Publicystyka - ngo.pl

Osoby wykluczone społecznie mają trudności z zaangażowaniem się nie tylko na rynku pracy, ale i w codziennym życiu społecznym swojej miejscowości. Dzięki działalności Ośrodków Pomocy Społecznej (OPS) mają szansę odmienić swoje życie. W Szklarskiej Porębie przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej (MOPS) działa Klub Integracji Społecznej (KIS). Celem jego działalności jest reintegracja społeczno-zawodowa tych osób. Współpraca ma charakter edukacyjny oraz integracyjny. O specyfice pracy z osobami bezrobotnymi, działalności KIS oraz możliwościach wsparcia przez Ośrodki Pomocy Społecznej opowiedzą nam Elżbieta Pawłowska, dyrektorka Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szklarskiej Porębie, oraz zatrudniona w tymże ośrodku, Angelika Mitura-Goszczyńska, instruktorka reintegracji zawodowej i społecznej, organizatorka społeczności lokalnej.

Angelika Mitura-Goszczyńska: – Formy wsparcia oferowane w naszym Klubie proponowane są w oparciu o przeprowadzone badania potrzeb wśród mieszkańców Szklarskiej Poręby Dolnej. W naszym Klubie działają grupy wsparcia zrzeszające osoby o podobnych problemach życiowych. Prowadzimy społeczne kampanie edukacyjne dotyczące szkodliwości alkoholu, narkotyków, napojów energetycznych oraz wzrastającego zjawiska prostytucji nieletnich. Oferujemy również warsztaty obsługi komputera i Internetu. Zorganizowaliśmy kurs fotograficzny, warsztaty dziennikarskie. MOPS Szklarska i zaprzyjaźnione organizacje (Stowarzyszenie Rodziców Dzieci Niepełnosprawnych „Światełko”) aktywnie działają na rzecz zwiększania oferty wsparcia Ośrodka. Ubiegają się o dofinansowanie ze źródeł zewnętrznych. Dzięki czemu przeprowadzono projekty takie jak „Poznajemy historię Szklarskiej Poręby Dolnej” mające na celu zwiększenie wiedzy mieszkańców na temat przeszłości regionu oraz ich integracji. W projekcie „Edukacja zawodowa dzieci i młodzieży” oprócz tytułowego zwiększenia wiedzy, organizowano warsztaty animacji czasu wolnego. Ośrodek wspiera działania o charakterze integracyjnym podejmowane z/ i przez społeczność lokalną. Pomaga również w nawiązaniu współpracy mieszkańców z władzami miasta, instytucjami, organizacjami pozarządowymi.

Angelika Mitura-Goszczyńska: – Osoby zagrożone wykluczeniem społecznym coraz chętniej angażują się w działania. Spotykają się z osobami o podobnych zainteresowaniach, problemach, celach. Klub rozbudził w nich potrzebę „wyjścia z domu” oraz kreatywnego spędzania czasu wolnego. Trudności, na które natrafiłam podczas pracy ze społecznością to tzw. słomiany zapał. Niektórzy mieszkańcy podejmują działania szybko, energicznie i z zapałem, ale równie szybko się zniechęcają, nie kończą tego co rozpoczęli, ich zaangażowanie maleje. Przedstawiciele społeczności lokalnej najchętniej angażują się w działania krótkoterminowe takie jak np. festyny, spotkania z okazji świąt, czyli takie które przynoszą konkretny, zauważalny efekt. Natomiast istnieje potrzeba przeprowadzania również działań długoterminowych, cyklicznych, nastawionych na szeroko rozumiany proces – niestety osoby angażują się w ich organizację niechętnie. Ważne jest stałe motywowanie mieszkańców oraz budowanie autorytetu lidera, który przejmie odpowiedzialność za konkretne działania. W pracy instruktora-organizatora społeczności lokalnej trudne jest włączenie w działania osób i rodzin najbardziej zagrożonych wykluczeniem społecznym lub już wykluczonych społecznie. Osoby i rodziny te skupiają się zwykle na rozwiązywaniu własnych problemów przy wsparciu wielu specjalistów oraz rzadziej wykazują zainteresowanie działalnością na rzecz innych.

Angelika Mitura-Goszczyńska: – Prowadzone w Klubie działania odpowiadają na rzeczywiste potrzeby, zmierzają do zmiany wizerunku osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, zwiększają poczucie wpływu społeczeństwa, własnej siły, zwiększają poczucie tożsamości i przynależności do grupy. Poprzez działania ze społecznością lokalną widzę społeczną przemianę oraz wzrost potencjału tej społeczności. Mieszkańcy dostrzegają możliwość dokonania poprawy swojej sytuacji we własnym zakresie. Doświadczają sprawstwa, poprzez wzajemne oddziaływanie i podejmowanie współpracy pomiędzy członkami danej społeczności. Zaangażowanie w działania na rzecz wspólnoty Szklarskiej Poręby Dolnej wzmocniło więzi społeczne i udrożniło kanały komunikacyjne pomiędzy członkami tej społeczności. Wśród mieszkańców dostrzega się wzrost odpowiedzialności za innych mieszkańców – także tych, którzy do tej pory nie zostali włączeni w działania. Dostrzegając korzyści z działań podejmowanych we współpracy, społeczność Szklarskiej Poręby Dolnej aktywnie uczestniczy w procesach decyzyjnych poprzez zaangażowanie swoich radnych. Tworzy również sieć współpracy na swoim terenie. Mieszkańcy zainteresowani są działalnością lokalnych organizacji pozarządowych.

Elżbieta Pawłowska: – Osoby wchodzące w skład grupy inicjatywnej, chcącej założyć spółdzielnię socjalną to osoby korzystające ze wsparcia ośrodka pomocy, głównie osoby długotrwale bezrobotne. Działalność spółdzielni widzą w branży usług turystycznych: są to usługi porządkowe w hotelach, apartamentowcach i pensjonatach oraz usługi świadczone na rzecz miasta. Osoby te są wspierane przez MOPS w Szklarskiej Porębie. Dzięki zaangażowaniu pracowników socjalnych udało się zmotywować i zainteresować osoby bezrobotne przejęciem inicjatywy i rozważyć oraz pomóc wyartykułować widzenie własnej zawodowej przyszłości.

Elżbieta Pawłowska: – Osoby chętne do założenia spółdzielni socjalnej objęte były wsparciem od września 2012 roku, kiedy to rozpoczęły się spotkania warsztatowe mające na celu przygotowanie grupy do złożenia wniosku do projektu z EFS. Wsparcie pracowników MOPS polegało między innymi na ułatwieniu nawiązywania relacji w grupie, dbałości o zabezpieczenie czasu i miejsca na spotkania, obserwowanie procesów grupowych i reagowanie na pojawiające się trudności. Zorganizowaliśmy również warsztaty poświęcone przybliżeniu założeń, zasad funkcjonowania i celów spółdzielni socjalnej oraz zadań jej członków. Pomogliśmy również w określaniu indywidualnych możliwości i preferencji osób w kontekście kształtowania profilu przyszłej spółdzielni i późniejszego utrzymania się na rynku.

Elżbieta Pawłowska: – W chwili obecnej grupa jest uczestnikiem projektu wspomagającego merytorycznie i finansowe zakładanie spółdzielni socjalnych, jednakże przeżywa trudności. Jedna z osób, które uczestniczyły w procesie przygotowawczym (lider tej grupy), tuż przed złożeniem dokumentów aplikacyjnych dostał informację, iż dostanie wsparcie finansowe na założenie własnego miniprzedsięborstwa. W związku z tym nie mógł przystąpić do projektu, a grupa poczuła się opuszczona i rozbita. Zachwiana równowaga skutkowała problemami w utrzymaniu pierwotnej motywacji grupy. Zniekształcona została także spójna wizja przyszłości – w tym funkcjonowania spółdzielni. W chwili obecnej część wciąż zmotywowanych członków grupy oraz pracownicy MOPS pracują nad przywróceniem równowagi i wzmocnieniem motywacji oraz zaangażowania, jednakże przyszłość grupy, a zatem i spółdzielni jest niepewna. Od jej członków zależy przełamanie inercji i zniechęcenia oraz mobilizacja do dalszego udziału w projekcie i do dalszej pracy nad realizacją wspólnie wypracowanej wizji.

Założenie spółdzielni socjalnej to często długa i żmudna droga. Droga, przez którą przechodzą zarówno osoby chcące założyć spółdzielnię, ale też osoby wspierające je. Bardzo ważne w tym procesie jest tworzenie klimatu umożliwiającego zakładanie, a także późniejsze funkcjonowanie spółdzielni. Działalność Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej przyczyniła się do wykrystalizowania się zmotywowanej grupy. Pomoc ośrodka jest wieloetapowa i kompleksowa. Najpierw osoby były wspierane, motywowane przez pracowników socjalnych. Wiele czasu zajmuje niewątpliwie bardzo ważna praca nad: komunikacją w grupie, integracją uczestników. Dbałość o relacje idzie w parze ze sprawami organizacyjnymi m.in. zapewnienie przestrzeni do spotkań. Niezwykle istotna jest pomoc w wypełnianiu dokumentów aplikacyjnych do projektów, które umożliwiają zdobycie dotacji na założenie spółdzielni socjalnej. Zasadnicze znaczenie miało wsparcie udzielone przez ośrodek w kontaktach przyszłych spółdzielców z władzami miasta oraz instytucjami tj. Powiatowy Urząd Pracy. Niewątpliwie pomocne było doradztwo zawodowe, pomoc w procesie rozpoznawania indywidualnego potencjału i rozeznanie lokalnego rynku oraz jego potrzeb. Dzięki zaangażowaniu pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Szklarskiej Porębie zmotywowane osoby dostały się do projektu „Nowoczesna Spółdzielnia Socjalna”.

– Jestem przekonana, iż wsparcie ze strony OPS-ów (ale także innych podmiotów, np. stowarzyszeń), w dużym stopniu zwiększa szansę na osiągnięcie sukcesu i na realizację zamierzeń. Jest to szczególnie istotne w przypadku osób, przez dłuższy okres korzystających z zewnętrznego wsparcia (PUP-ów, OPS-ów) – mówi Elżbieta Pawłowska, dyrektorka MOPS Szklarska Poręba.