"Organizacja pyta o…" to cykl SCWO, w którym Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (FRSO) odpowiada na pytania warszawskich NGO, dotyczące różnorodnych aspektów, zwłaszcza prawnych, związanych z prowadzeniem organizacji w Warszawie. Dziś o tym, czy organizacja ma obowiązek rozmawiać z mediami.
PYTANIE ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ:
Czy organizacja pozarządowa ma obowiązek rozmawiać z mediami?
DORADCZYNI SCWO ODPOWIADA:
Jeśli chcemy trzymać się ściśle litery prawa, to odpowiedź brzmi: TAK. Obowiązek taki, który spoczywa również na NGO, zapisany jest w ustawie - Prawo prasowe.
Art. 4. 1. Przedsiębiorcy i podmioty niezaliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku są obowiązane do udzielenia prasie informacji o swojej działalności, o ile na podstawie odrębnych przepisów informacja nie jest objęta tajemnicą lub nie narusza prawa do prywatności.
Ustawa określa też sposób postępowania w przypadku odmowy udzielenia mediom informacji.
Art. 4. ust. 3 i 4
3. W przypadku odmowy udzielenia informacji, na żądanie redaktora naczelnego odmowę doręcza się zainteresowanej redakcji w formie pisemnej, w terminie trzech dni; odmowa powinna zawierać oznaczenie organu, jednostki organizacyjnej lub osoby, od której pochodzi, datę jej udzielenia, redakcję, której dotyczy, oznaczenie informacji będącej jej przedmiotem oraz powody odmowy.
4. Odmowę, o której mowa w ust. 3, lub niezachowanie wymogów określonych w tym przepisie, można zaskarżyć do sądu administracyjnego w terminie 30 dni; w postępowaniu przed sądem stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu decyzji administracyjnych.
W praktyce nie spotkałam się z przypadkiem "siłowego" egzekwowania wskazanych powyżej przepisów. Dziennikarze raczej nie sięgają po nie, co nie oznacza, że także NGO mogą zapomnieć o przepisach prawa prasowego.
Kolejny obowiązek, zbliżony do tego z art. 4 opisany jest w art. 6. Organizacje pozarządowe mają obowiązek odpowiadania na krytykę prasową.
Art 6. 1. Prasa jest zobowiązana do prawdziwego przedstawiania omawianych zjawisk.
2. Organy państwowe, przedsiębiorstwa państwowe i inne państwowe jednostki organizacyjne oraz organizacje spółdzielcze są obowiązane do udzielenia odpowiedzi na przekazaną im krytykę prasową bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca.
3. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do związków zawodowych, organizacji samorządowych i innych organizacji społecznych w zakresie prowadzonej przez nie działalności publicznej.
Kto w organizacji powinien odpowiadać na pytania dziennikarzy? To również wskazuje omawiana ustawa.
Art. 11. ust. 2 i 3
2. Informacji, w imieniu jednostek organizacyjnych, są obowiązani udzielać kierownicy tych jednostek, ich zastępcy, rzecznicy prasowi lub inne upoważnione osoby, w granicach obowiązków powierzonych im w tym zakresie.
3. Kierownicy jednostek organizacyjnych są obowiązani umożliwiać dziennikarzom nawiązanie kontaktu z pracownikami oraz swobodne zbieranie wśród nich informacji i opinii.
W praktyce, ponieważ prawo prasowe nie jest u nas szczególnie szanowane przez żadną ze stron (takie mam wrażenie), przed spełnieniem opisanych obowiązków trzeba mieć świadomość, że nie mamy absolutnej konieczności stanięcia przed kamerą tylko dlatego, że dziennikarz chce nam przed nią zadać kilka pytań. A ponieważ w przypadku nadużycia naszej wypowiedzi wyegzekwowanie sprostowania czy polemiki jest bardzo trudne, przed każdym kontaktem z mediami zalecam głębokie przemyślenie tego, co i jak chcemy za ich pośrednictwem "puścić" w świat.
Z drugiej strony należy pamiętać, że kontakty z mediami to nie tylko "zagrożenie" i "obowiązek", ale również szansa. Wiele organizacji zabiega, żeby media relacjonowały ich działania, nagłaśniały akcje, pomagały w organizowaniu zbiórek itp. To naturalny element strategii promocyjnej organizacji pozarządowej. Budowanie relacji z mediami będzie się więc opierało nie tylko na regulacji ustawowej, ale również na rozsądnej kalkulacji.
