Wojciech Kaczmarczyk nie jest już dyrektorem NIW. Kto na jego miejsce?
Wojciech Kaczmarczyk został odwołany z funkcji dyrektora Narodowego Instytutu Wolności. Taką decyzję podjęła Agnieszka Buczyńska, ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego, po zapoznaniu się z wynikami kontroli Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich. Miejsce Wojciecha Kaczmarczyka na najbliższe trzy miesiące zajmie Michał Braun. W tym czasie ma zostać ogłoszony konkurs na to stanowisko.
Zdjęcie ilustracyjne
Autor/źródło: canva.com– Po podpisaniu wyników kontroli Narodowego Instytutu Wolności podjęłam decyzję o zwolnieniu dyrektora odpowiedzialnego za dotychczasowe działania w trybie natychmiastowym – poinformowała Agnieszka Buczyńska, ministra ds. społeczeństwa obywatelskiego podczas konferencji prasowej zwołanej 13 marca
Wyniki kontroli wykazały nieprawidłowości
Zlecenie kontroli rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich (PROO) było jedną z pierwszych decyzji ministry Agnieszki Buczyńskiej po objęciu przez nią stanowiska. Nastąpiło to w czasie, gdy – zgodnie z harmonogramem – planowane były działania związane z powołaniem panelu ekspertów oceniających wnioski konkursowe w PROO. Procedury wyłaniania ekspertów, jak i inne praktyki związane z wyłanianiem ofert przeznaczonych do dofinansowania w tym konkursie, już od pewnego czasu budziły wątpliwości wśród organizacji pozarządowych.
– Niestety, wyniki audytu potwierdziły moje obawy: pokazały poważne nieprawidłowości dotyczące nieuczciwych praktyk w obrębie instytucji – powiedziała Agnieszka Buczyńska.
Stwierdzono ponad 20 nieprawidłowości i uchybień, w tym m.in. w edycji 2023 jednego z programów NIW-CRSO grantu nie otrzymała organizacja, która zgodnie z decyzją panelu ekspertów powinna go otrzymać; stronniczość poprzez podnoszenie lub obniżanie punktacji wybranym wnioskom; przyznawanie dodatkowych punktów za aspekty, które nie podlegały ocenie; brak regulacji wewnętrznych, które dotyczyły procedur rozliczania dotacji; brak wystarczającej kontroli nad składanymi przez ekspertów oświadczeniami o bezstronności; brak procedur, które dotyczą badania konfliktu interesów ekspertów zaangażowanych do oceny wniosków; brak kontroli rozliczania dotacji. Zastrzeżenia dotyczyły także braku dokumentów wskazujących na przeprowadzone losowania ekspertów do panelu ekspertów (na listach często pojawiają się te same nazwiska – co budzi podejrzenia, jeśli weźmie się pod uwagę liczbę ekspertów, którzy potencjalnie mogli brać udział w losowaniu).
Konkurs na nowego dyrektora
– Odpowiedzialność za to ponosi także sam były minister, obecnie poseł Gliński, którego jednym z zadań był nadzór nad NIW-em, ale przez sześć lat funkcjonowania Instytutu nie przeprowadził żadnej kontroli – mówiła Agnieszka Buczyńska, zapowiadając jednocześnie specjalne działania oczyszczające NIW, które w ciągu kilku miesięcy zakończą się rozpisaniem konkursu na nowego dyrektora.
– Przy wyborze kluczowe będzie doświadczenie kandydatów w zarządzaniu w sektorze publicznym i organizacjach pozarządowych, ale także zrozumienie dla misji i celów Narodowego Instytutu Wolności. Dodatkowo kandydaci będą oceniania na podstawie ich planów rozwoju instytucji z naciskiem na zwiększenie efektywności, transparentności oraz na budowanie zaufania wśród obywateli i partnerów – zapowiedziała Agnieszka Buczyńska. – Celem jest nie tylko znalezienie odpowiedniego kandydata na dyrektora, ale także odbudowanie zaufania do instytucji, poprzez pokazanie zaangażowania w wysokie standardy zarządzania i odpowiedzialności.
Dyrektor do czerwca
Do czasu wyłonienia i powołania nowego dyrektora lub dyrektorki Narodowego Instytutu Wolności, funkcję tę sprawować będzie Michał Braun. Wraz z przyjęciem nominacji na to stanowisko, złożył on równocześnie rezygnację z niego z dniem 13 czerwca 2024, zapowiadając także zrzeczenie się z przysługującej mu ewentualnej odprawy.
– Chciałbym uspokoić wszystkie organizacje pozarządowe, które czekają na środki, na wyniki konkursów czy też na ogłoszenie kolejnych konkursów. To wszystko będzie się działo. Wszystkie organizacje, które potrzebują wsparcia merytorycznego, prawnego będą go od nas otrzymywać
– powiedział nowy dyrektor NIW, zapowiadając trzy główne zadania, które stawia przed Instytutem na najbliższy czas.
Trzy zadania na trzy miesiące
Ze spraw bieżących to rozstrzygnięcie konkursu grantowego Nowe FIO (komisja konkursowa spotyka się 14 marca i ma zająć się propozycjami wyników konkursu) oraz decyzje dotyczące przyszłości PROO (tym zajmie się 19 marca Rada NIW).
Drugie zadanie, o którym mówił Michał Braun, to audyty i kontrole.
– Naszym zadaniem jest sprawdzić, czy środki były wydawane w sposób właściwy. I odzyskać wszystkie te, które zostały wydane wbrew przeznaczeniu. Zdaję sobie sprawę, że to jest operacja na otwartym sercu, ale zrobimy wszystko, aby żadna organizacji, żaden społecznik i społeczniczka w tym procesie nie ucierpiały – zapowiedział Michał Braun.
Od wyników kontroli zależeć będzie, czy będą formułowane wnioski do prokuratury.
Trzecie zadanie to zmiany w Instytucie.
– Zaczynamy reformować programy, konsultować, rozmawiać z organizacjami, jak te konkursy w najbliższych latach mają wyglądać – poinformował nowy dyrektor NIW.
Pierwsze zmiany przewidziane są w konkursie Korpusu Solidarności, który ma być ogłoszony w ciągu kilku tygodni.
– W 2023 roku na wszystkich operatorów Korpusu Solidarności wydano 1 800 tys. złotych, ale na Galę Wolontariatu NIW przeznaczył 2 600 tys. złotych. Więcej niż budżet wszystkich regionalnych operatorów. Na tego rodzaju niegospodarność i podejście nie będzie już miejsca. Każda złotówka z pieniędzy publicznych będzie przeznaczona na to, aby realnie promować aktywność społeczną i wspierać organizacje pozarządowe – mówił Michał Braun.
Nowy dyrektor NIW wspomniał również o możliwych zmianach w programie rozwoju instytucjonalnego, które nie wymagają zbyt wielu procedur. Chodzi o wprowadzenie zapisów, które gwarantowałyby, że pieniądze w tym konkursie trafiałyby do organizacji mogących wykazać się pewnym stażem i osiągnięciami. Do tej pory regulamin konkursu pozwalał na to, że środki pozyskiwały m.in. organizacje, które były zakładane tuż przed terminem ogłoszenia konkursu.
– Jeśli zastosujemy, a zastosujemy, transparentne procedury, to sprawimy, że nawet bez zwiększenia budżetu pieniądze trafią do znacznie szerszej grupy organizacji – powiedział Michał Braun.
Michał Braun to ekspert i praktyk w dziedzinie partycypacji publicznej, samorządu i III Sektora. Od 3 stycznia 2024 zatrudniony był w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów jako główny koordynator w zespole obsługi merytorycznego Minister ds. Społeczeństwa Obywatelskiego Agnieszki Buczyńskiej. W styczniu pełnił funkcję przewodniczącego Rady NIW.
Absolwent Europeistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Akademii Managerów III Sektora Collegium Civitas, 26 Szkoły Liderów Politycznych, Pracowni Samorządowej Fundacji Batorego i Szkoły Reprezentacji III Sektora. Uczestnik program Young Elected Politicians Europejskiego Komitetu Regionów. Finalista nagród Innovation in Politics Award oraz EduInspirator.
W latach 2019 – 2024 pełnił funkcję radnego w Radzie Miasta Kielce. Członek Miejskiej Rady Działalności Pożytku Publicznego (wcześniej jej także jej przewodniczył) i krajowej Rady Działalności Pożytku Publicznego.
Michał Braun ma 39 lat.
żródło: Departament Społeczeństwa Obywatelskiego
Źródło: informacja własna ngo.pl
