Publicystyka - ngo.pl

• Realne przyspieszenie obecnego tempa wymiany kotłów pozwoliłoby spełnić nowe normy jakości powietrza jeszcze w tej dekadzie w zakresie nawet przyszłych norm PM2,5 do 2030 r. (średnioroczne stężenie nieprzekraczające 10 μg/m3).
• Poprawa jakości powietrza zmniejszy liczbę przedwczesnych zgonów w Polsce o ponad 21 tys. rocznie i obniży emisję gazów cieplarnianych z budynków jednorodzinnych o 30%.
• 15-krotnie więcej osób będzie oddychało czystym powietrzem (30 milionów względem2 milionów obecnie ).
• Kluczowe dla osiągnięcia tych celów są działania nowego rządu i lokalnych władz w zakresie wspierania programu Czyste Powietrze i realizacji uchwał antysmogowych

Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska, z ramienia nowo powołanego rządu Donalda Tuska, w najbliższych dwóch miesiącach wspólnie z innymi unijnymi ministrami środowiska podejmie ważną – bo podejmowaną raz na kilkanaście lat – decyzję o nowych normach jakości powietrza, które zaczną obowiązywać w UE od 2030 roku. Zaproponowana przez Komisję Europejską nowelizacja Dyrektywy ds. Jakości Powietrza (AAQD) pomoże wydłużyć życie milionów Polaków, zmniejszyć liczbę zachorowań i obniżyć rachunki za energię gospodarstw domowych w Polsce – wynika z opublikowanej właśnie analizy eksperckiej.

Jej autorzy, badacze z Europejskiego Centrum Czystego Powietrza (ECAC) we współpracy z m. in. Uniwersytetem Wrocławskim i Krajowym Ośrodkiem Bilansowania i Zarządzania Emisjami, przeanalizowali, jak zmieni się powietrze w Polsce, jeśli przestrzegać będziemy uchwał antysmogowych i zgodnie z nimi wymieniać stare kotły na nowoczesne źródła ogrzewania.

Założono wymianę 2,7 mln istniejących, przestarzałych urządzeń grzewczych (dane na 2022 rok). Jak wynika z założeń modelu, większość wymian będzie dotowana (2 427 540 szt.), a pozostałe zostaną dokonane w procesie naturalnym (334 833 szt.).

Utrzymanie takiego tempa wymiany sprawi, że po zakończeniu tego procesu blisko 30 mln Polaków będzie mieszkało na obszarach spełniających zaostrzone normy jakości powietrza, zgodne z najnowszymi wytycznymi WHO, które zostały też zaproponowane przez Komisję Europejską (rewizja unijnej dyrektywy AAQD). Obecnie tak czystym powietrzem oddycha zaledwie 2 miliony mieszkańców Polski.

Poprawa jakości powietrza przyniesie każdego roku o 21 247 mniej przedwczesnych zgonów! Największa redukcja liczby przedwczesnych zgonów wystąpi w województwie śląskim, gdzie unikniemy aż 3 483 przedwczesnych zgonów rocznie. Obecnie na choroby powiązane z zanieczyszczeniem powietrza umiera w Polsce ponad 40 tysięcy osób. W związku ze stopniową wymianą urządzeń grzewczych, jakość powietrza będzie poprawiała się każdego roku. Sumaryczna liczba (z lat od 2022 do 2030) unikniętych przedwczesnych zgonów będzie znacząco większa.

Dodatkową korzyścią z poprawy jakości powietrza w Polsce będzie zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych z sektora gospodarstw domowych – dla dwutlenku węgla o 33%. To tylko jedna z wielu korzyści synergii polityki klimatycznej i środowiskowej.

– Nowy rząd i Minister Klimatu i Środowiska Paulina Hennig-Kloska ma przed sobą ważne i odpowiedzialne zadanie. Osiągnięcie przez Polskę nowych norm jakości powietrza w dosyć krótkim czasie to sygnał do wytężonej pracy, ale też niepowtarzalna okazja do wykazania się nowej ekipy rządzącej – mówi Łukasz Adamkiewicz, Prezes ECAC. – Z naszego raportu wynika, że nie musimy obawiać się nowych, ostrzejszych norm, ponieważ osiągnięcie ich jest w zasięgu ręki. Będzie wymagać to nieco wysiłku, ale efekt – szczególnie zdrowotny – jest tego wart.

Analiza Europejskiego Centrum Czystego Powietrza dot. efektów spełnienia przez Polskę wymogów znowelizowanej unijnej dyrektywy AAQD dostępna jest na stronie ECAC.