Publicystyka - ngo.pl

CIS-y to jeden z najważniejszych elementów systemu wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Umożliwiają odbudowę kompetencji zawodowych, nabycie nowych umiejętności i stopniowy powrót na rynek pracy. Dla wielu uczestników jest to więc pierwszy krok do odzyskania samodzielności, pewności siebie i stabilności życiowej. Jednocześnie praktyka pokazuje, że w funkcjonowaniu CIS-ów pojawiają się trudności prawne związane z niejednoznacznym statusem decyzji wydawanych przez ich kierowników.

Ekspertyza prawna wskazuje, że choć ustawa o zatrudnieniu socjalnym nadaje decyzjom kierowników CIS-ów charakter administracyjny, brakuje jasnych przepisów określających ich formę i tryb wydawania. W ustawie nie ma odesłania do KPA, który wyznacza podstawowe zasady sporządzania i uzasadniania decyzji. Prowadzi to do różnic w interpretacji prawa. Poszczególne centra wydają decyzje w odmienny sposób, często bez pełnego uzasadnienia lub z pominięciem elementów wymaganych w procedurze administracyjnej. Taka sytuacja powoduje niepewność prawną zarówno u uczestników, jak i u kierowników CIS, a część decyzji jest następnie uchylana przez sądy administracyjne.

Ekspertyza powstała w odpowiedzi na problemy zgłaszane przez organizacje prowadzące CIS-y. W praktyce kierownicy, podejmując decyzje o zakończeniu uczestnictwa w programie zatrudnienia socjalnego, działają w warunkach niejasnych przepisów. Brak jednoznacznych procedur sprawia, że poszczególne centra stosują różne rozwiązania, co utrudnia ich codzienne funkcjonowanie i wprowadza niepewność prawną uczestników. Jest to zatem problem, który nie ma wyłącznie charakteru teoretycznego – ujawnia się również w praktyce każdego dnia.

Proponowane w ekspertyzie zmiany mogą realnie usprawnić działanie CIS-ów i wzmocnić ochronę prawną ich uczestników. Wprowadzenie do ustawy o zatrudnieniu socjalnym przepisu odwołującego się do KPA zapewniłoby jednolite zasady wydawania decyzji i jasne procedury dla wszystkich CIS-ów w kraju. Dzięki temu kierownicy zyskaliby większą pewność prawną w swoich działaniach, a uczestnicy – gwarancję, że ich prawa są właściwie chronione. Takie rozwiązanie przyczyniłoby się do zwiększenia zaufania do instytucji integracji społecznej i usprawniło realizację ich misji.

Ekspertyza stanowi punkt wyjścia do przygotowania propozycji zmian w ustawie o zatrudnieniu socjalnym. Jej wnioski i rekomendacje zostaną przekazane instytucjom publicznym oraz podmiotom prowadzącym CIS-ów w całej Polsce. Celem jest stworzenie spójnych i zrozumiałych zasad postępowania, które ułatwią kierownikom CIS-ów podejmowanie decyzji zgodnie z prawem i wzmocnią ochronę uczestników programów zatrudnienia socjalnego.

Artykuł powstał w ramach projektu: Akademia NGO – dobre prawo dla integracji, realizowanego przez Stowarzyszenie MOST.

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej (Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021–2027). Obejmuje organizacje z województw: śląskiego, małopolskiego, opolskiego, łódzkiego, świętokrzyskiego i podkarpackiego.
Więcej informacji: www.akademiango.pl