Publicystyka - ngo.pl

Szanowny Pan

Konstanty Radziwiłł

Wojewoda województwa mazowieckiego

Szanowny Panie Wojewodo,

Warszawska Rada Działalności Pożytku Publicznego stanowczo apeluje do Pana Wojewody o niezwłoczne wycofanie Rozstrzygnięcia nadzorczego z dnia 28 marca 2022 r., stwierdzającego nieważność Zarządzenia Nr 1931/2021 Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 7 grudnia 2021 r. w sprawie ogłoszenia otwartego konkursu ofert na realizację zadania publicznego w zakresie upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji w latach 2022 - 2024 pod nazwą „Prowadzenie sieci współpracy Równe Miejsce dla miejsc usługowych wolnych od dyskryminacji”.

Decyzja Pana Wojewody w rażący i bezprecedensowy sposób narusza konstytucyjne zasady:

• demokratycznego państwa prawa
• wolności i praw człowieka
• sprawiedliwości społecznej
• pomocniczości
• decentralizacji władzy
• samorządności

Zarówno zasada demokratycznego państwa, sprawiedliwości społecznej jak i wolności i praw człowieka dają nam podstawy i wystarczające uzasadnienie dla podjęcia działań mających na celu równe traktowanie w usługach. Wszelkie zarzuty dotyczące wyróżniania, pomijania czy wskazywania określonych, narażonych na dyskryminację grup, są niezasadne lub stanowią nieuprawnioną nadinterpretację. Warszawa wyraźnie określiła podejście do dyskryminacji i nierównego traktowania jako szeroką kategorię nie koncentrującą się na określonych grupach. Rzeczywistość społeczna się zmienia, a kwestia nierówności ma często charakter kontekstowy i nie można jej zamknąć w sztywnych ramach. Dawaliśmy temu wyraz we wcześniejszych działaniach realizowanych przez organizacje pozarządowe i wspieranych przez m.st. Warszawa, a ostatecznym potwierdzeniem tego podejścia jest właśnie przyjęta „Polityka różnorodności społecznej”. Jeśli ma Pan obawy związane z rozumieniem równego traktowania przez m.st. Warszawa to gorąco zachęcamy do lektury tego dokumentu.

Musimy się jednak bezpośrednio odnieść do fragmentu z uzasadnienia decyzji o unieważnieniu konkursu, który może nosić znamiona mowy nienawiści. W przypisie 5 na stronie szóstej pojawia się stwierdzenie:

[pisownia oryginalna] […] w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 Światowej Organizacji Zdrowia (aktualnej formalnie do 31 grudnia 2021 r.) w pozycjach F63-F63 zaburzenia m.in. tożsamości płciowej oraz związane z rozwojem i orientacją seksualną klasyfikowane są właśnie jako zaburzenia.

Wskazany kod F-63 dotyczy zaburzeń nawyków i popędów i należą do tej kategorii kleptomania, hazard, piromania, co wydaje się nieporozumieniem w kontekście omawianego zadania konkursowego. Być może chodziło Panu o kody F-64 i F-65, w których mowa odpowiednio o zaburzeniach identyfikacji płciowej i zaburzeniach preferencji seksualnych.

Wyjaśniamy, że w rozumieniu Światowej Organizacji Zdrowia zaburzenia preferencji seksualnych (parafilie) oznaczone są kodami F-65.0 – F-65.9 i znajdziemy tam m.in. fetyszyzm, ekshibicjonizm, podglądactwo, pedofilię. Homoseksualność i biseksualność przestały być uznawane za zaburzenia w latach 70-tych ubiegłego wieku i tym samym zostały wykreślone z Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych. Natomiast zaburzenia identyfikacji płciowej dotyczą niezgodności płci oznaczonej (metrykalnej) i płci faktycznie doświadczanej przez osobę. I w tym sensie mogą być rozumiane jako zaburzenia, na które odpowiedzią jest uzgodnienie płci oznaczonej z płcią faktycznie doświadczaną.

Trudno odczytać intencje Pana Wojewody – czy jest nią utożsamianie orientacji seksualnej z pedofilią? A może wskazanie, że dążenie do uzyskania zgodności płci metrykalnej z doświadczaną jest rodzajem zaburzenia? Mielibyśmy wtedy do czynienia z wypowiedzią mającą znamiona mowy nienawiści[1] ze strony urzędnika administracji rządowej wysokiej rangi, co wymagać będzie naszej stanowczej interwencji. Być może jest to jednak kwestia niezrozumienia i błędnej interpretacji, a w związku z tym oczekujemy jednoznacznego wycofania się z, opartych na nierzetelnej wiedzy, argumentów.

Przez ponad 20 lat wspólnota samorządowa Warszawy, przy szerokim udziale organizacji pozarządowych i instytucji samorządowych, wypracowywała strukturę dialogu obywatelskiego i współpracy w obszarze pożytku publicznego. Organizacje pozarządowe w naszym Mieście pracują w komisjach dialogu społecznego branżowych i dzielnicowych, działają w Forum Dialogu Społecznego oraz wybierają swoich przedstawicieli do Warszawskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego. Dokumenty dotyczące współpracy (m.in. roczne i wieloletnie programy współpracy, procedura konkursowa) są nie tylko szeroko konsultowane ze stroną społeczną, ale też współtworzone przez przedstawicieli organizacji. M.st. Warszawa prowadzi Współpracę z ponad 1000 organizacji pozarządowych.

Tematyka konkursów i szczegółowe ogłoszenia konkursowe są konsultowane, a często współtworzone, z właściwymi dla tematyki konkursów organizacjami pozarządowymi i branżowymi komisjami. Do Komisji Dialogu Społecznego może przystąpić każda organizacja zajmująca się daną branżą, czy działająca w danej dzielnicy. Ich działanie to praktyczny wymiar współpracy miasta i organizacji - szukanie wspólnych rozwiązań adekwatnych do potrzeb mieszkańców i mieszkanek Warszawy i możliwości miasta.

Unieważniony przez Pana konkurs stanowił efekt długotrwałej współpracy m.st. Warszawy z Branżową Komisją Dialogu Społecznego ds. Równego Traktowania. To właśnie ze strony organizacji pozarządowych, do których docierają sygnały o nierównym traktowaniu osób przez niektórych usługodawców, wyszła inicjatywa podjęcia działań mających na celu przeciwdziałanie zjawisku dyskryminacji w warszawskich przedsiębiorstwach o charakterze usługowym. Udział tych przedsiębiorców w proponowanym działaniu, jak również zastosowanie proponowanych rozwiązań mają dla przedsiębiorców charakter dobrowolny. Wiemy, że wielu z nich zależy na wprowadzaniu równościowych rozwiązań, ale brakuje im kompetencji w tym zakresie. 

Odebranie prawa do wzmacniania równości w usługach, którego potrzeba została wyrażona i uzasadniona przez stronę społeczną i samych przedsiębiorców, stanowi jednoznaczne i rażące naruszenie zasady pomocniczości, decentralizacji władzy i samorządności.

Warto podkreślić, że oparta na bardzo wątłych przesłankach merytorycznych i prawnych, uznaniowa decyzja o stwierdzeniu nieważności zarządzenia z ogłoszeniem konkursowym, stanowi precedens w zakresie współpracy instytucji państwowych z organizacjami pozarządowymi w Polsce. Podważa zaufanie obywateli do państwa, godzi w ideę społeczeństwa obywatelskiego.

Szanowny Panie Wojewodo. Chcemy Warszawy otwartej, szanującej różnorodność i niedyskryminującej. Wyraziliśmy to dobitnie w uchwalonej 7 kwietnia br. przez Radę m.st. Warszawy „Polityce różnorodności społecznej”, dokumencie szeroko konsultowanym i współtworzonym z udziałem strony społecznej. Chcemy Warszawy budowanej w oparciu o dialog obywatelski i wielosektorową współpracę. Mamy do tego prawo. Prawo to daje nam Konstytucja RP, a także liczne dokumenty prawa międzynarodowego, europejskiego i krajowego. Jeśli z jakichś powodów nie podziela Pan naszej wizji Warszawy, to prosimy o jedno: niech nam Pan nie przeszkadza.

[1] Wypowiedź Rzecznika Praw Obywatelskich https://bip.brpo.gov.pl/pl/content/osoby-homoseksualne-utozsamiono-w-tvp-info-z-pedofilami-interwencja-rpo