Publicystyka - ngo.pl

Szanowny Panie Prezydencie! 

W imieniu tysięcy organizacji pozarządowych, wspierających uczniów, rodziców i nauczycieli w procesie edukacji i wychowania, Warszawska Rada Działalności Pożytku Publicznego zwraca się do Pana Prezydenta z gorącym apelem o niepodpisywanie nowelizacji Prawa Oświatowego (zwanego potocznie „lex Czarnek”).

To jednoznacznie wadliwy akt prawny, który przyniesienie chaos w oświacie, spotęguje problemy wychowawcze, w tym te związane z uzależnieniami, a przede wszystkim drastycznie zmniejszy szanse edukacyjne młodych ludzi i w przyszłości ich konkurencyjność na rynku pracy. Jest to również akt prawny sankcjonujący nierówność, wszak szczegółowej weryfikacji kuratora mają zostać poddane jedynie programy organizacji pozarządowych, a innych firm i instytucji współpracujących ze szkołami - już nie.  „Lex Czarnek” to kilkudziesięcioletni regres jakości polskiej edukacji! 

Pomimo skierowanych przez nas apeli i pytań, Minister Edukacji i Nauki po dziś dzień nie wyjaśnił: 

• czemu ma służyć opinia kuratora oświaty o programach oferowanych szkołom przez NGO, skoro w obecnym systemie prawnym treści te weryfikują i dyrektor placówki, i rada rodziców? Proponowane rozwiązania podważają autonomię, autorytet i kompetencje rodziców do decydowania o formach i treściach przekazywanych dzieciom. 
• czemu regulacje dotyczą tylko trzeciego sektora, a nie szerokiej grupy firm edukacyjnych, które w nie mniejszym stopniu współpracują ze szkołami? 
• czemu nakłada się na przeciążone obowiązkami szkolne administracje dodatkowe zadania, związane z przekazywaniem do kuratorium opisów programów realizowanych we współpracy z organizacjami pozarządowymi, a na wychowawców obowiązek uzyskania pisemnych zgód od każdego rodzica? Dodatkowe obowiązki będą powodowały dodatkową frustrację i skutecznie zniechęcały do pracy w szkole, co w obecnej sytuacji niedoborów kadrowych w oświacie ma niebagatelne znaczenie. 
• jaki będzie wykonawczy zakres wprowadzanych zmian: czy obejmą one również wynajem pomieszczeń szkolnych organizacjom pozarządowym i działania realizowane na terenie szkół dla społeczności lokalnej? Jeśli tak, to możemy spodziewać się zawieszenia przynajmniej na kilka pierwszych miesięcy obowiązywania nowych przepisów działalności wszystkich warszawskich klubów sportowych. 
• kto poniesie koszty zawieszenia przynajmniej na kwartał programów profilaktyki uzależnień, realizowanych w szkołach wyłącznie przez NGO-sy? 
• czemu programy dofinansowane ze środków samorządowych albo ze środków Narodowego Instytutu Wolności, a więc zweryfikowane przez przygotowanych merytorycznie ekspertów, nie są w przygotowanych przepisach wyłączone z procedury akceptacji kuratora, a programy mające grant ze środków ministerialnych już tak?
• czy w kuratoriach oświaty przewidziane jest zwiększenie etatów w związku z nałożeniem nowych, czasochłonnych obowiązków? W samej Warszawie ze szkołami współpracuje kilka tysięcy podmiotów pozarządowych odpowiedzialnych między innymi za wsparcie realizacji podstawy programowej, organizację zajęć pozalekcyjnych, realizację programów profilaktycznych oraz aktywność sportową uczniów. Wiele organizacji realizuje programy w kilku lub kilkunastu placówkach oświatowych. Tym samym po ewentualnym wejściu w życie nowelizacji Mazowiecki Kurator Oświaty musi się liczyć z wpłynięciem kilku lub kilkunastu tysięcy wniosków. Nasze ustalenia potwierdziły, że służby Wojewody Mazowieckiego były zaskoczone tym faktem, co potwierdza, że zmiany nie zostały przygotowane w oparciu o rzetelną wiedzę i analizę sytuacji w szkołach. 

Reasumując - projektowane zmiany w Prawie Oświatowym: 

1. Dyskredytują dotychczasowe, wypracowywane przez trzydzieści lat, zasady i praktyki współpracy samorządów lokalnych, szkół i organizacji pozarządowych służące wspieraniu szkół przez organizacje działające na rzecz pożytku publicznego. 

2. Podważają rolę samorządu terytorialnego w dostosowywaniu działań edukacyjno-wychowawczych adekwatnych do zdiagnozowanych zasobów i potrzeb uczniów, nauczycieli oraz placówek oświatowych na swoim terenie, jak również kwestionują profesjonalizm organizacji i ich działania ukierunkowane na podniesienie jakości edukacji oraz tworzenie bezpiecznych i adekwatnych do wieku warunków dla rozwoju uczniów. 

3. Służą utrudnieniu lub uniemożliwieniu współpracy szkół i przedszkoli publicznych z organizacjami w zakresie dostosowywania tworzonych i realizowanych programów edukacyjno-wychowawczych oraz profilaktycznych do potrzeb konkretnych placówek, ich uczniów i nauczycieli, a także oczekiwań rodziców i opiekunów prawnych dzieci i młodzieży. 

4. Godzą w ideę działania organizacji pozarządowych i zasady ich funkcjonowania ściśle określone w odpowiednich przepisach, zwłaszcza w ustawie o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, z których jasno wynika, że organizacje prowadzą działalność pożytku publicznego i dla DOBRA PUBLICZNEGO. 

5. Pomijają fakt ogromnego wsparcia merytorycznego, ale też usprawniającego naukę zdalną i hybrydową jakie otrzymały i mogą otrzymywać przedszkola, szkoły, uczniowie, rodzice oraz nauczyciele w okresie epidemii, ale też w innych trudnych momentach dla polskiej szkoły, jakim był okres po likwidacji gimnazjów. 

Panie Prezydencie! Nie może Pan dopuścić do zmniejszenia udziału organizacji pozarządowych w wychowaniu oraz wspieraniu dzieci, młodzieży i ich rodziców w zakresie kompetencji społecznych, gdyż istotną konsekwencją tego działania będzie osłabienie funkcjonowania społeczeństwa obywatelskiego, którego organizacje są jednym z głównych filarów. Proszę wziąć pod uwagę, że to właśnie organizacje pozarządowe współpracujące ze szkołami dążą obecnie do zniwelowania niepożądanych skutków długotrwałej izolacji społecznej spowodowanej stałym, trwającym już prawie 2 lata zagrożeniem zakażeniem koronawirusem Sars-Cov-2, podczas którego dzieci i młodzież oraz ich rodzice nie mieli możliwości skorzystania ze wsparcia edukacyjnego oraz specjalistycznego ze strony szkół, do których uczęszczają na co dzień. 

W okresie głębokiego kryzysu w kraju organizacje pozarządowe były partnerami, do których uczniowie, rodzice oraz nauczyciele, pedagodzy, psychologowie, a nawet niejednokrotnie dyrektorzy zwracali się o pomoc i wsparcie. 

Nie można Pan dopuścić, aby polski system oświaty nie dostrzegał dziecka i młodego człowieka oraz jego problemów, zasobów, oczekiwań i potrzeb. Nie powinno się doprowadzić do sytuacji, w której młody człowiek staje się wyłącznie przedmiotem oddziaływania dorosłych w tym polityków, którzy powinni jednak dążyć do realizacji idei dobra oraz zmniejszania ograniczeń w zaspokajaniu potrzeb obywateli. 

Wobec powyższego apelujemy o prezydenckie weto w sprawie nowelizacji Prawa Oświatowego.