Uczymy się żyć ze zmianą klimatu. Nowy raport „Ziemianie Atakują!” pokazuje zmianę nastrojów
Polacy coraz bardziej uodparniają się na zmianę klimatu, przynajmniej we własnym mniemaniu – wynika z najnowszej, czwartej już edycji raportu „Ziemianie Atakują!”. Skutki przegrzewania się Planety stają się coraz bardziej widoczne również w Polsce, ale mimo to – a może właśnie dlatego – zanika poczucie alarmującego zagrożenia.
- Agencja Lata Dwudzieste i Kantar Polska po raz czwarty przeprowadziły ogólnopolskie badanie opinii o świadomości Polek i Polaków nt. zmian klimatu i powiązanych zagadnień, a przede wszystkim o naszych postawach z tym związanych.
- Pogłębiona analiza wyników wraz z omówieniem ekspertów znalazła się w nowej edycji raportu “Ziemianie Atakują!”. Jest on dostępny jest bezpłatnie do pobrania.
- Tegoroczny raport zwraca uwagę, że coraz słabiej przekonuje nas alarmistyczna narracja na temat klimatu, jaka zdominowała dyskusję o stanie środowiska kilka lat temu. Grupa osób gotowych do działań i poświęceń stopniała do zaledwie 5 proc.
- Mniej osób (spadek z 78 proc. do 63 proc.) uważa, że stan Ziemi wymaga natychmiastowych działań naprawczych. Tylko 46 proc. popiera wprowadzenie przez rządy ograniczeń. Pokazuje to potrzebę opowiedzenia zielonej transformacji na nowo.
„Mam wywalone i żyję” – to cytat z jednej z internetowych dyskusji na temat zmian klimatu przytoczony przez autorów nowej edycji raportu “Ziemianie Atakują!”. Dobór wypowiedzi jest subiektywny, ale też reprezentatywny dla postawy sporej części Polek i Polaków wobec zagrożeń środowiskowych.Bezradność miesza się w niej z obojętnością i wyparciem problemu oraz zwrotem w stronę dbania o własny komfort.
O tym, że podejście to zyskuje zwolenników, przekonuje ogólnopolskie badanie, na którym opiera się raport, przeprowadzone przez Kantar Polska jeszcze przed wrześniowymi powodziami w Sudetach, ale podczas drugiego najgorętszego sierpnia w historii. Pokazuje ono, żeodsetek osób świadomych zmian klimatu nadal jest znaczny, ale udział tych, którzy obawiają się ich skutków, zmalał – teraz to 63 proc. wobec 78 proc. w 2020.
– Taki wynik nie oznacza, że trzeba już przestać mówić o klimacie, ale oznacza, że trzeba przestać straszyć ludzi i pouczać ich, licząc na to, że poczują się odpowiedzialni za Planetę. Zamiast tego musimy zacząć z ludźmi szczerze rozmawiać, co się dzieje, co nas czeka i jak możemy sobie z tym poradzić – mówi Mateusz Galica, partner zarządzający w agencji Lata Dwudzieste. – Ten raport jest dla polityków, samorządowców, dużych i małych firm oraz organizacji pozarządowych, dla wszystkich, którzy chcą podejmować mądre i odpowiedzialne decyzje – dodaje współtwórca publikacji.
Mateusz Galica, lider projektu “Ziemianie atakują!”
Coraz mniej chętnych na ratowanie świata
Pierwsza edycja raportu „Ziemianie atakują!” ukazała się w 2019 r., kiedy przez cały świat przetaczały się serie strajków klimatycznych z udziałem przede wszystkich szkolnej młodzieży. Uczniowie urywali się z zajęć, by od dorosłych (zwłaszcza od przywódców politycznych) domagać się podjęcia działań dla ochrony klimatu i zatrzymania wzrostu temperatur na poziomie 1.5°C. Ich głos usłyszało najwyraźniej wtedy też polskie społeczeństwo – tak wysokiej deklarowanej świadomości ekologicznej i gotowości do działania nie pokazały kolejne edycje badania.
Dziś po tamtym „zielonym karnawale” prawie nie ma już śladu. Bariera 1.5°C zostanie przekroczona w tej dekadzie, a z problemem przegrzewającego się klimatu będziemy zmagać się zapewne przez całe życie. To wiedza szczególnie nieprzyjemna dla młodych, którzy porzucają misję „ratowników świata” i szerokim strumieniem zasilają segment polskiego społeczeństwa opisany jako „Dobrzeżyje” – czyli taki, który nie jest przekonany, że stan środowiska jest poważny, a już na pewno nie z ich winy. Dziś należy do niego aż 39 proc. Polek i Polaków. Jednocześnie o ponad połowę skurczyła się grupa określona jako “Nieczekajowie” gotowa aktywnie działać dla planety. Badacze dziś zaliczyliby do niej zaledwie co dwudziestą osobę w Polsce.
– Zbieramy owoce roztoczenia przed ludźmi wizji globalnej katastrofy w połączeniu ze zrzuceniem odpowiedzialności za naprawę sytuacji na indywidualne osoby, zwłaszcza młode, którzy według popularnych kilka lat temu narracji mieli przecież naprawić świat. Od kolejnych rządów dostają głównie źle komunikowane nakazy, które na dodatek ciągle się zmieniają , a od biznesu greenwashing pozorujący działania, to nic dziwnego, że wypisują się z tej imprezy – komentuje Marta Marczuk, współtwórczyni raportu i partnerka w agencji Lata Dwudzieste.
Nowy kierunek projektu – odpowiedzialny biznes
Tegoroczny raport „Ziemianie atakują!” został zrealizowany dzięki wsparciu kilkunastu partnerów – firm i instytucji, które wykupiły cegiełki. W ramach współpracy otrzymali możliwość dodania własnych pytań do kwestionariusza badawczego, a część uzyskanych z nich wyników znalazła się w raporcie wraz z komentarzami specjalistów z danych branż związanych. Partnerami merytorycznymi projektu są UN Global Compact Network Poland oraz Forum Odpowiedzialnego Biznesu.
– Jako UN Global Compact Network Poland wspieramy „Ziemian” od pierwszej edycji w 2019 r. Premiera raportu była transmitowana na UN Climate Action Summit podczas Zgromadzenia Ogólnego ONZ w Nowym Jorku, a na jego podstawie zorganizowaliśmy jedyną po 1989 roku debatę o klimacie kandydatów na prezydenta RP w poprzednich wyborach. Walka ze zmianą klimatu to starcie wiedzy z głupotą, a ten raport dostarcza właśnie wiedzy i inspiracji, potrzebnych do podejmowania odpowiedzialnych i odważnych decyzji – powiedział Kamil Wyszkowski, Przedstawiciel i Dyrektor Wykonawczy UNGC Network Poland.
Nowa publikacja Lat Dwudziestych jest w wyraźnie większym stopniu niż poprzednie zielonym przewodnikiem dla biznesu i samorządów. Powinien on zainteresować menedżerów, którzy nie chcą czekać na ostatnią chwilę, aż regulacje unijne czy krajowe wymuszą na ich firmach konieczne zmiany, ale już teraz szukają wiedzy, jak to zrobić na poważnie a nie fasadowo, oraz jak te działania skutecznie zakomunikować swoim pracownikom, klientom i partnerom w duchu aktualnych dzisiaj narracji o klimacie.
Raport dostępny jest bezpłatnie do pobrania. Poza analizą badania opinii zawiera on artykuły 40 ekspertów i ekspertek z różnych obszarów wiedzy o środowisku z podpowiedziami, jak lepiej rozumieć, sytuację, w której się znaleźliśmy i sugestie, co robić dalej.
Czwartą edycję „Ziemian” wspierają: główni patroni: Narodowe Centrum Kultury, Orange Polska, Grupa Żabka, patroni: Allegro, BNP Paribas Bank Polska, Colliers, Ikano Bank Polska, IKEA, L'Oréal, REKOPOL i Grupa Wirtualna Polska oraz patroni wspierający: Forum Odpowiedzialnego Biznesu i OGL Service Polska.
Od czterech lat partnerem merytorycznym „Ziemian” jest niezmiennie UN Global Compact Network Poland, a od tego roku wspierającym partnerem merytorycznym jest także Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Badanie przeprowadził Kantar Polska. Wspomaganą AI syntezę raportu przygotował Swarmcheck.
Patronat honorowy nad „Ziemianami” objął Prezydent m.st Warszawy (Urząd m.st. Warszawy).
Raport został zrecenzowany przez Radę Klimatyczną przy UN Global Compact Network Poland.
