. Mniej m.in. na sport, na kulturę i na wspieranie organizacji. Co może niepokoić i smucić. Nie zmniejszył się budżet na zadania związane z edukacją. Co jednak wcale nie oznacza, że organizacje współpracujące ze szkołami będą miały łatwe życie. Planowane zmiany w prawie oświatowym raczej każą się spodziewać, że będzie im trudno realizować swoje misje.

WRP w listopadzie o budżecie dotacyjnym na 2022 rok >

Owszem można się było spodziewać, że sytuacja budżetowa będzie gorsza. Należy docenić pracę stołecznych urzędników, którzy starali się, aby środki na zadania realizowane przez organizacje były jak najmniej obcinane. Przyznajmy jednak, że robili to nie tylko w trosce o dobrą kondycję organizacji, ale także (a może przede wszystkim) w trosce o to, aby mieszkańcy i mieszkanki stolicy nie zostali pozbawieni dostępu do ważnych dla nich usług, ofert i możliwości działań. Wiele z nich - w imieniu Miasta - jest im dostarczanych właśnie przez organizacje pozarządowe.  

Nie tylko jednak mniejszy budżet na zadania przyprawia osoby prowadzące stowarzyszenia i fundacje o ból głowy. Koszty stałe prowadzonej działalności zawsze były piętą achillesową wielu organizacji. Skąd wziąć pieniądze na opłacenie czynszu za lokal? Na wodę? Prąd? Gaz? Jeśli ktoś prowadzi małe biuro, a większość zadań realizuje online - być może w mniejszym stopniu odczuje skutki wprowadzanych podwyżek. Co jednak z tymi organizacjami, które prowadzą domy opieki społecznej? Schroniska dla osób z kryzysie bezdomności? Inne placówki, wymagające stałej i nierzadko kosztownej obsługi? To między innymi z tym wyzwaniem przyjdzie się nam mierzyć społecznie w 2022 r.

W rocznym programie współpracy Miasta i organizacji pozarządowych na 2022 rok zapisano trzy zadania priorytetowe: dostępność, zapobieganie skutkom pandemii, upowszechnianie wiedzy o zakupie usług od organizacji pozarządowych. Przyznam, że naprawdę odpowiadają one na wyzwania, które stawia przed nami 2022 r. 

Zapobieganie skutkom pandemii prawdopodobnie jeszcze długo będzie stanowić priorytet w wielu dziedzinach: gospodarczej, społecznej, zdrowotnej. W każdej z nich pandemia poczyniła spustoszenia, wywróciła ustalone zasady, kazała przedefiniować cele. W każdej z tych dziedzin organizacje nie tylko odczuwają skutki tych zmian, ale także starają się im zapobiegać, łagodzić, odpowiadać na nowo pojawiające się potrzeby. Wystarczy chociażby spojrzeć na laureatów konkursu S3KTOR 2020/2021.

Poznaliśmy laureatów konkursu S3KTOR [patronat warszawa.ngo.pl] >

Okrojony budżet na zlecanie zadań publicznych każe organizacjom szukać innych źródeł finansowania. Zakup usług od organizacji jest jedną z możliwych odpowiedzi. Chociaż źródło pozostaje to samo (samorządowe), ale jednak forma daje inne możliwości. Czy z nich skorzystamy? 

Dostępność. Hasło, które mrozi krew w żyłach wielu osobom działającym i pracującym w sektorze. Kolejne (nierzadko kosztowne do wprowadzenia) wymagania, które są narzucane z góry. Do niedawna sama tak o tym myślałam. Skąd organizacje mają brać pieniądze na audyty? Skąd na ekspertów? Skąd na remonty, aby zlikwidować bariery architektoniczne? A do tego terminy, skargi, kary… Kolejny horror. 

Jednak teraz patrzę na to inaczej. Owszem, nadal widzę, że zapewnienie dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami jest i może być trudne, jednak gdy w centrum postawi się człowieka - ta perspektywa zmienia wiele. Jak sprawić, aby jak najwięcej osób skorzystało z naszych działań? Jak do nich dotrzeć? Jak poznać ich potrzeby? Jak na nie odpowiedzieć? Czyż nie o to między innymi chodzi w działalności społecznej? Aby zainteresować się drugim człowiekiem. Z uważnością mu się przyjrzeć? Spróbować mu pomóc w tym, co stanowi dla niego trudność?

Uważność - to jest słowo, które niosę ze sobą w 2022 r. Na człowieka: tego w rodzinie, tego w sklepie, w miejscu pracy, na ulicy. Na jego potrzeby, ale także na swoje potrzeby. Na jego granice, ale także na swoje granice. Na jego i swoje trudności, ale też radości. Jeśli z uważnością się temu wszystkiemu przyjrzymy, być może łatwiej będzie nam ze sobą rozmawiać, współpracować, wspierać się w trudnych czasach.