Jak przekazywaliśmy 1% podatku za 2019 roku? Owszem, padł rekord: 907 mln zł, 14,8 mln podatników! Jednak uważne spojrzenie w dane Ministerstwa Finansów skłania do pewnej refleksji. Kwota wzrosła, ale z dużo mniejszą dynamiką niż działo się to w dwóch ostatnich latach. Określenie przyczyn nie jest łatwe, ale spróbujmy ich poszukać.
Organizacje pożytku publicznego zbierające największe kwoty 1% od lat są te same (to m.in. Fundacja Dzieciom „Zdążyć z pomocą”, Avalon – Bezpośrednia Pomoc Niepełnosprawnym, Fundacja Pomocy Osobom Niepełnosprawnym „Słoneczko”).
Największe kwoty przekazujemy OPP, które de facto wspierają niedoinwestowaną służbę zdrowia, problemy z leczeniem – to już stały element 1-procentowego krajobrazu. Tak samo jak to, że ponad 1/3 kwoty 1% trafiła w tym roku do pięciu pierwszych organizacji pożytku publicznego (a przypomnijmy – wszystkich OPP jest ok. 8800).
Te dane pokazujemy na poniższej infografice, podsumowującej 1% od 2004 r., ale także ten przekazany w tym roku.
W raporcie Ministerstwa Finansów o tym, jak przekazywaliśmy 1% należnego podatku dochodowego od osób fizycznych w 2020 r. (za 2019 r.) znajdziemy też jednak kilka innych ciekawych rzeczy.
WOŚP w górę!
W tym roku stało się też jednak coś już nie tak oczywistego. Na czwarte miejsce pod względem wysokości otrzymanego 1% trafiła Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Pewnie mało kto to zauważył – w końcu WOŚP to jedna z najlepiej rozpoznawanych organizacji w naszym kraju i może się wydawać, że po prostu otrzymują duże kwoty od podatników. Tak, otrzymują, ale w tym roku zebrali ponad 17 mln złotych. To największa kwota z 1%, jaką otrzymali w swojej historii! Jeśli zestawić to z częstymi atakami na tę organizację ze strony różnych środowisk, trudno nie zrozumieć, co podatnicy i podatniczki wyrazili w ten sposób. Cenią WOŚP i ufają jej, tym mocniej, im mocniej bywa atakowana.
30 mln złotych więcej cieszy, ale…
W roku 2019, ale także w 2018, kwota przekazanego 1% rosła z roku na rok o ponad 100 mln złotych. W tym roku „tylko” o 30 mln zł. Liczba podatników, którzy zdecydowali się przekazać 1% swojego podatku nie zatrzymała się – jest większa o 300 tys. osób. Co mogło spowodować, że 1% stracił impet?
Zapewne wpływ miały zmiany podatkowe w 2019 r. i idące za nimi niższe wpływy z podatków, czyli: zerowy PIT dla młodych oraz zmniejszenie najniższego podatku (z 18 do 17%).
Jak popchnąć 1% do przodu?
A może po prostu 1% podatku zaczyna osiągać „szklany sufit" i rosnąć już tak nie będzie, bo jakiejś części podatników nie obchodzi i trudno jest zmienić ich podejście? Wskazują na to np. wyniki badania ankietowego KPMG w Polsce „Roczne zeznania podatkowe Polaków PIT 2019” (w tym roku przeprowadzonego po raz dziewiąty).
Zapytaliśmy o zdanie w tej sprawie pana Grzegorza Grochowinę, starszego menedżera w KPMG w Polsce (Dział Doradztwa Podatkowego, Zespół ds. Zarządzania Wiedzą), współautora raportu „Roczne zeznania podatkowe Polaków PIT 2019”:
– Mimo iż przepisy wprowadzone w tzw. tarczy antykryzysowej przewidywały w tym roku rozwiązania dotyczące przekazywania 1% organizacji pożytku publicznego, poprzez przedłużenie terminu składania zeznania podatkowego PIT do 1 czerwca br., to jak możemy wywnioskować z przedstawionych przez Ministerstwo Finansów danych, wysokość środków, które podatnicy skierowali do uprawnionych organizacji pożytku przy okazji rozliczeń podatkowych za 2019 r., choć rekordowa, nie pokazuje już tak znaczącego wzrostu jak w latach poprzednich – wyjaśnia.
– Wydaje się, że wynika to z kilku czynników. Przede wszystkim należy mieć na uwadze, iż w związku z wprowadzonym systemem e-PIT, osoby które korzystają z tej usługi mają automatycznie wskazaną OPP z ubiegłorocznego rozliczenia. Tak więc w sytuacji, gdy w rozliczeniu za 2018 r. nie wskazały żadnej organizacji, to również w rozliczeniu za poprzedni rok taka OPP nie będzie z automatu wskazana w rozliczeniu. Co więcej, w przypadku osób, które nie składają deklaracji (np. emeryci/renciści), takie osoby muszą złożyć dodatkowe oświadczenie PIT-OP.
– Można mieć również wrażenie, iż 1% osiąga już praktycznie maksymalny pułap, mając na względzie ukształtowane już podejście większości podatników co do motywów przekazywania, bądź nie, swojego 1% podatku. Jak wynika z naszego corocznego badania („Roczne zeznania podatkowe Polaków PIT 2019”), statystycznie najczęściej swojego 1% podatku nie przekazują najmłodsi Polacy, w wieku do 24 lat – ponad co trzeci przyznał, że tego nie robi – dodaje G. Grochowina.
Może organizacje pożytku publicznego powinny to wziąć pod uwagę? Może kampanie 1% nie trafiają do osób młodych, nie przekonują ich? Ze wspomnianego raportu wynika, że 35% osób w wieku do 24 lat nie przekazuje 1% – to najwyższy odsetek wśród wszystkich grup wiekowych.
Choć i tak z powodów covidowych można mieć uzasadnione obawy, że przyszły rok nie będzie najszczęśliwszy dla wielu organizacji zbierających 1% i finansujących swoje działania z tego źródła.
Infografika podsumowująca przekazywanie 1% podatku w formacie A4
Źródło: informacja własna ngo.pl
