Jak rozwijać i wspierać lokalne społeczności w Warszawie? Jak dbać o siebie nawzajem w latach 2021–2025? Ruszyły konsultacje społeczne „Programu Wspólnota”.
Prawo dla aktywnych mieszkańców
W grudniu kończy się realizacja miejskiego „Programu Wzmacniania Wspólnoty Lokalnej na lata 2015–2020”. To dzięki temu dokumentowi w Warszawie w ostatnich latach m.in. prowadzonych było wiele lokalnych działań społeczno-kulturalnych, oferowane było wsparcie finansowe dla małych projektów mieszkańców, rozwijała się sieć Miejsc Aktywności Lokalnej.
„Warszawskie instytucje (np. niektóre domy kultury, biblioteki, szkoły) już od pewnego czasu są otwarte na społeczność lokalną, a teraz dostają dodatkowe narzędzie, które pozwoli uprawomocnić ich dotychczasowe działania. Program to oficjalne potwierdzenie, że wzmacnianie lokalnych więzi jest samorządu Warszawy priorytetowe, ponieważ ma bezpośredni wpływ na życie i samopoczucie, bezpieczeństwo i perspektywy rozwoju mieszkańców” – tak w sierpniu 2015 ngo.pl pisało o świeżo podpisanym przez Prezydent Miasta programie. [Całość tekstu z 2018 r. tu].
Program przez ostatnie sześć lat był także bazowym dokumentem dla wielu konkursów dla organizacji pozarządowych, zarówno na poziomie dzielnicowym, jak i ogólnomiejskim. To pierwszy tego typu warszawski dokument, który z analizował potrzeby warszawskich społeczności i wskazywał kierunki ich realizacji w skali całego miasta.
Więcej konkretów
Jego następca kontynuuje większość wątków podjętych w 2015 roku. Zgodnie z Strategią Warszawa 2030, jest jednak bardziej konkretny – o ile poprzedni dokument wskazywał raczej ogólne kierunki działań, tak Program na lata 2021–2025 kładzie nacisk na szczegółowe działania oraz projekty.
Prace nad Programem Wspólnota trwały od 2018 roku. W trakcie warsztatów konsultacyjnych otwierających prace wiosną 2018 roku, mieszkańcy i przedstawiciele organizacji pozarządowych wskazywali, że wspólnota jest dla nich ważna, ponieważ daje poczucie tożsamości, bezpieczeństwa, sprawczości, wsparcia i ochrony wspólnych dóbr, wyzwala twórczy potencjał, umożliwia wymianę wiedzy, kształtuje postawy i określa zasady działania.
Wartości te stanowiły ważny punkt odniesienia przy definiowaniu celów szczegółowych Programu.
Cel: Jesteśmy otwarci na siebie
Jak czytamy w konsultowanym dokumencie:
Warszawa jest miastem różnorodnym pod względem demograficznym, społecznym i kulturowym. (…) Różnorodność jest zasobem, ale również wyzwaniem. Prowadzone przez miasto działania powinny wpływać na to, aby każdy mógł czuć się w Warszawie u siebie oraz mógł otrzymać wsparcie, którego potrzebuje. Chcemy budować wspólnotę otwartą na różnorodność. Wymaga to wzajemnego szacunku oraz wrażliwości na potrzeby innych osób.
W ramach działań realizujących ten cel znajdziemy m.in.:
- Inicjatywy służące zwiększaniu otwartości na różnorodność społeczną, w tym zwłaszcza uwrażliwiające na sytuację osób szczególnie narażonych na dyskryminację – m.in. mniejszości etnicznych, religijnych, seksualnych. Będą to na przykład projekty edukacyjne, kulturalne, integracyjne i stwarzające okazję do przełamania stereotypów na temat różnych grup społecznych;
- Działania na rzecz wspierania różnorodności i włączania do wspólnoty wszystkich na równych prawach oraz poradnictwo prawne i psychologiczne;
- Projekty skierowane do migrantów oraz przedstawicieli mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych. Będą to m.in. działania informacyjne, poradnicze, integracyjne, kulturalne, a także prowadzenie Centrum Wielokulturowego.
Cel: Identyfikujemy się z miejscem, w którym mieszkamy*
Choć wiele mówi się obecnie o kryzysie sąsiedztwa, to jednak pozostaje ono dla wielu ludzi ważnym punktem odniesienia oraz codziennych działań. (…) Podstawowym celem Programu jest rozwijanie aktywności społecznej na rzecz swojego otoczenia oraz na rzecz innych osób w tym otoczeniu obecnych. Taka aktywność zaczyna się zazwyczaj od poziomu lokalnego, gdyż to przy okazji codziennych działań najczęściej dostrzegamy i zdajemy sobie sprawę z istniejących potrzeb ponadindywidualnych. Zauważanie innych ludzi, otwartość na kontakty z nimi i nawiązywanie relacji mogą stanowić ważny krok w kierunku podejmowania wspólnych działań i dbania o siebie nawzajem.
W ramach działań realizujących ten cel znajdziemy m.in.:
- Działania na rzecz wzajemnego poznawania się, działania i spędzania razem czasu w najbliższym otoczeniu miejsca zamieszkania. W ramach tych działań organizowane będą wydarzenia sąsiedzkie w dzielnicach (np. pikniki, festyny, serie spotkań) stanowiące okazję do poznawania się członków społeczności lokalnych, nawiązywania więzi, promowania lokalnych aktywności;
- Działania dotyczące dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego, w tym projekty nastawione na wzmocnienie poczucia miejskiej, dzielnicowej i lokalnej tożsamości warszawianek i warszawiaków dzięki podtrzymywaniu pamięci historycznej, udziale w wydarzeniach wspólnotowych związanych z ważnymi datami historycznymi i tradycjami, a także refleksję nad naszą współczesną tożsamością, wzmacniając troskę o miejskie otoczenie, w tym w szczególności zabytki. W ramach działań odbywać się będą koncerty, spektakle, warsztaty, instalacje, debaty, spotkania osiedlowe, spacery z przewodnikiem, wydawane będą publikacje, udostępnione zostaną materiały online.
Cel: Mamy zapewnione warunki do aktywności społecznej*
Jak czytamy w konsultowanym dokumencie:
Aktywność społeczna ma kluczowe znaczenie dla tworzenia lokalnej wspólnoty. Dbanie o innych wymaga uświadomienia sobie istnienia wspólnych potrzeb i zasobów, a także informacji na temat dostępnych możliwości zaangażowania oraz dostępności różnych form wsparcia dla działań lokalnych.
W ramach działań realizujących ten cel znajdziemy m.in.:
- Działania na rzecz rozwoju wolontariatu zarówno w instytucjach miejskich, jak i dzielnicowych. Projekty te obejmują również działalność informacyjną i promocyjną związaną w wolontariatem. Planowane jest też realizowanie projektów wzmacniających społeczny potencjał podmiotów kultury (przede wszystkim instytucji kultury i organizacji pozarządowych prowadzących działalność kulturalną) oraz umożliwiających rozwijanie kompetencji wolontariuszy i osób zaangażowanych ze strony organizatorów wolontariatu poprzez praktyczne działanie.
- Działania na rzecz samoorganizacji i współpracy lokalnej. Projekty służyć będą tworzeniu warunków do szeroko rozumianej samoorganizacji i współpracy w środowisku lokalnym, szczególnie w dzielnicach lub mniejszych sąsiedztwach, np. na osiedlach. Działania skierowane będą do mieszkanek i mieszkańców, a także do partnerstw lokalnych, będących najczęściej wspólnymi inicjatywami instytucji samorządowych i pozarządowych, niekiedy również przedstawicieli lokalnego biznesu, działających na rzecz mieszkańców, a także do innych grup współpracy w środowisku lokalnym, np. rad osiedli, społeczności szkolnych, a także podmiotów zainteresowanych utworzeniem partnerstwa.
- Działania na rzecz rozwoju sieci Miejsc Aktywności Lokalnej, w tym obejmujące powstawanie nowych Miejsc Aktywności Lokalnej, a także rozwój istniejących we wszystkich dzielnicach Warszawy. Projekty będą dotyczyć zarówno tworzenia oferty dla mieszkańców dzielnic czy osiedli Warszawy, jak i zapewnienia warunków umożliwiających im samym podejmowanie własnych niekomercyjnych aktywności edukacyjnych, kulturalnych czy społecznych we współpracy z sąsiadami. Wzmacniane będą również kompetencje animacyjne i społeczne pracowników MAL. Projekty będą również służyły otwieraniu przestrzeni w miejskich instytucjach na potrzeby mieszkańców oraz obejmowały działania informacyjne i promocyjne.
Zachęcamy do zapoznaj się z programem i wzięcia udziału w konsultacjach, które trwają do 2 listopada br. Spotkanie konsultacyjne online odbędzie się w czwartek 29 października o godz. 17.00 (Zoom, YouTube).
Źródło: Urząd m.st. Warszawy