Samoorganizacja, fundusz wzajemnościowy, silna marka. Trzy filary nowej organizacji przedsiębiorstw społecznych [relacja]
10 i 11 października 2024 r. do Warszawy przyjechało ponad stu przedstawicieli i przedstawicielek przedsiębiorstw społecznych z całej Polski. Pierwsze spotkanie formacyjne zorganizowane w projekcie SAMO-ES było okazją, by się poznali, policzyli i poczuli siłę wspólnoty. Bo wiele pracy przed nimi.
„SAMO-ES” to projekt, który ma doprowadzić do powstania organizacji zrzeszającej przedsiębiorstwa społeczne.
– Nie da się polityki społecznej prowadzić bez sektora ekonomii społecznej – powiedziała do zebranych przedsiębiorców i przedsiębiorczyń społecznych Katarzyna Nowakowska, wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej, odpowiedzialna za ekonomię społeczną. – Wiele pracy przed nami. Mam wielką nadzieję, że ten projekt pomoże państwu lepiej współpracować, by wasz głos był jeszcze lepiej słyszalny i abyśmy mogli kreować nie tylko to, jak ten sektor wygląda, ale także jak odbierają go nasi partnerzy. Wspólnie pokażemy, jak ważne działania robicie i jak wiele zmian wnoszą w życie osób, samorządów i całego państwa.
– Widzimy duży wpływ tego, co się będzie tutaj działo na sektor i na to, co my robimy – mówił Filip Kołodziejski, naczelnik Wydziału Rozwoju Ekonomii Społecznej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. – Powstanie bowiem ciało, które będzie merytorycznym partnerem do tworzenia rozwiązań dla sektora ekonomii społecznej. Dzisiejsze spotkanie to okazja, by poznać potrzeby przedsiębiorstw społecznych. Z naszej perspektyw żadne potrzeby nie są nieważne. Państwo wiecie, co jest potrzebne, abyście mogli funkcjonować. Każdy pomysł na to, co może was wzmocnić jest ważny i powinien być wysłuchany.
Będziemy z Wami rozmawiać
Projekt „SAMO ES” finansowany jest z Europejskiego Funduszu Społecznego. Jakub Schimanek z Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej podkreślał, że Polska już dwadzieścia lat korzysta z pieniędzy EFS i bardzo dużo udało się w tym czasie zrobić, także w zakresie ekonomii społecznej.
– Mamy się czym pochwalić i podzielić. Nie znaczy to, że możemy osiąść na laurach – mówił Jakub Schimanek. – Zależy nam, aby polski system poprawiać, dlatego chcemy z państwem rozmawiać. I dlatego zdecydowaliśmy się alokować pieniądze na ten projekt, abyście mogli budować swoją reprezentację i aby żadna dyskusja o rozwiązaniach dla Was nie odbywała się bez waszego udziału. Nasze zobowiązanie jest takie: jeśli stworzycie w tym projekcie reprezentacje, to będziemy z Wami rozmawiać.
Schimanek wyraził także nadzieję, że nowa Komisja Europejska będzie nadal stawiać na ekonomię społeczną i pokazywać, jak ważny jest to sektor dla gospodarki Unii Europejskiej.
Wspólnota, godność, suwerenność i przyjaźń
Do tych słów nawiązał Jan Jakub Wygnański, który zauważył, że projektów, które miały wspierać rozwój ekonomii społecznej w Polsce było już wiele.
– To nie jest pierwszy raz, kiedy to robimy, ale być może ostatni. Nie pierwszy raz mamy poczucie, że trzeba się skupić i wziąć za ręce. Mamy cały system wsparcia, ale nie wiem, czy mamy ekonomię społeczną. Zrobiliśmy bardzo dużo, aby wszystkie elementy potrzebne do rozwoju ekonomii społecznej stworzyć. Zrobiliśmy, co się dało, aby to działało, ale nie działa. Wszystko jest, a jakby tego nie było. Życzę sobie i Wam, abyśmy za te 6 lat czuli, że to jest – mówił Kuba Wygnański, dodając, że być może jest to ostatnia szansa na takie inwestycje w przedsiębiorczość społeczną.
W swym wystąpieniu zwrócił także uwagę na to, jak istotne w myśleniu o ekonomii społecznej są takie wartości, jak wspólnota, godność, suwerenność i przyjaźń.
– Życzę Wam, aby ten projekt miał „zaszytą” przyjaźń – mówił Wygnański, nawiązując do „Rzeczpospolitej przyjaciół” Edwarda Abramowskiego i przysięgi ludzi, którzy zamierzają wstąpić do związku przyjaciół. – W takim momencie właśnie jesteście.
Wspierać, nie przeszkadzać
Październikowe spotkanie formacyjne było pierwszym z serii podobnych spotkań zaplanowanych w projekcie. Uczestnicy, którzy się zgłosili do projektu – około 200 przedsiębiorstw społecznych – będą mieli okazję także brać udział w wielu innych działaniach prowadzonych przez organizacje partnerskie realizujące ten projekt.
– Nasze zadanie to być z wami, wspierać was, a nie przeszkadzać. Aby powstała organizacja, która będzie mocna i będzie zrzeszać was, przedsiębiorców społecznych – mówiła koordynatorka projektu Anna Bugalska z Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych (OZRSS).
Projekt opiera się na trzech filarach: samoorganizacji, funduszu wzajemnościowym oraz budowie silnej marki i strategii komunikacji. Już rozpoczęły się także badania potrzeb przedsiębiorstw społecznych.
– Prawie połowa przedsiębiorstw społecznych już wypełniła naszą ankietę – mówiła Julia Bednarek ze Stowarzyszenia Klon/Jawor, które jest partnerem w projekcie i realizatorem badań. Oprócz ankiet będą prowadzone także wywiady grupowe o tożsamości przedsiębiorstw społecznych (szczególnie w relacjach z biznesem i samorządem) oraz o roli nowej organizacji i sieci. Raport z badań ukaże się w marcu 2025 r.
Trzy filary
O działaniach związanych ze strategią sieciowania opowiadał Cezary Miżejewski z OZRSS. Uczestnicy tych prac będą musieli odpowiedzieć sobie na wiele pytań, m.in. po co chcą się zorganizować, co ich łączy, jakie wartości, jakie cele, w jakiej formie chcą się zorganizować.
– Jacy chcemy być? Sprawni, znaczący, rozpoznawalni, transparentni. W Polsce i w Europie. Aby się z nami liczono. Nie oczekujmy, że ktoś za nas załatwi nasze sprawy – mówił Cezary Miżejewski. – Aby to osiągnąć, organizacja musi być sprawna. Do tego muszą dojść zasoby finansowe, kompetencje merytoryczne, zasoby ludzkie. To są podstawowe elementy, które konstytuują sprawną organizację.
Ważnym elementem nowej organizacji ma być fundusz wzajemnościowy.
– Chcemy zbudować niezależność finansową dla działań samopomocowych i rozwojowych przedsiębiorstw społecznych poprzez utworzenie funduszu w ścisłej współpracy z tymi przedsiębiorstwami, jako wspólny, demokratycznie zarządzany mechanizm finansowania potrzeb członków organizacji – wyjaśniała Karolina Cyran-Juraszek z OZRSS, wymieniając jednocześnie wyzwania, jakie stoją przed grupą, która będzie pracować nad powołaniem takiego funduszu: określenie celu funduszu (wzmacnianie organizacji, wspieranie członków, interwencyjne wsparcie członków), prawa i obowiązki członków, obszary wsparcia finansowego (pomocowy, rozwojowy), źródła przychodów (EFS i inne źródła: składki, inwestorzy zewnętrzni, sponsorzy).
Trzeci filar to budowanie strategii marki nowej organizacji.
– Gdy powstaje nowa organizacji zrzeszająca polskie przedsiębiorstwa społeczne, która ma koordynować, rzeczniczyć, ma być siłą, z którą liczą się różne środowiska, warto poświęcić czas i poważnie pomyśleć o tożsamości marki, która będzie silna, charyzmatyczna, niezastępowalna – mówiła Laura Andrukiewicz z Fundacji Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem” z Cieszyna, także partner w projekcie. – Polska przedsiębiorczość społeczna ma bardzo ważną rolę w rozwiązywaniu wielu problemów społecznych. Należy się nam stabilna, innowacyjna i nowoczesna marka, odpowiadająca na wyzwania współczesnego świata, bo takiej marki się ten świat domaga. Naszym wspólnym zadaniem jest stworzenie klarownej, jasnej i czystej tożsamościowo marki, zachowując jednocześnie tożsamości marek zrzeszonych. Wymiana i wzajemne wsparcie przy budowaniu tej marki i jej wizerunku jest bardzo istotne z punktu widzenia całego projektu.
Wymiana doświadczeń i wzajemne wsparcie okazały się ważne nie tylko dla budowania marki, ale także dla tożsamości i celu powstania przyszłej organizacji. Wskazywali na to sami uczestnicy i uczestniczki projektu w czasie przeznaczonym na integrację.
Zagadnienia i wyzwania zarysowanie podczas otwarcia pogłębione zostały drugiego dnia spotkania, gdy odbywały się warsztaty poświęcone tym trzem filarom oraz panel dyskusyjny o zmianach w ustawie o ekonomii społecznej.
Kolejne spotkanie na OSES
Okazją do kolejnego spotkania dla uczestników i uczestniczek projektu będą Ogólnopolskie Spotkania Ekonomii Społecznej OSES. OSES to coroczna ogólnopolska konferencja poświęcona przedsiębiorczości społecznej, gromadząca praktyków, teoretyków, przedstawicieli administracji państwowej i samorządów, przedsiębiorców i naukowców. W 2024 r. OSES to cykl wielu wydarzeń ogólnopolskich i regionalnych, które mimo licznych organizatorów i różnych terminów będą połączone wspólnym motywem przewodnim „Ekonomia społeczna – przedsiębiorczość jutra”.
Ogólnopolskie Spotkania Ekonomii Społecznej 2024 będą miały swój finał w Warszawie w dniach 12-15 listopada.
O projekcie
Projekt „SAMO-ES. Samoorganizacja przedsiębiorstw społecznych jako odpowiedź na wyzwania społeczne” realizowany jest w partnerstwie, które tworzą Ogólnopolski Związek Rewizyjny Spółdzielni Socjalnych (lider), Fundacja Rozwoju Przedsiębiorczości Społecznej „Być Razem” z Cieszyna, Stowarzyszenie na rzecz Spółdzielni Socjalnych, Stowarzyszenie Klon/Jawor.
ℹ️ Odwiedź nas: www.samo-es.pl.
Projekt „SAMO-ES. Samoorganizacja przedsiębiorstw społecznych jako odpowiedź na wyzwania społeczne” jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027.
Źródło: informacja własna ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.