Zabierz głos, weź udział w kształtowaniu Europy: Wezwanie do lokalnych przywódców w Polsce do wzmocnienia pozycji obywateli z pomocą europejskiej inicjatywy obywatelskiej.
Europejska inicjatywa obywatelska (EIO) jest motorem zaangażowania obywatelskiego w całej Europie. W ramach kampanii Komisji Europejskiej na rzecz EIO zachęca się lokalnych przywódców do podnoszenia świadomości na temat tej inicjatywy. Nacisk kładzie się na wzmocnienie pozycji każdego obywatela UE, niezależnie od tego, gdzie mieszka, tak aby wiedział, że dzięki europejskiej inicjatywie obywatelskiej – jedynemu w swoim rodzaju narzędziu demokracji uczestniczącej – jego głos jest słyszalny.
Dzięki nowej publikacji Jak popularyzować Europejską inicjatywę obywatelską – podręcznik: Wspieranie obywateli w aktywnym kształtowaniu UE lokalni przywódcy oraz przedstawiciele władz regionalnych i lokalnych mogą łatwo znaleźć wszystkie potrzebne informacje we wszystkich językach urzędowych UE, aby pomóc w popularyzacji EIO wśród obywateli. Organy publiczne realizujące najbardziej ambitne działania mające na celu informowanie obywateli o EIO zostaną poproszone o podzielenie się swoimi doświadczeniami podczas odpowiednich wydarzeń w Brukseli w 2025 r.
17 października 2024 r. odbędzie się wielojęzyczne seminarium internetowe dla władz lokalnych i regionalnych. Więcej szczegółów można znaleźć poniżej.
Czym jest europejska inicjatywa obywatelska?
Wyobraźmy sobie, że możliwe jest kształtowanie europejskiego prawa w drodze współpracy z innymi obywatelami. Właśnie na tym polega EIO. Jest to jedyne w swoim rodzaju narzędzie, które umożliwia obywatelom UE zaproponowanie zmian legislacyjnych w kwestiach, które mają dla nich znaczenie, poprzez wezwanie Komisji Europejskiej do zaproponowania nowych przepisów. Niezależnie od tego, czy chodzi o ochronę środowiska, prawa socjalne czy jakikolwiek inny istotny temat, europejska inicjatywa obywatelska bezpośrednio udziela Europejczykom głosu, umożliwiając kształtowanie polityki UE. Europejską inicjatywę obywatelską zapoczątkował traktat z Lizbony. Działa ona od 2012 r. i jest jednym z kluczowych narzędzi oferowanych przez Unię Europejską w celu zachęcenia obywateli do kształtowania UE.
Dlaczego europejska inicjatywa obywatelska jest teraz szczególnie ważna?
W szybko zmieniającym się świecie obywatele muszą mieć wpływ na kształtowanie polityki, która oddziałuje na ich życie. Jako obywatele Unii wszyscy podzielamy wspólne wartości i nawet jeśli żyjemy w różnych krajach, możemy interesować się tymi samymi kwestiami. Dzięki EIO obywatele z całej UE mogą zjednoczyć się na rzecz sprawy, która jest dla nich istotna, rozpocząć debatę i zainicjować reformy.
Przykłady udanych działań: prawdziwi obywatele, rzeczywisty wpływ
Europejska inicjatywa obywatelska doprowadziła już do przyjęcia istotnych zmian legislacyjnych. Oto kilka przykładów udanych europejskich inicjatyw obywatelskich:
- Right2Water: Inicjatywa ta doprowadziła do przeglądu dyrektywy w sprawie wody pitnej, zapewniając dostęp do bezpiecznej wody pitnej wszystkim Europejczykom, w tym grupom szczególnie wrażliwym. Dyrektywa weszła w życie w styczniu 2021 r.
- Zakaz stosowania glifosatu: Inicjatywa ta doprowadziła do przyjęcia w 2018 r. przepisów zwiększających przejrzystość procesu oceny ryzyka w łańcuchu żywnościowym w UE. Przepisy te obowiązują od marca 2021 r.
- Nie dla obcinania płetw rekinom i handlu nimi: Dzięki tej inicjatywie Komisja rozpoczęła ocenę możliwości wprowadzenia zakazu handlu płetwami rekinów; w 2024 r. konsultacje jeszcze trwają.
- Za kosmetykami bez okrucieństwa wobec zwierząt: Dzięki tej inicjatywnie UE przyspieszyła wysiłki na rzecz ograniczenia, a ostatecznie wyeliminowania badań na zwierzętach. Działania w tym zakresie obejmują trwające konsultacje i opracowywany plan działania.
Sukcesy te pokazują, że głos obywateli prowadzi do zmian. A przy wsparciu władz lokalnych i regionalnych można osiągnąć jeszcze więcej.
10 przykładów udanych działań w ramach inicjatyw obywatelskich można znaleźć na forum EIO.
Kto może zorganizować europejską inicjatywę obywatelską?
Organizatorzy powinni tworzyć zespół składający się z siedmiu obywateli UE z co najmniej siedmiu różnych państw członkowskich. Wszyscy ci obywatele muszą mieć prawo głosu w wyborach europejskich. Muszą wybrać temat wchodzący w zakres kompetencji ustawodawczych Komisji Europejskiej. Następnie organizatorzy mają rok na zebranie miliona zweryfikowanych podpisów. Jeżeli im się to uda, Komisja Europejska i Parlament Europejski szczegółowo omówią ich cele i podejmą decyzję o ewentualnych działaniach następczych.
Co zmieniła EIO w Polsce?
Od 2012 r. ponad tysiąc obywateli zainicjowało 118 EIO, przy aktywnym udziale 44 obywateli Polski. Wspólne wysiłki przyniosły imponujący wynik w postaci ponad 20 mln podpisów popierających te inicjatywy w całej UE. Do osiągnięcia tej liczby przyczynili się również Polacy, którzy złożyli ponad 600 tys. podpisów. Podkreśla to zaangażowanie polskich obywateli w kształtowanie agendy UE poprzez uczestnictwo demokratyczne.
Obecnie trwa zbieranie podpisów w ramach 11 inicjatyw, których tematyka rozciąga się od środowiska i dobrostanu zwierząt po transport, ochronę konsumentów, prawa socjalne i prawa podstawowe. Złożenie podpisu pod EIO pozwala wyrazić poparcie dla bieżących inicjatyw, których idea jest Ci bliska.
Zapraszamy na seminarium internetowe: „Jak wzmacniać pozycję obywateli w Twoim regionie, aby byli oni aktywni (również transgranicznie) w UE: europejska inicjatywa obywatelska i inne możliwości zaangażowania obywateli”.
17 października 2024 r. rano odbędzie się wielojęzyczne ogólnounijne seminarium internetowe. Jego celem jest dotarcie do lokalnych i regionalnych instytucji publicznych z informacjami na temat tego, w jaki sposób mogą one zachęcać obywateli do zaangażowania i aktywności w UE. Zachęcamy władze regionalne i lokalne oraz ich sieci do udziału w seminarium. Tłumaczenie na żywo będzie dostępne w językach angielskim, francuskim, greckim, hiszpańskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim i włoskim. Aby się zarejestrować, należy wypełnić formularz pod adresem [https://ec.europa.eu/eusurvey/runner/webinar-registration].
Materiały edukacyjne na temat europejskiej inicjatywy obywatelskiej: zasoby dla uczniów szkół średnich i nauczycieli w UE
Materiały edukacyjne na temat europejskiej inicjatywy obywatelskiej dla szkół: „Demokracja UE w akcji – Też masz głos – Europejska inicjatywa obywatelska” to interaktywne zasoby skierowane do uczniów starszych klas szkół średnich. Mają na celu wyposażenie ich w wiedzę i umiejętności, które pozwolą im stać się aktywnymi i zaangażowanymi obywatelami UE. Materiały obejmują cztery działy tematyczne, z których każdy koncentruje się na innej kwestii, od ogólnych informacji o UE do bardziej konkretnych informacji i działań związanych z EIO. Materiały można pobrać we wszystkich językach urzędowych UE, w tym po polsku.
Bądź na bieżąco!
Więcej informacji o europejskiej inicjatywie obywatelskiej można znaleźć na stronie internetowej EIO, w oficjalnej grupie EIO na Facebooku oraz w biuletynie EIO.
Dzięki europejskiej inicjatywie obywatelskiej możesz coś zmienić. Zabierz głos i zacznij działać jeszcze dzisiaj!