– Ilość odpadów, które powstawały na imprezach w naszej gminie, była uderzająca, zwłaszcza że na każdym kroku staraliśmy się nie śmiecić, żyć proekologicznie – tak Joanna Nawrocka-Rohanka z Fundacji Leśne Dziki opisuje początek starań o wprowadzenie Zielonych Standardów w gminie Czerwonak. Historia znalazła się w „Atlasie dobrych praktyk” akcji Masz Głos Fundacji Batorego.
Mniej więcej w tym samym czasie, gdy Fundacja Leśne Dziki zauważyła problem nadmiaru śmieci w gminie, Urząd Miasta Poznania wydał zalecenia dla trzeciego sektora, jak organizować wydarzenia realizowane za pieniądze z budżetu miasta z troską o środowisko naturalne. – I wtedy, za namową jednego z mieszkańców, zaczęliśmy działać. Skoro dbamy o naszą okolicę, namówmy firmy, organizacje społeczne i gminę, aby robiły to samo! – wspomina Joanna Nawrocka-Rohanka.
Zielone standardy przeważnie określają, jak produkować i wykorzystywać rzeczy albo usługi, aby miały jak najmniej szkodliwy wpływ na środowisko naturalne. Docelowo chodzi o redukcję emisji gazów cieplarnianych, oszczędzanie energii i wody, ograniczanie ilości odpadów. Wiele organizacji i firm stosuje zielone standardy z racji poczucia odpowiedzialności za otoczenie oraz troski o reputację wśród konsumentów, którzy coraz częściej szukają ekologicznych produktów i usług.
Opracowanie i upowszechnianie
Zespół Fundacji Leśne Dziki zaczął realizować pomysł od opracowania postulatów zielonych standardów. Zaprosił do tego mieszkańców za pomocą klipu dystrybuowanego przez media społecznościowe.
Ankiety internetowe wypełniło 85 osób, w tym wójt, urzędnicy, radni. Zaproponowane postulaty zostały skonsultowane z mieszkańcami podczas bezpośrednich spotkań. Pod koniec 2021 roku miały już finalny kształt – dotyczyły m.in. minimalizowania odpadów, hałasu, wykorzystania materiałów przyjaznych środowisku.
Fundacja Leśne Dziki szukała każdej możliwej okazji, aby upowszechniać Zielone Standardy w swoim otoczeniu, np. gminne wydarzenia tematycznie powiązane z troską o środowisko naturalne: Europejski Tydzień Zrównoważonego Rozwoju, Niskoemisyjne Mobilne Miasteczko Edukacji Ekologicznej, festyn dla mieszkańców podczas Europejskiego Tygodnia Mobilności. W Centrum Wsparcia Organizacji Pozarządowych zawisł plakat z zielonymi standardami, zostało wyznaczone miejsce do podpisywania listy poparcia dla tej inicjatywy, była fotoramka do robienia zdjęć z logo zielonych standardów.
Istotną rolę odegrała gmina, która weszła we współpracę z Fundacją Leśne Dziki już na etapie ankiety. W przygotowaniu jej pomogła Rada Działalności Pożytku Publicznego Gminy Czerwonak, a w promocji wsparł Urząd, użyczający też miejsc na spotkania robocze, podczas których powstawała finalna wersja standardów. Wójt i przewodniczący Rady Gminy byli zaangażowani w układanie jej wytycznych. Urzędnicy podpisali listę poparcia dla inicjatywy i angażowali się w dyskusje o zielonych standardach podczas lokalnych wydarzeń.
– Kluczowym wydziałom Urzędu Gminy i sołtysom podarowaliśmy zielone pakiety w postaci metalowego kubka z logo akcji Masz Głos i łyżkowidelca. Te przedmioty mają przypominać o zielonych standardach i korzystaniu z produktów wielokrotnego użytku w lokalnych działaniach. Rozdaliśmy 30 takich pakietów – mówi Nawrocka-Rohnka.
Zastosowanie
Rada Działalności Pożytku Publicznego Gminy Czerwonak już stosuje Zielone Standardy podczas swoich wydarzeń. Woda pitna podawana jest w termosach, kubki do kawy czekają w liczbie uczestników, a na przekąskę są owoce i warzywa, a nie ciastka z zafoliowanych opakowań.
Wydział Dialogu Społecznego i Wydział Promocji skonsultowały możliwość wdrażania standardów podczas bieżących działań Urzędu i opublikowały je na stronie gminy. Urząd stosuje produkty wielorazowego użytku przede wszystkim przy okazji spotkań grupowych, podczas różnych projektów i aktywności lokalnych, zwłaszcza tych organizowanych na świeżym powietrzu.
Coraz szerzej
Do działań związanych z zielonymi standardami przystąpiło jeszcze aż 25 podmiotów w gminie, m.in.: PSS Junior Koziegłowy, Fundacja Rysy, Fundacja Akcja Edukacja, Fundacja Feelharmonia – szkoła leśna oraz trening efektywnego uczenia się, Stowarzyszenie Lepsza Gmina Czerwonak, Gminny Ośrodek Kultury „Sokół”, Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Dla Ciebie, Koło Gospodyń Wiejskich w Koziegłowach, Klub Kobiet Kreatywnych, Stowarzyszenie „Tropikalne Morsy”, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Czerwonaku.
Centrum Rozwoju Kultury Fizycznej „Akwen”zlikwidowało jednorazowe plastikowe worki na buty na basenie i w zamian wprowadziło ekologiczną torbę rozdawaną przy zakupie karnetu w świątecznym prezencie w grudniu 2022 roku. Gminne Przedsiębiorstwo Społeczne poprosiło uczestników jednego ze swoich spotkań o przyniesienie na nie własnych talerzy i sztućców, co spotkało się z pozytywną reakcją.
– Właściwie już nie musimy nikogo specjalnie zapraszać do zwrócenia uwagi na Zielone Standardy, bo różne podmioty w gminie same zaczęły się do nas zgłaszać po wytyczne – mówiła Joanna Nawrocka-Rohnka po roku upowszechniania Standardów.
Jacek Janicki, wówczas koordynator akcji Masz Głos, wspomina:
– Było ryzyko, że standardy nie spotkają się z przychylnością mieszkańców i wydadzą się dziwne, trudne do stosowania. Niby dlaczego rezygnować z wygody? Jednorazowe naczynia są tanie i można je segregować. Jednak niewiele osób zauważa, że segregacja to też koszty i rzadko kiedy jest robiona poprawnie. Jeśli samorząd wzmacnia taką oddolną inicjatywę jak Zielone Standardy, rośnie szansa, że pójdą za nią mieszkańcy. I tak właśnie stało się w gminie Czerwonak.
Marzeniem Fundacji Leśne Dziki jest to, aby zapis o zaleceniu stosowania zielonych standardów znalazł się w ofertach konkursowych gminy dla organizacji społecznych.
Finalista Super Samorząd
Za wdrażanie Zielonych Standardów Fundacja Leśne Dziki i władze gminy Czerwonak otrzymały tytuł finalisty nagrody Super Samorząd Fundacji Batorego.
Więcej w „Atlasie dobrych praktyk”
W „Atlasie dobrych praktyk. Historie lokalne 2022” jest 25 historii o zaangażowaniu ludzi w lokalne zmiany. Wydarzyły się one w różnych miejscach w całej Polsce, przy wsparciu akcji Masz Głos Fundacji Batorego i jej lokalnych koordynatorów. Historie dotyczą tworzenia miejsc wspólnych dla mieszkańców, dialogu w społeczności lokalnej, załatwiania potrzeb różnych grup wiekowych, ochrony środowiska i zostały zrealizowane dzięki sprawnej współpracy władz z mieszkańcami.
- Przeczytaj historie o ludziach, którzy wzięli sprawy w swoje ręce.
- Do 16 lutego możesz zapisać się do akcji Masz Głos - edycja 2024. Wypełnij formularz: https://bit.ly/formularz_2024
Fundacja Leśne Dziki prowadzi leśną świetlicę w 700-osobowej wsi. Organizuje mikrowyprawy, dba o środowisko, edukuje, robi wizyty patronażowe dla dzieci. Fundację współtworzą: Joanna Nawrocka-Rohnka i Karolina Klaja.
Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl.
Źródło: akcja Masz Głos
