I ja mam prawo do życia społecznego - stop stygmatyzacji
Osoby z niepełnosprawnością, chore, zaburzone psychicznie wciąż spotykają się z stygmatyzacją społeczną. Uprzedzenia dotyczące chorób psychicznych są przekazywane osobom dotkniętym tą chorobą, co jeszcze bardziej utrudnia im otwarte mówienie o swoim stanie i szukaniu pomocy. RC fundacja konsultingu i rehabilitacji angażuje się w budowanie społeczeństwa otwartego i tolerancyjnego wobec chorób psychicznych.
Za akceptacją – przeciwko wykluczeniu
Chociaż w ostatnich latach nastawienie społeczeństwa do osób z depresją uległo poprawie, tendencja ta jest negatywna w przypadku osób cierpiących na schizofrenię. Z doświadczenia fundacji, prawie jedna trzecia wynajmujących mieszkania w Toruniu odrzuca osobę ze schizofrenią jako sąsiada. Wraz ze wzrostem bliskości społecznej, wskaźniki odrzucenia wzrastają nawet do 80%. Samo poczucie stygmatyzacji wystarcza, aby zwiększyć ryzyko samobójstwa wśród osób dotkniętych tą chorobą. Strach przed odrzuceniem i stygmatyzacją stanowi ogromne obciążenie dla osób dotkniętych tą chorobą, może to również negatywnie wpływać na przebieg choroby. Osoby z chorobami psychicznymi często napotykają trudności na rynku pracy. Jednak pozytywny wpływ pracy na przebieg choroby został udowodniony naukowo. Stałe zatrudnienie kształtuje codzienne życie, sprzyja poczuciu przynależności i zapewnia dochód.
Życie w społeczeństwie z chorobą psychiczną
Choroby psychiczne często mają przebieg przewlekły lub nawracający, co oznacza, że choroba utrzymuje się lub nawraca wielokrotnie. W połączeniu z brakiem zrozumienia społecznego na temat chorób psychicznych prowadzi to do stygmatyzacji. Piętno związane z chorobą psychiczną nakłada dodatkowe obciążenie na osoby dotknięte. Częścią tego obciążenia jest również wykluczenie i odrzucenie. Stygmatyzacja może często utrudniać proces zdrowienia, ponieważ osoby dotknięte chorobą często zwlekają z szukaniem pomocy medycznej, aby uniknąć konfrontacji z diagnozą. Z tych powodów stygmatyzację często określa się mianem „drugiej choroby”.
Stygmatyzacja często idzie w parze z dyskryminacją. Może to mieć miejsce w miejscu pracy, w środowisku prywatnym, a nawet za pośrednictwem środków politycznych. Często ofiarami dyskryminacji i stygmatyzacji padają również członkowie rodzin osób dotkniętych tą chorobą, podobnie jak sam system opieki zdrowotnej, o czym świadczą takie określenia jak „wariatkowo” i „zakład psychiatryczny”.
W skrajnych przypadkach może to doprowadzić do tego, że osoby chore psychicznie będą narażone na zagrożenia społeczne, takie jak bezrobocie lub nawet bezdomność.
Oprócz stygmatyzacji, szereg czynników, takich jak stres, kłótnie i konflikty z partnerami lub współpracownikami, monotonne zadania czy trudności w pogodzeniu życia prywatnego z pracą, może stać się odczuwalnym obciążeniem dla osoby dotkniętej tą chorobą i, bez rekompensaty, prowadzić do stresu psychicznego. Choroby psychosomatyczne mogą wpływać na codzienne życie na różne sposoby i szybko prowadzić do wyczerpania i wycofania społecznego.
Problemy ze zdrowiem psychicznym, stanowiące 17% wszystkich zwolnień lekarskich, są drugą najczęstszą przyczyną absencji w pracy i z biegiem lat stają się coraz bardziej istotne. Osoby dotknięte tą chorobą często szukają pomocy za późno i zbyt późno przyznają się do choroby, co może prowadzić do obniżenia wydajności, a w konsekwencji do konsekwencji w pracy. Mogą one obejmować ostrzeżenia, konflikty, a nawet zwolnienie, jeśli pracodawca nie otrzyma ważnego zwolnienia lekarskiego. Wczesne leczenie zapobiega potencjalnym konsekwencjom w miejscu pracy.
Inicjatywy promujące akceptację chorób psychicznych
Nawet dziś osoby z zaburzeniami psychicznymi stale spotykają się z uprzedzeniami i stygmatyzacją. Dlatego tak ważne jest wzmożenie wysiłków na rzecz zwalczania stygmatyzacji. Dzięki pracy naszej fundacji, wdrażanych jest wiele inicjatyw i działań mających na celu poprawę akceptacji osób dotkniętych tą chorobą.
10 października 2025 był Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego. Z tej też okazji w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. Ludwika Rydygiera w Toruniu zorganizowano specjalne obchody, na których nasza fundacja również była obecna.
Dalsza promocja zdrowia psychicznego daje szansę na zrozumienie i rozwój własnych zasobów, tak samo dalsze upowszechnianie problemu stygmatyzacji wobec osób z niepełnosprawnością chorych zaburzonych psychicznie daje szanse na stworzenie przyjaznego społeczeństwa.
Źródło: RC Fundacja Konsultingu i Rehabilitacji