Ruszył projekt zainicjowany z myślą o chorych na stwardnienie rozsiane (SM) – „SAMODZIELNI. Aktywnie”. Program, podczas którego pacjenci i ich bliscy wezmą udział w warsztatach wspinaczki terapeutycznej ma na celu pokazanie zupełnie innego oblicza rehabilitacji oraz uświadomienie, jak ważna jest ta forma terapii w przypadku osób z SM.
Stwardnienie rozsiane to nieuleczalna, przewlekła i nieprzewidywalna choroba ośrodkowego układu nerwowego o podłożu autoimmunologicznym, dotykająca głównie ludzi młodych. W Polsce na SM choruje około 40-60 tysięcy osób
[1], a u każdego chorego mogą pojawiać się inne objawy, np. zaburzenia widzenia, zmiany w odbiorze bodźców czuciowych, problemy z mową czy zaburzenia emocjonalne i poznawcze. Jednym z najczęstszych symptomów choroby są także zaburzenia w obrębie ruchu – kłopoty z utrzymaniem równowagi i koordynacją, a także spastyczność, czyli sztywność mięśni.
Aby umożliwić chorym maksymalne wykorzystanie ich potencjału fizycznego, a tym samym dać szansę na samodzielne i niezależne życie, oprócz leczenia farmakologicznego konieczna jest systematyczna i indywidualnie dobrana do pacjenta forma rehabilitacji
[2].
Teva w ramach programu „SAMODZIELNI. Aktywnie” we współpracy z fizjoterapeutką mgr Ewą Świątek, uruchomiła wyjątkowy program rehabilitacji z wykorzystaniem ścianek wspinaczkowych, który nie tylko umożliwia wykonywanie wielu terapeutycznych ćwiczeń fizycznych, ale także wspiera współpracę i komunikację między chorym, a jego bliską osobą.
Rehabilitacja w SM – dlaczego to takie ważne?
– Rehabilitacja jest formą leczenia mającą na celu wspieranie pacjentów z SM w utrzymaniu niezależności i samodzielności przez jak najdłuższy czas. Systematyczność w korzystaniu z niej, jak również wykonywanie wybranej aktywności fizycznej pozwalają wpływać dodatkowo na sprawność oraz wspomagają w wytworzeniu kompensacji utraconych funkcji oraz adaptacji do nowych, zmienionych przez schorzenie warunków. To, jak dana osoba z SM jest rehabilitowana, zależy zarówno od poziomu jej zmęczenia, które jest najczęstszym objawem choroby, a także motywacji i relacji rodzinnych. Pacjenci nowo zdiagnozowani, u których postęp choroby nie jest znaczny, powinni znaleźć sobie taką formę ruchu, która nie tylko będzie angażowała mięśnie i stawy, ale również stanowiła dla nich wyzwanie, poprawiające jednocześnie ich koncentrację i uważność oraz dawała radość i satysfakcję. W przypadku tej formy terapii ważne jest też wsparcie ze strony rodziny oraz bliskich chorego – to oni mają istotny wpływ na motywację pacjenta, który często nie dostrzega swojego potencjału – wyjaśnia ekspert programu „SAMODZIELNI. Aktywnie”, fizjoterapeuta Ewa Świątek ze Szpitala im. Kopernika w Łodzi.
Program „SAMODZIELNI. Aktywnie”
Głównym celem nowego projektu jest zapewnienie pacjentom nowej, ciekawej formy leczenia rehabilitacyjnego, która w zależności od stanu zdrowia pacjentów, pomoże im w zachowaniu niezależności i samodzielności w wykonywaniu codziennych czynności i obowiązków. Zgodnie z założeniami, chorzy wraz ze swoimi bliskimi będą mogli wziąć udział w cyklu 5 warsztatów organizowanych w salach do wspinaczki. Zajęcia odbędą się w 6 miastach w różnych regionach Polski, m.in. Warszawie, Łodzi czy Olsztynie i będą prowadzone przez wykwalifikowanego fizjoterapeutę we współpracy z instruktorami wspinaczki. Do udziału w projekcie chorzy z SM kwalifikowani będą wcześniej przez lekarzy neurologów i fizjoterapeutów. Wspinanie się jest dla człowieka tak naturalną zdolnością jak raczkowanie czy chodzenie. Wysoka skuteczność terapii tego typu związana jest z wykorzystywaniem ruchów funkcjonalnych, które zmuszają do koncentracji i uwagi. Jej plusami jest praca w ruchu trójwymiarowym, co pozwala na maksymalne wyzwalanie kontroli posturalnej poprawiającej koordynację i równowagę. Ścianka umożliwia wykorzystywanie technik z metod neurorozwojowych, jak irradiacja czy mobilizacja na stabilizacji oraz stanowi idealne środowisko do prowadzenia terapii ręki, treningu propriocepcji, dynamicznego rozciągania, pracy koncentrycznej i ekscentrycznej mięśni. Co również ważne dla pacjentów z SM, wspinaczka jest też złamaniem rutyny w ćwiczeniach, co przyczynia się do poprawy neuroplastyczności mózgu – dodaje Ewa Świątek.
Okiem pacjentów
– Niezależność i samodzielność to dla mnie jedne z najważniejszych wartości. Nie chcę dopuścić do tego, aby stwardnienie rozsiane zabrało mi możliwość wykonywania pracy, codziennych obowiązków czy opieki nad dziećmi. Oprócz stosowania terapii farmakologicznej staram się więc nie rezygnować z ulubionych form ruchu i rehabilitacji. Mimo choroby, z którą muszę mierzyć się na co dzień, udział w projekcie „SAMODZIELNI. Aktywnie” daje mi impuls do podejmowania zupełnie nowych wyzwań i motywuje do codziennego wysiłku na rzecz mojego zdrowia. Ponieważ już wcześniej miałam okazję brać udział w kilku spotkaniach, mogę otwarcie powiedzieć, że najważniejszą zaletą tego typu treningu jest dla mnie możliwość doskonalenia stabilizacji oraz koordynacji ruchów, z czym jako pacjentka z SM mam największy problem. Dodatkowo, jest to doskonały sposób na spędzanie wolnego czasu i okazja do przekonania także mojego partnera, który będzie mi towarzyszył, że aktywność fizyczna nie musi być nudna i niesie za sobą same zalety – komentuje pacjentka z SM, Monika Banasik.
Program „SAMODZIELNI. Aktywnie” to projekt warsztatów wspinaczki terapeutycznej zainicjowany przez firmę Teva. Program będzie prowadzony w okresie od kwietnia do listopada 2017 roku. Zajęcia odbędą się w 6 miastach Polski: Łodzi, Warszawie, Katowicach, Rzeszowie, Olsztynie i Opolu. Każdy zakwalifikowany do programu pacjent z SM wraz z osobą towarzyszącą będzie miał możliwość wzięcia udziału w całym cyklu warsztatów, składającym się z 5 spotkań.
W jednym warsztacie uczestniczyć może od 10 do 15 pacjentów razem ze wskazaną przez nich osobą. Spotkania będą odbywały się w godzinach przedpołudniowych w weekendy i potrwają ok. 3 godzin. Pacjenci będą kwalifikowani do programu przez fizjoterapeutów w porozumieniu z lekarzem prowadzącym. Udział w warsztatach jest bezpłatny.
[2] Raport Uczelni Łazarskiego: „Stwardnienie rozsiane – zarządzanie chorobą. Propozycje rozwiązań problemów”, Warszawa, 2016, rozdział 2.2.4 „Rehabilitacja medyczna pacjentów chorujących