Publicystyka - ngo.pl

8 maja 2009, w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich przy ulicy
Długiej 26, spotkali się przedstawiciele organizacji pozarządowych
działających na rzecz osób niepełnosprawnych. Zabrakło niestety
przedstawiciela Ministerstwa Pracy, osoby kluczowej dla rozmowy o
strategii walki z wykluczeniem społecznym osób niepełnosprawnych.
Zebranym udało się jednak podyskutować na temat potrzeb osób
dotkniętych niepełnosprawnością. Także tych dotyczących
rehabilitacji i aktywizacji zawodowej.

Spotkanie otworzył tworzył prof. Julian Auleytner – Doradca
Rzecznika Praw Obywatelskich ds. Walki z Ubóstwem, zwracając uwagę
na kluczową rolę aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych w
walce z ich wykluczeniem. Podkreślił także w swojej przemowie to,
że osoby niepełnosprawne stanowią w Polsce niewykorzystany
należycie kapitał społeczny, szczególnie w porównaniu z niektórymi
krajami Unii Europejskiej. Zwrócił uwagę na konieczność diagnozy
sytuacji i brak kompletnych badań społecznych pod kątem
niepełnosprawności, oraz na konieczność stworzenia forum wymiany
informacji pomiędzy organizacjami zajmującymi się problemem
wykluczenia i różnymi strategiami wychodzenia z ubóstwa. Wraz z
obchodami Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem
Społecznym ruszy w Polsce Narodowa Kampania, której dokładny
program trzeba sformułować.

Spotkanie 8 maja było kontynuacją trzeciej sesji VIII
konwencji Ruchu przeciw Bezradności Społecznej “Strategia Walki z
Ubóstwem w Polsce? Diagnoza i zadania na 2009 – 2001 pt.
Perspektywy i szanse na lepsze życie i funkcjonowanie w środowisku
społecznym jako efekt rehabilitacji osób niepełnosprawnych”, które
odbyło się 17 października 2008 w Belwederze. Poprowadziła je pani
Barbara Tuptyńska – prezes Towarzystwa Rodziców Dzieci Specjalnej
Troski w Brodnicy. Zebranym na konferencji 8 maja rozdano wnioski z
poprzedniego spotkania. Najważniejsze z nich omówiła pani
Tuptyńska, zwracając uwagę na wczesną diagnostykę
niepełnosprawności, planowane konieczne zmiany systemie
współfinansowania placówek działających na rzecz osób
niepełnosprawnych i odpowiednie programy szkoleniowe dla doradców
pracy. Zwróciła też uwagę na problem strategii w szkoleniach
działaczy obywatelskich i na fakt, że Polska wciąż nie jest
sygnatariuszem Europejskiej Karty Praw Osób Niepełnosprawnych.
Podejmowano wątek zarówno aktywizacji dzieci, jak i osób
dorosłych.

Pani Anna Bieńkuńska z Głównego Urzędu Statystycznego zwróciła
uwagę na to, że zachodzi konieczność przeprowadzenia badań mających
na celu uaktualnienie pełnych statystyk dotyczących problemu,
bowiem te ostatnie pochodzą z Powszechnego Spisu Ludności z 2002r.
Najnowsze badania – z końca roku 2008 pochodzą z Badania Aktywności
Ekonomicznej Ludności i nie dotyczą osób poniżej piętnastego roku
życia. Wynika z nich, że problem niepełnosprawności dotyczy w
Polsce około 12 procent ludności. Pani Bieńkuńska zwróciła też
uwagę na to, że wśród osób niepełnosprawnych jest wysoki odsetek
bezrobocia, co prowadzi do ubóstwa materialnego i wzmaga
wykluczenie społeczne. Należy też dokonać rzetelnego porównania
polskich wskaźników statystycznych do tych europejskich, ponieważ w
większości krajów europejskich badania dotyczące określenia
niepełnosprawności są przeprowadzane na podstawie samooceny
badanych, podczas gdy w Polsce niepełnosprawny ubiega się o
odpowiedni status, aby być uznany za osobę wymagającą szczególnej
opieki. System orzekania o stopniu niepełnosprawności był zresztą
jednym z najgorętszych tematów dyskusji.

Inną kwestią wzbudzającą emocje zebranych była kwestia
sprawności rządowych programów dotacyjnych dla organizacji
zrzeszających osoby niepełnoprawne, oraz ich przedstawicieli.

O nadzwyczajnej roli organizacji pozarządowych w Polsce w
kwestii walki o prawa niepełnosprawnych, zwrócił uwagę pan Piotr
Pawłowski ze Stowarzyszenia Przyjaciół Integracji. W Polsce działa
ponad pięć tysięcy organizacji pozarządowych zajmujących się
problemem niepełnosprawności, co oznacza, że znaczną część
odpowiedzialności za ten problem ponosi trzeci sektor.

O ofercie szkoleniowej i problemach osób wykluczonych
społecznie, a także nadzwyczaj istotnemu problemowi wspierania -
także psychologicznego - całej rodziny, mówiła pani dr Aleksandra
Rubińska z Białegostoku. W trakcie spotkania wypłynął także temat
komunikacji – problem transportu osób dotkniętych
niepełnosprawnością. Było kwestią sporną, czy potrzeby
komunikacyjne niepełnosprawnych są należycie realizowane. Mimo, że
zwrócono uwagę na to, że istnieją specjalne jednostki transportowe,
a miasta powoli stają się bardziej przystępne dla osób na wózkach
inwalidzkich i niewidomych, jednak nie można jeszcze mówić o
przyjazności środowiska, a tym samym o równych szansach i
zapobieganiu alienacji osób, które nie mogą się sprawnie w naszym
kraju poruszać. Jednym z postulatów Konwencji było uwzględnienie w
projekcie kwestii planowania przyjaznych dla niepełnosprawnych
miast i miasteczek pozbawionych barier architektonicznych.

Jednym z szerzej omawianych tematów były możliwości jakie daje
e- learning i perspektywy dla szkolnictwa integracyjnego. Pani
Halina Guzowska z Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP, zwróciła uwagę
na zalety płynące z alternatywnych form edukacji dla osób z
problemami w poruszaniu się.

Omawiano także takie kwestie, jak pomoc socjalna dla młodych
ludzi wkraczających na rynek pracy, która jest symboliczna, a ma
wydźwięk piętnujący i wykluczający. Proponowano zmianę jej nazwy z
“zapomoga socjalna” na jakąś inną. Jednym z postulatów było też
stworzenie dobrze prosperującego programu umożliwiającego
niepełnosprawnym wkroczenie w samodzielne życie, z pomocą
terapeutów i specjalnie wyszkolonych doradców pracy, którzy mogli
by pełnić funkcję pośrednika między osobą dotkniętą
niepełnosprawnością, często zamkniętą w czterech ścianach i nie
znającą zbyt wielu osób poza członkami najbliższej rodziny, a
światem zewnętrznym. Omawiano też pokrótce kwestię mieszkań
socjalnych i tego, jaką funkcję integracyjną mogłyby pełnić.