Skutecznie. Czas epidemii to czas ogromnego wzrostu zachowań altruistycznych i filantropijnych, w pomaganie włącza się wiele osób mających do tej pory niewielkie doświadczenie, a co za tym idzie, niepełną wiedzę o możliwych formach pomagania. W tym artykule skupię się na formalnych i prawnych aspektach rozmaitych działań, jakimi każdy z nas – jako osoba indywidualna, grupa nieformalna czy firma – może wesprzeć walkę z koronawirusem.
A walka ta toczy się nie tylko w szpitalach, bo też epidemia ma również liczne konsekwencje społeczne, wynikające choćby ze znacznego ograniczenia działalności podmiotów komercyjnych i niekomercyjnych. Myśląc o pomocy w walce z epidemią, myślmy więc nie tylko o personelu medycznym potrzebującym materialnego wsparcia, ale także o grupach zagrożonych wykluczeniem, którym z dnia na dzień ograniczono pomoc, na którą mogły do tej pory liczyć.
Pamiętajmy też o organizacjach pozarządowych, tych pomagających najsłabszym bezpośrednio i tych tworzących dla nich miejsca pracy, dzisiaj często bardzo zagrożone. Jeśli dobrze wybierzesz organizację, której pomożesz, Twoja pomoc może być podwójna. Wpłacając na przykład na zbiórkę (kliknij tutaj) prowadzoną przez Fundację „Człowiek w potrzebie”, nie tylko kupisz ciepłe posiłki najbiedniejszym rodzinom wspieranym przez tę fundację, ale też pomożesz ochronić miejsca pracy niewidomych, bo fundacja prowadzi jedyną w Polsce restaurację w ciemności (Restauracja Different) – obecnie jak wszystkie restaurację zamkniętą – i to właśnie niewidomi za Twoje pieniądze przygotują te posiłki, zachowując pracę.
Takich organizacji – przedsiębiorstw społecznych, które prowadzą działalność zarobkową z misją – jest więcej, jeśli myślisz np. o zafundowaniu medykom ciepłych posiłków, sprawdź, czy możesz je zamówić w którymś z nich.
Jeśli chcesz sam pomóc
Wiele organizacji pozarządowych jest teraz na pierwszej linii frontu walki ze społecznymi konsekwencjami epidemii. Przygotowują posiłki dla bezdomnych, opiekują się grupami potrzebującymi szczególnej pomocy, wspierają starszych i samotnych, wiele z nich wspiera także bezpośrednio placówki medyczne. Jeśli chcesz pomóc którejś z takich organizacji, możesz to zrobić przekazując jej darowiznę – finansową lub rzeczową.
W przypadku darowizn rzeczowych warto wcześniej sprawdzić, czego organizacja najpilniej potrzebuje. Można też przyjąć, że każdej organizacji najłatwiej będzie wykorzystać po prostu pieniądze zamiast kolejnej paczki żywnościowej dla jej podopiecznych, zamiast więc robić organizacji zakupy prześlij jej pieniądze, które będzie mogła wykorzystać na najpilniejsze potrzeby.
Darowizna przekazana przez osobę fizyczną lub firmę na cele pożytku publicznego realizowane przez organizację pozarządową (nie musi to być organizacja posiadająca status organizacji pożytku publicznego, w praktyce dotyczy to każdej organizacji) podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, co oznacza, że w przyszłym roku fiskus zwróci Ci kwotę równą podatkowi dochodowemu, jaki pobierze w zaliczce od kwoty przekazanej darowizny.
Ulga podatkowa przysługuje zarówno w przypadku darowizn finansowych (ale uwaga: pieniądze muszą być przelane przez Ciebie bezpośrednio na konto organizacji, nie ma możliwości skorzystania z ulgi, jeśli zostały przekazane w gotówce), jak i rzeczowych (ale uwaga: w przypadku darowizn rzeczowych musisz mieć dowód jej przekazania – może to być dowolny dokument, w którym zapisane są dane identyfikujące darczyńcę oraz wartość przekazanej darowizny wraz z oświadczeniem obdarowanego o jej przyjęciu).
Jeśli przekazujesz coś co kupiłeś – wartością darowizny jest cena danego produktu, jeśli będzie to coś, co zrobiłeś (np. własnoręcznie uszyte maseczki ochronne) – wartość darowizny określisz szacunkowo, na podstawie aktualnych rynkowych cen podobnych towarów. Od dochodu odliczysz darowizny w maksymalnej wysokości 6% dochodu (jeśli jesteś osobą fizyczną) lub 10% dochodu (jeśli jesteś osobą prawną).
To duże ogólnopolskie organizacje, które zbierają środki na zaspokojenie bieżących potrzeb szpitali. Warto pamiętać jednak, że w czasie epidemii pomaga także dużo mniejszych, często bardzo lokalnych organizacji, a pomocy potrzebują nie tylko placówki medyczne, ale także osoby w szczególnie trudnej sytuacji. Rozejrzyj się, czy w Twojej społeczności nie działa jakaś organizacja, która też potrzebuje wsparcia, aby pomagać poszkodowanym przez epidemię.
Uwaga. W ustawie nazywanej „tarczą antykryzysową” wprowadzono możliwość odliczania od dochodu także darowizn przekazywanych na rzecz wybranych podmiotów leczniczych, darowizny takie byłyby odliczane na specjalnych, dużo korzystniejszych dla darczyńcy, zasadach.
Jeśli chcesz zorganizować pomoc
Wielu z nas szuka dzisiaj sposobu na zmobilizowanie innych do wspierania ważnych inicjatyw związanych z walką z koronawirusem. Jeśli uważamy, że będziemy w stanie namówić innych do pomocy, jest kilka naprawdę prostych sposobów, jak możemy to zrobić. Jednym z inspirujących przykładów takiej pomocy mimochodem jest zbiórka „Dobro wraca z Tomkiem”, którą zorganizowali koledzy dziennikarza nie mogąc osobiście uczestniczyć w jego pogrzebie (kliknij tutaj). W czasach, gdy przepisy ograniczyły pogrzeby do pięciu osób, taka forma pomocy jest szczególnie warta naśladowania i na pewno spotka się z dużym zrozumieniem.
Pomaganie przez serwisy fundraisingowe
Gdy wiele sklepów i barów jest zamkniętych, a my karnie siedzimy w domu w ramach społecznej kwarantanny, dużą część zakupów robimy przez Internet. To dobra okazja, żeby zacząć korzystać z serwisu FaniMani (www.fanimani.pl), dzięki któremu robiąc internetowe zakupy za taką samą cenę jak zawsze, możemy przekierować część tego, co za zakupy zapłaciliśmy na wspieraną przez nas organizację. Niektóre ze sklepów oddadzą wskazanym przez nas organizacjom zarejestrowanym w serwisie nawet 5% tego, co im zapłaciliśmy. To najprzyjemniejszy sposób wspierania, bo tak przekazane przez nas pieniądze idą w całości z kieszeni firmy, a organizacja może z gromadzonych w ten sposób drobnych wpłat uskładać całkiem pokaźną kwotę.
Zbiórki publiczne
Ograniczenia związane z kwarantanną wykluczają oczywiście najbardziej popularną formę zbiórek publicznych – kwestę do puszek – ale przecież nie jest to jedyna forma w jakiej możemy zbierać pieniądze i dary rzeczowe od innych osób. Jeśli prowadzisz sklep lub firmę przyjmującą klientów, możesz po prostu wstawić w swoim lokalu skarbonę stacjonarną (czyli jakikolwiek zabezpieczony przed otwarciem i kradzieżą pojemnik) i zachęcać swoich klientów do wrzucania datków. Jeśli prowadzisz sklep możesz wystawić kosz, w którym chętni będą mogli zostawić coś, co zakupią specjalnie dla potrzebujących.
Zbiórkę taką możesz przeprowadzić we współpracy z wybraną organizacją (wtedy ona dopełnia drobnych formalności, jakie się ze zgłoszeniem zbiórki publicznej wiążą), możesz też ją zorganizować samodzielnie, zakładając wraz z dwiema innymi osobami (na przykład członkami rodziny czy przyjaciółmi) komitet społeczny do przeprowadzenia zbiórki.
Formalności przy organizowaniu zbiórki są ograniczone do minimum, nie wiążą się z żadnymi opłatami, jeśli masz profil zaufany na platformie ePUAP zgłoszenie zbiórki zajmie ci kilka minut i już za trzy dni będziesz mógł wystawić puszkę lub pojemnik na dary. Więcej informacji o organizowaniu zbiórek publicznych znajdziesz w serwisie www.zbiorki.gov.pl, który służy także do zgłaszania i rozliczania zbiórek.
Więcej o zbiórkach (kliknij tutaj).
Zbiórki internetowe
Zbiórki prowadzone w Internecie nie są zbiórkami publicznymi. Jeśli ktoś w odpowiedzi na Twój apel o wsparcie jakiegoś konkretnego celu, wpłaci pieniądze na wskazane przez Ciebie konto (może to być Twój prywatny rachunek bankowy, albo konto na którymś z serwisów do zbiórek), będzie to po prostu wpłata darowizny. Aby zbierać pieniądze w taki sposób, nie musisz spełnić żadnych dodatkowych formalności, nie ma też żadnych zasad, jak powinieneś się z takiej internetowej zbiórki rozliczyć, bo wszystko odbywa się na zasadzie wzajemnego zaufania.
Tym bardziej jednak warto zawczasu pomyśleć, w jaki sposób rozliczysz się przed osobami, które na twój apel odpowiedziały, ze środków, jakie ci powierzyły. To szczególny czas, kiedy wszyscy dajemy sobie ogromny kredyt zaufania, wierząc, że jak ktoś robi zbiórkę na ważny dla nas wszystkich cel, to możemy mu zaufać. Każde prawidłowe rozliczenie się przed darczyńcami z takiej zbiórki jest dla nich zapewnieniem, że warto było zaufać.
Zbierając pieniądze w Internecie, możesz skorzystać z któregoś z popularnych serwisów crowdfundingowych – jest ich kilka. Wybierając któryś z nich, warto sprawdzić w regulaminie zasady współpracy, a zwłaszcza wysokość prowizji, jaka zostanie pobrana od wpłaconych przez darczyńców pieniędzy. W przypadku siepomaga.pl jest to 6%, pomagam.pl – 5% (od 2023 roku zakładanie i prowadzenie zbiórek na Pomagam.pl jest całkowicie darmowe, nie są pobierane opłaty serwisowe, ani opłaty od wpłat i wypłat. Koszty transakcji płatniczych również pokrywa Pomagam.pl. Więcej informacji na stronie: pomagam.pl oraz w sekcji, jak to działa: pomagam.pl/pytania). Ja sama zakładam swoje zbiórki na zrzutka.pl, gdzie prowizja jest całkowicie dobrowolna, co ma znaczenie w przypadku zbiórek, w których naprawdę każdy grosz się liczy.
Ponieważ tak prowadzone zbiórki internetowe są darowiznami, zastosowanie będą miały przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przypadku osób fizycznych darowizna do wysokości 4 902 zł od jednego darczyńcy jest zwolniona z tego podatku.
Źródło: inf. własna poradnik.ngo.pl
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23