Zespół Szkół nr 4 w ramach projektu „Mój zielony DOM” organizuje warsztaty edukacyjne z zakresu energetyki odnawialnej dla uczniów wrocławskich szkół.
Dzięki wsparciu finansowemu z funduszy EOG oraz środków Gminy Wrocław w Zespole Szkół nr 4 powstało "laboratorium energii odnawialnej". Nowocześnie wyposażone w specjalistyczne urządzenia pracownie ukazują możliwość wykorzystania odnawialnych źródeł energii i pozyskania ich bez straty dla środowiska. Uczniowie podczas zajęć warsztatowych określają cechy i parametry jakościowe energii słonecznej, geotermalnej, biopaliw, wody oraz wiatru.
O tych zupełnie innowacyjnych lekcjach rozmawialiśmy z Panem Maciejem Popendą, nauczycielem przedmiotów zawodowych w Zespole Szkół nr 4 we Wrocławiu, osobą prowadzącą warsztaty w ramach projektu „Mój zielony DOM” oraz Panią Anną Pieńkowską, wicedyrektor Zespołu Szkół nr 4 we Wrocławiu, szkolnym koordynatorem projektu „Mój zielony DOM”.
– W co jest wyposażone "laboratorium energii odnawialnej" w Państwa placówce?
Nauczyciel, Maciej Popenda: – Laboratorium jest wyposażone w małe zestawy edukacyjne, pozwalające przeprowadzić większość doświadczeń, ukazujących fizyczne podstawy działania systemów i urządzeń wykorzystujących energię odnawialną. Oprócz tego zamontowany jest pełnowymiarowy system ogrzewania wody oparty na kolektorach słonecznych oraz system fotowoltaiczny wykorzystujący energię słoneczną do produkcji prądu. Posiadamy również dwa modele pompy ciepła – jeden typowo laboratoryjny, przeznaczony do doświadczeń, natomiast drugi to urządzenie użytkowe pozwalające na ogrzewanie/chłodzenie sali.
Jak wyglądają warsztaty edukacyjne z zakresu energetyki odnawialnej? Czego uczniowie mogą się w trakcie takich warsztatów nauczyć?
M.P.: – Warsztaty mają różną formę w zależności od wieku uczniów – dla młodszych (przedszkole, szkoła podstawowa) mamy kilka filmów edukacyjnych w przystępny sposób pokazujących takie zagadnienia fizyczne jak energia i jej przemiany. Po tym krótkim wprowadzeniu przeprowadzamy z nimi najprostsze z możliwych doświadczeń, aby pokazać im, jak faktycznie wygląda wykorzystanie energii odnawialnej np. ładowanie baterii za pomocą ogniwa fotowoltaicznego, wytwarzanie energii elektrycznej z wykorzystaniem miniaturowej turbiny wiatrowej itp. Dla uczniów starszych (gimnazjum i wzwyż) pomijamy film edukacyjny i od razu przechodzimy do doświadczeń – w ten sposób możemy z nimi bardziej szczegółowo omówić niektóre zagadnienia (jak np. zależność natężenia prądu od prędkości obrotowej turbiny wiatrowej czy kąta padania promieni słonecznych na powierzchnię ogniwa fotowoltaicznego), pokazując im przez to zarówno zalety, jak i wady systemów opartych na źródłach odnawialnych.
Z Pana obserwacji, co cieszy się największym zainteresowaniem uczniów?
M.P.: – Zainteresowanie uczniów jest oczywiście również zależne od wieku – najmłodsi np. uwielbiają ćwiczenie, podczas którego ładują za pomocą ogniwa fotowoltaicznego różne rodzaje baterii, a następnie podłączają je do małych samochodów z silniczkiem elektrycznym i urządzają wyścigi na odległości kilku metrów lub po prostu sprawdzają, która bateria ma większą pojemność poprzez pomiar liczby okrążeń, jakie dany samochód jest w stanie wykonać 'na jednym ładowaniu' danej baterii. Wśród starszych uczniów zainteresowanie jest już dosyć zróżnicowane – lubią zarówno doświadczenia oparte na ogniwach fotowoltaicznych, jak i energii wiatrowej. Bardzo podoba im się również doświadczenie wykorzystujące mały model ogniwa wodorowego – wytwarzanie prądu 'z wody' ma duży efekt 'wow' i uczniowie chętnie biorą udział w tym doświadczeniu.
Jak Pan sądzi, czy takie zajęcia budują świadomość ekologiczną młodzieży?
M.P.: – Tak, uważam, że zajęcia stanowią pewien wkład w ogół zagadnień związanych z ekologią i ochroną środowiska, tym bardziej, że dla większości uczniów wprowadzają one całkowicie nowe zagadnienia, bo przecież związane ściśle z nauką, tworząc niejako zalążki nowych gałęzi wiedzy, które w przyszłości kolejne pokolenia ekologów będą rozwijać.
Komu poleca Pan wziąć udział w warsztatach? Kto najbardziej skorzysta z tego rodzaju praktycznych warsztatów?
M.P.: – Pracownia jest naprawdę dobrze wyposażona, dlatego praktycznie każdy znajdzie w niej coś ciekawego dla siebie – od najmłodszych aż do uczniów ostatnich klas szkół średnich czy nawet studentów. Szczególnie natomiast mogę je polecić wszystkim tym, którzy są żywo zainteresowani fizyką lub- bardziej szczegółowo- energetyką czy mechaniką. Wiek uczniów jest również czynnikiem warunkującym poziom skomplikowania ćwiczeń – uczniowie starsi dostają możliwość wykonania ćwiczeń bardziej rozbudowanych, pokazujących szczegółowe aspekty pracy urządzeń i instalacji wykorzystujących energię odnawialną.
Jakie znaczenie dla Państwa placówki ma projekt "Mój zielony DOM"?
Anna Pieńkowska, wicedyrektor Zespołu Szkół nr 4 we Wrocławiu: – Projekt przede wszystkim promuje wśród społeczności naszej szkoły działalność na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Uczniowie, biorąc udział w warsztatach energii odnawialnej, wykładach popularnonaukowych, zajęciach koła przyrodniczego, czy wycieczkach do ośrodków ekologicznych, mogą dowiedzieć się więcej o znaczeniu ekosystemów oraz wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Ponadto ze środków pozyskanych w ramach projektu w naszej szkole powstała pracownia energii odnawialnej wyposażona w nowoczesny sprzęt, zestawy urządzeń pozwalające uczniom na samodzielne wykonywanie pomiarów, eksperymentowanie.
Kto i na jakich zasadach może wziąć udział w warsztacie edukacyjnym z zakresu energetyki odnawialnej? Jak się do Państwa zgłosić?
A.P.: – Warsztaty edukacyjne z zakresu energii odnawialnej są prowadzone zarówno dla uczniów Zespołu Szkół nr 4, jak i dla uczniów innych wrocławskich szkół, a nawet studentów wrocławskich uczelni. Ze względu jednak na możliwości czasowe prowadzących – są to nauczyciele, którzy na co dzień prowadzą zajęcia szkolne oraz dostępność sali w godzinach odbywania lekcji planowych- liczba organizowanych zajęć warsztatowych dla uczniów z zewnątrz jest ograniczona. Pierwszeństwo mają szkoły biorące udział w projekcie „Mój zielony DOM” i to właśnie głównie dla nich w tym roku szkolnym odbywać się będą te zajęcia. Okazało się jednak, że pracownia energii odnawialnej wzbudziła zainteresowanie nauczycieli z innych szkół, dlatego też w miarę naszych możliwości będziemy przyjmować nowe grupy.
Projekt „Mój zielony DOM” współfinansowany jest ze środków
Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009 - 2014 oraz środków własnych Gminy Wrocław. Na rzecz realizacji projektu “Mój zielony dom” przeznaczono grant w wysokości € 528.254 (2 235,120 PLN) z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii w ramach polskiego Programu Operacyjnego PL02 – Ochrona różnorodności biologicznej i ekosystemów.
Poprzez fundusze EOG i fundusze norweskie, Islandia, Liechtenstein i Norwegia przyczyniają się do zmniejszania nierówności społecznych i ekonomicznych oraz wzmacniania relacji dwustronnych z państwami beneficjentami w Europie. Trzy państwa ściśle współpracują z UE na podstawie Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Porozumienie EOG).
W okresie 2009–2014 wartość funduszy EOG i funduszy norweskich wynosi 1,79 miliarda euro. Norwegia zapewnia około 97% łącznego finansowania. Fundusze są dostępne dla organizacji pozarządowych, instytucji badawczych i szkół wyższych, sektora publicznego i sektora prywatnego w 12 nowoprzyjętych państwach członkowskich UE oraz Grecji, Portugalii i Hiszpanii. W ich ramach ma miejsce szeroka współpraca z podmiotami z państw darczyńców, a przedsięwzięcia mogą być wdrażane do 2016 r.
Najważniejsze obszary wsparcia obejmują ochronę środowiska i zmiany klimatyczne, badania i stypendia, społeczeństwo obywatelskie, ochronę zdrowia i wsparcie dla dzieci, równość płci, sprawiedliwość i dziedzictwo kulturowe.
