Publicystyka - ngo.pl

MNW Samorządy, program, który doprowadził do podpisania przez Prezydenta Rafała Trzaskowskiego Warszawskiej Polityki Miejskiej na rzecz Społeczności LGBT+ (zwanej Deklaracją lub Kartą LGBT+) został wymyślony i zainicjowany przez Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza jako część naszego programu rzeczniczego. Rozmowy na ten temat rozpoczęliśmy w kwietniu ubiegłego roku na okazję samorządowej kampanii wyborczej.

Było kilka powodów, dla których zdecydowaliśmy się wystartować w tym czasie. Po pierwsze, chcieliśmy, aby kampania była jak najbardziej merytoryczna, dlatego wystąpiliśmy do partii i komitetów z konkretnymi postulatami. Po drugie, obecnie na poziomie centralnym są małe lub wręcz żadne szanse, aby zająć się prawami osób LGBT+ , więc postanowiliśmy i postanowiłyśmy spróbować na poziomie miasta i samorządu. Znając przepisy dotyczące samorządów, wiemy, że dają one wiele możliwości działania na rzecz osób LGBT+, a także eliminowania lokalnie braków, które wynikają z zaniechań na poziomie centralnym.

Głównym założeniem programu MNW: Samorządy było wpisanie do programów komitetów postulatów dotyczących społeczności LGBT+ jako zobowiązania, z którego można rozliczyć komitet po wyborach, jeżeli sięgnie po władzę.

Na początku skierowaliśmy się do komitetów wyborczych w Warszawie, a z czasem zaczęły zwracać się do nas komitety lub organizacje z innych miast: z Krakowa czy Wrocławia. Pytaliśmy też komitety z innych miast o chęć włączenia postulatów do ich programów. Ważne było dla nas również wskazywanie przez społeczność zgromadzoną wokół MNW komitetów, do których powinniśmy się zwrócić.

Od czerwca 2018 r. rozmawialiśmy ze sztabem Rafała Trzaskowskiego, a po wyborach już z urzędnikami nowego prezydenta. W prace w Warszawie z różnymi komitetami włączały się także inne organizacje: Lambda Warszawa, Fundacja Trans-Fuzja, Kampania Przeciw Homofobii, Fundacja Wolontariat Równości- organizatorzy Parady Równości w Warszawie.

Do samego końca działaliśmy w duchu rzecznictwa politycznego, a nie współpracy z samorządem. Warto to podkreślić, ponieważ organizacje rzadko sięgają po takie narzędzia i rzadko starają się wpływać na wolę polityczną decydentów – również dlatego, że bardzo często są uzależnione od finansowania z samorządowej kasy. Zasady naszego rzecznictwa przedstawiliśmy każdemu komitetowi na początku rozmów: apartyjność, dialog, przejrzystość, odpowiedzialność, jakość, niezależność. 

Opis i wytłumaczenie tych zasad dostępne są na stronie naszego programu samorządowego: https://mnw.org.pl/program_samorzadowy_dla_lgbt/#6zasad.

Rozmowy nie były proste. Sporo osób nie wiedziało w ogóle, że cokolwiek można zrobić dla osób LGBT+ na poziomie samorządu lub zarzucało nam jego upolitycznianie. Szczerze mówiąc, to nam tylko dodawało skrzydeł i stanowczości, aby jednak walczyć i pokazać, że każdy samorząd może na swoim terenie bardzo dużo zrobić w kwestii ochrony praw osób LGBT+.

Ważną kwestią w takim rzecznictwie, skierowanym do wielu partii, jest zachowanie bezstronności i niezależności. Szczególnie, że niejednokrotnie już byliśmy jako MNW posądzani o bycie przybudówką tej czy innej partii. Co więcej – pamiętając, że to politycy i polityczki mają wdrażać spisane zobowiązania – chcieliśmy, żeby to oni i one formułowały postulaty dla swoich komitetów. Dlatego każda uzyskana przez nas deklaracja czy wpisanie postulatów do ramowego programu samorządowego sprzed wyborów są inne i oryginalne.

Szczególną rolę przed wyborami odegrało uroczyste podpisywanie zobowiązań wobec społeczności przez dwójkę kandydatów na prezydenta w warszawskich wyborach: Jana Śpiewaka i Andrzeja Rozenka. Chodziło o to, aby sprawa stała się medialna, przyciągnęła opinię publiczną, a przez to, żebyśmy skutecznie wprowadzili tematykę LGBT+ na poziomie lokalnym do mainstreamowej debaty politycznej. Udało się.

Po ośmiu miesiącach od rozpoczęcia prac udało nam się również doprowadzić do podpisania przez Prezydenta Rafała Trzaskowskiego Deklaracji LGBT+ dla Warszawy jako wyrazu jego woli politycznej, która nada rozpędu machinie urzędniczej. Dzięki temu możliwe będzie wdrożenie rozwiązań zapisanych w Deklaracji. Są to rozwiązania, które mają służyć osobom mieszkającym w Warszawie, ale mamy nadzieję, że skorzystają z nich także w innych miejscach. Już teraz słyszymy pytania z innych miast: a kiedy u nas?

Deklaracja to 12 konkretnych punktów. m.in. utworzenie hostelu interwencyjnego, z którego będą mogły korzystać osoby LGBT+, np. wyrzucone z domu, zagrożone w miejscu zamieszkania nękaniem lub takie, które znalazły się w trudnej sytuacji ekonomicznej po utracie pracy ze względu na swoją orientację seksualną lub tożsamość płciową. Postulowaliśmy, aby hostel był innowacyjny, prowadzony w formule ekonomii społecznej, ale też w oparciu o model inwestycji społecznej, we współpracy z wieloma partnerami i w znacznej części samofinansujący się. I prace nad innowacyjną formułą prawno-finansową mamy zagwarantowane w treści Deklaracji.

Ma powstać także centrum kulturowo-społecznościowego dla osób LGBT+. Tutaj spotkaliśmy się z zarzutem gettoizacji, zamykania się we własnym środowisku. Jednak takie miejsce, którego oferta będzie wypracowana razem z osobami LGBT i dla nich jest w Warszawie potrzebne. Zresztą w stolicy już działają tego typu placówki, jak np. Centrum Międzypokoleniowe czy Centrum Wielokulturowe i dobrze spełniają swoją rolę. 

I last, but not least – tęczowy numer telefonu, pod który będą mogły zadzwonić osoby LGBT doświadczające przemocy. Po drugiej stronie słuchawkę podniesie przyjazna im osoba, która pomoże w trudnej sytuacji, np. gdy zostały napadnięte czy pobite na ulicy. Mamy nadzieję, że funkcjonowanie takiego telefonu wesprze wykrywalność przestępstw z nienawiści motywowanych homofobią i transfobią. Póki co statystyki tego nie pokazują, ponieważ policja nie zbiera tych danych, tłumacząc, że nie jest to odrębna kategoria przestępstwa. 

Więcej o tym, co zmieni wprowadzenie zapisów Deklaracji w życie, czyli np. o szkolnym Programie “Latarnik” można przeczytać na www.mnw.org.pl/kartaLGBT.

Po podpisaniu Deklaracji LGBT+ przez Prezydenta Trzaskowskiego z etapu rzecznictwa politycznego przechodzimy wraz z innymi organizacjami do współpracy z samorządem jako niezależny partner, a jednocześnie powiernik zapisów Deklaracji. Czekamy na powołanie Pełnomocnika lub Pełnomocniczki ds. Społeczności LGBT+, z którą to osobą będziemy wspólnie starali się realizować zapisy Deklaracji na rzecz społeczności LGBT+ zamieszkującej Warszawę. Liczebność tej społeczności szacujemy na około 200 tysięcy osób. Zamierzamy dopilnować realizacji postanowień Deklaracji i włączenia jak największej liczby osób ze społeczności LGBT+ w planowanie i realizację działań.

Oktawiusz Chrzanowski – członek Zarządu Stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza, inicjator i koordynator prac nad Deklaracją.