Publicystyka - ngo.pl

Jeśli czytasz ten artykuł na portalu ngo.pl, najprawdopodobniej działasz społecznie lub pracujesz w organizacji pozarządowej, tworzysz grupę nieformalną lub zawodowo zajmujesz się współpracą z sektorem pozarządowym. Zapewne taki wybór zainteresowań lub drogi zawodowej w dużej mierze nie jest przypadkowy – jesteś bowiem osobą empatyczną, zainteresowaną otaczającym światem, ale też taką, która chce i umie aktywnie działać na rzecz swojego otoczenia i potrzebujących. 

Być może w swej działalności idziesz jeszcze dalej – wspierasz osoby w trudnej sytuacji życiowej nie tylko poprzez bezpośrednie dostarczanie gotowych rozwiązań ich problemów, ale bardziej skupiasz się na zapewnieniu im szansy na samodzielne poprawienie swego położenia. Nie tyle stawiasz na nogi, co pomagasz, by same na tych nogach stanęły.

Jeśli twoja działalność to właśnie takie dawanie przysłowiowej wędki, a nie ryby, jesteś współtwórcą ekonomii społecznej i solidarnej – tej strefy komfortu, która zapewnia wspomnianym osobom bezpieczne przejście z sytuacji zagrożenia wykluczeniem społecznym do stabilnego zatrudnienia i dobrego funkcjonowania w społeczeństwie. Jeśli jeszcze nie znasz narzędzi ekonomii społecznej i solidarnej, zachęcamy – sięgnij po wędkę, a wspierane przez ciebie osoby nałowią ryb dla siebie, ciebie i jeszcze wielu innych. Jak to zrobić? Kilka wskazówek poniżej.

Tak naprawdę każda organizacja pozarządowa jest podmiotem ekonomii społecznej (PES). Jak szacuje się w Krajowym Programie Rozwoju Ekonomii Społecznej do 2023 roku. Ekonomia solidarności społecznej, obecnie w Polsce działa ok. 100 tys. podmiotów ekonomii społecznej, wśród których należy wymienić:

• podmioty działające w sferze pożytku publicznego, takie jak stowarzyszenia, fundacje oraz podmioty sfery gospodarczej utworzone w związku z realizacją celu społecznego – spółki non-profit i spółdzielnie, których celem jest zatrudnienie np. inwalidów i niewidomych,
• jednostki reintegracyjne, czyli takie, których głównym celem jest ponowna integracja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (m.in. Zakłady Aktywności Zawodowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej czy Centra Integracji Społecznej),
• przedsiębiorstwa społeczne (np. spółdzielnie socjalne), które zatrudniają co najmniej 30 procent osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Jak widać, mamy tu przekrój różnych form prawnych, od stowarzyszeń i fundacji po przedsiębiorstwa społeczne. Podmioty posiadające status przedsiębiorstwa społecznego rejestrowane są w dedykowanej Bazie Przedsiębiorstw Społecznych, prowadzonej przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej http://www.bazaps.ekonomiaspoleczna.gov.pl/

Obecnie zarejestrowano w niej prawie 1200 podmiotów i liczba ta stale rośnie. Najwięcej spośród nich funkcjonuje w woj. podkarpackim (ponad 170), śląskim (prawie 140) i wielkopolskim (ponad 120). Dominującą branżą jest gastronomia, w której działa ponad 200 podmiotów.

W Polsce istnieje szereg ułatwień, które pozwalają na różne sposoby rozwinąć działalność stricte społeczną w kierunku aktywizowania, reintegracji osób w trudnej sytuacji tak, by mogły dobrze funkcjonować na rynku pracy. W całym kraju funkcjonuje system wsparcia inicjatyw ekonomii społecznej i solidarnej – w oparciu o kilkadziesiąt akredytowanych przez Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Ośrodków Wsparcia Ekonomii Społecznej (OWES), w których wyspecjalizowani doradcy pomogą wybrać formułę działalności, dostosowaną do potrzeb i możliwości zainteresowanych.

OWES dysponują także programami dotacji ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego (w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych), które przeznaczone są na tworzenie nowych miejsc pracy w istniejących lub nowo tworzonych przedsiębiorstwach społecznych. OWES zapewniają także szkolenia, animację lokalną, a wiele z nich angażuje się także w działalność edukacyjną i upowszechniająca ekonomię społeczną.

Poza wsparciem OWES zaczynający przygodę z przedsiębiorczością społeczną mogą także korzystać – tak jak wszyscy rozpoczynający działalność gospodarczą – z dotacji z Funduszu Pracy wypłacanych przez Powiatowe Urzędy Pracy. Możliwe jest także uzyskanie dotacji z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na zatrudnienie osób niepełnosprawnych.

Warto także wspomnieć, że przedsiębiorcy społeczni mają dostęp do pożyczek, które udzielane są w ramach Krajowego Funduszu Przedsiębiorczości Społecznej (KFPS) przez wybranych Pośredników Finansowych: Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych S.A., Fundację Rozwoju Przedsiębiorczości w Suwałkach oraz Fundusz Regionu Wałbrzyskiego. Do końca 2019 r. udzielono 743 pożyczki na łączną kwotę ponad 83 mln zł, dzięki czemu w podmiotach ekonomii społecznej zostało utworzonych 920 miejsc pracy. Łączna kwota środków w ramach KFPS wynosi 158 900 000 zł, co pozwoli na powstanie ponad 1,2 tys. nowych miejsc pracy. Szacuje się, że podmioty ekonomii społecznej skorzystają z ponad 2 tys. pożyczek.

Jeśli szukacie pomysłu, jak zostać przedsiębiorcą społecznym i odnieść sukces, zachęcamy do bliższego przyjrzenia się działalności tych podmiotów, które zostały nagrodzone certyfikatami jakości związanymi z obszarem ekonomii społecznej.

Na poziomie regionalnym przyznawany jest znak jakości Zakup Prospołeczny, wprowadzony na rynek w 2010 roku przez Fundację św. Jadwigi Królowej Polski z Wielkopolski. W pozostałych województwach instytucjami certyfikującymi są Regionalne Ośrodki Polityki Społecznej.

Również od 2010 r. funkcjonuje Konkurs im. Jacka Kuronia prowadzony przez Fundację Inicjatyw Społeczno-Ekonomicznych, w którym wyróżniane są podmioty ekonomii społecznej.

Z kolei od 2018 r. pod patronatem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej funkcjonuje ogólnopolski system certyfikacji Znakiem Jakości Ekonomii Społecznej i Solidarnej.

W konkursie co roku wyróżniane są podmioty ekonomii społecznej, zwłaszcza przedsiębiorstwa społeczne oraz samorządy. Certyfikowane podmioty, w tym gminy i powiaty, które wspierają rozwój ekonomii społecznej na swoim terenie, otrzymują także unikatowe statuetki oraz zaproszenia do udziału w zagranicznej wizycie studyjnej, dzięki której będą mieli okazję poznać dobre praktyki działań w sferze ekonomii społecznej i solidarnej z innych krajów. Każdy z certyfikowanych podmiotów ekonomii społecznej otrzymuje voucher na usługi szkoleniowe, które są mu najbardziej potrzebne.

– Konkurs w edycji 2020 ogłosiliśmy m.in. na stronie internetowej http://www.ekonomiaspoleczna.gov.pl/, a nabór potrwa do 27 marca br. – informuje Iwona Michałek, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Pełnomocnik Rządu ds. Ekonomii Społecznej.

– W konkursie udział mogą brać zarówno podmioty ekonomii społecznej, zwłaszcza przedsiębiorstwa społeczne, jak i jednostki samorządu terytorialnego. Uroczysta gala, podczas której poznamy laureatów oraz podmioty certyfikowane, odbędzie się podczas dorocznego Ogólnopolskiego Forum Ekonomii Społecznej i Solidarnej, którego gospodarzem jest Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.