Chociaż ta okrągła liczba nie padła na lekcji matematyki, to bez wątpienia jest wynikiem działania. 19 marca, w Zespole Szkół w Libiążu, zarejestrował się 100 000 potencjalny dawca szpiku z projektu #KOMÓRKOMANIA! Idea dawstwa szpiku od 2016 roku gości w placówkach oświatowych w niemal całej Polsce. Dotychczas w inicjatywę włączyło się 3030 szkół, które przeprowadziły łącznie 4091 akcji edukacyjno-rejestracyjnych.
Uczeń z Libiąża 100 000 potencjalnym dawcą szpiku z projektu #KOMÓRKOMANIA!Dzięki ich wspólnemu zaangażowaniu aż 778 dawców faktycznych dało już komuś szansę na życie. Co 20. Potencjalny dawca w bazie Fundacji DKMS pochodzi właśnie z projektu #KOMÓRKOMANIA.
Lekcja życia i edukacja zdrowotna
#KOMÓRKOMANIA to przede wszystkim lekcja empatii i solidarności z osobami chorującymi na nowotwory krwi, ale także wprowadzenie do szkół tematu dawstwa szpiku, który buduje w młodych osobach poczucie odpowiedzialności społecznej. Dzięki inicjatywie Fundacji DKMS uczniowie stają się świadomymi dawcami oraz dawczyniami i realnie mogą wspierać polską transplantologię. Projekt został objęty honorowym patronatem Ministra Edukacji na rok szkolny 2024/2025 oraz Małopolskiego Kuratora Oświaty.
– Młodzi ludzie mają w sobie ogromną energię i chęć działania, tylko czasem nie wiedzą, jak ją ukierunkować. Inicjatywy takie jak #KOMÓRKOMANIA uczą ich odpowiedzialności, empatii i tego, że każdy gest ma znaczenie. Cieszę się, że mogę motywować uczniów do działania na rzecz idei dawstwa szpiku, w czym od 2 lat pomaga mi koleżanka z grona nauczycielskiego, Paulina Szymanek – mówi Sylwia Szwed-Sporysz, nauczycielka z Zespołu Szkół w Libiążu, która od lat angażuje się w działania na rzecz idei dawstwa szpiku, zarażając nią swoich uczniów.
Celem projektu #KOMÓRKOMANIA, jest edukacja szkolnej społeczności w zakresie nowotworów krwi oraz rejestracja potencjalnych dawców szpiku i krwiotwórczych komórek macierzystych. Szkoły, zgłaszające się do projektu, otrzymują od Fundacji DKMS specjalnie przygotowane prezentacje, scenariusze zajęć szkolnych i materiały wideo, wyjaśniające czym jest dawstwo szpiku. Dzięki temu, już na poziomie edukacji szkolnej uczniowie dowiadują się jak ważne jest podjęcie świadomej decyzji o rejestracji w bazie potencjalnych dawców szpiku, poznają metody pobrania i całą drogę, jaką pokonuje dawca od momentu rejestracji aż do oddania krwiotwórczych komórek lub szpiku. Stają się świadomi tego, jak niewiele trzeba zrobić, by uratować życie drugiego człowieka.
– To dla nich lekcja życia – uczą się, że pomaganie nie wymaga wielkich poświęceń, że czasem wystarczy tylko świadoma decyzja, by zmienić czyjeś życie. Widzę, jak te wartości zostają z nimi na długo. Często moi byli uczniowie wracają po latach i mówią, że to właśnie udział w tej akcji był dla nich punktem zwrotnym w postrzeganiu pomocy innym – mówi Sylwia Szwed-Sporysz, nauczycielka z Zespołu Szkół w Libiążu
Pierwsza dorosła decyzja
Prawo jazdy, dowód osobisty, wybór studiów – to jedne z pierwszych dorosłych decyzji, podejmowane przez młode osoby, które osiągnęły pełnoletność. Jest wśród nich jeszcze jedna – na wagę życia, czyli rejestracja w bazie potencjalnych dawców szpiku. Taką decyzję podjął Kamil Czerniecki z Zespołu Szkół w Libiążu – dziś 100 000 potencjalny dawca szpiku w bazie Fundacji DKMS, który doskonale wie, że kiedyś może odmienić czyjeś życie.
– Osiągnięcie pełnoletności to ważny moment w życiu, ale dla mnie nabrał on jeszcze większego znaczenia, bo mogłem zrobić coś naprawdę wartościowego – dołączyć do bazy dawców Fundacji DKMS. Motywacją była przede wszystkim świadomość, że gdzieś na świecie może być osoba, dla której moje komórki macierzyste będą jedyną szansą na życie. W końcu każdy z nas mógłby znaleźć się w sytuacji, w której potrzebuje pomocy – mówi Kamil Czarniecki, 100 000 potencjalny dawca szpiku z projektu #KOMÓRKOMANIA
– Do działania bardzo mocno zainspirowała mnie moja wychowawczyni, pani Sylwia Szwed-Sporysz, która od lat angażuje się w organizację akcji rejestracyjnych. To właśnie dzięki niej zrozumiałem, jak łatwo można pomóc i że naprawdę warto. Nie spodziewałem się, że właśnie moja rejestracja będzie tą symboliczną, stutysięczną. To dla mnie ogromny zaszczyt, ale i dowód na to, że coraz więcej ludzi w Polsce rozumie, jak ważne jest dawstwo. Mam nadzieję, że liczba dawców będzie rosła jeszcze szybciej i że dzięki temu więcej pacjentów otrzyma swoją szansę na życie. W końcu im więcej nas w bazie, tym więcej szans na uratowanie ludzkiego życia – dodaje Kamil Czarniecki, uczeń Zespołu Szkół w Libiążu
Tym, co wynoszą uczniowie z #KOMÓRKOMANII, jest nie tylko wiedza, ale również poczucie sprawczości i świadomość tego, jak ważna jest pomoc, którą każdy z nas może nieść.
Młodzi dawcy to długoterminowe wsparcie
Potencjalni dawcy szpiku, którzy rejestrują się w ramach projektu #KOMÓRKOMANIA, to osoby bardzo młode, które w bazie dawców szpiku będą wiele lat. Lekarze podkreślają, że to właśnie osoby młode o dobrym stanie zdrowia są „idealnymi dawcami”.
– Czynniki immunogenetyczne, czyli antygeny układu zgodności tkankowej (HLA), są nadrzędne w wyborze potencjalnego dawcy szpiku/komórek krwiotwórczych dla konkretnego pacjenta. Jeśli w bazie zidentyfikowano kilku potencjalnych dawców tak samo zgodnych z naszym biorcą, to w wyborze dawcy bierzemy pod uwagę kolejne, tzw. kliniczne czynniki. Pierwszym z nich, uwzględnianym przez lekarzy, jest wiek dawcy - to pierwszy bardzo istotny czynnik brany pod uwagę po ocenie zgodności w HLA – mówi dr n. med. Agnieszka Tomaszewska, specjalista chorób wewnętrznych, hematologii, immunologii i transplantologii klinicznej, zastępca kierownika Kliniki Hematologii, Transplantologii i Chorób Wewnętrznych, Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
– W ostatnim czasie pojawiły się na ten temat dwa ważne doniesienia w renomowanym specjalistycznym czasopiśmie, jakim jest „Blood”. W ubiegłym roku opublikowano dane z rejestru EBMT, wykazując, że w przypadku przeszczepień od dawców niespokrewnionych, młodzi dawcy w wieku poniżej 30. roku życia okazali się lepsi. Uzyskano lepsze całkowite przeżycia niż w przypadku dawców powyżej 30. roku życia. Ponadto analiza innych wskaźników oceniających wyniki transplantacji, jak występowanie nawrotów choroby podstawowej, przeżycie wolne od białaczki czy występowanie choroby przeszczep przeciw gospodarzowi, wykazała niekorzystny wpływ wieku dawcy > 30 r.ż. Opublikowano także dane porównujące wyniki przeszczepień od w pełni zgodnych dawców rodzinnych > 50 r.ż. z przeszczepieniami od dawców niespokrewnionych w wieku < 35 r.ż. Okazało się, że wyniki transplantacji w zakresie śmiertelności niezwiązanej z nawrotem, skumulowanej częstości nawrotów oraz występowania przewlekłej choroby przeszczep przeciw gospodarzowi były istotnie lepsze w przypadku dawców niespokrewnionych poniżej 35. roku życia w porównaniu z przeszczepieniami od w pełni zgodnego brata czy siostry, ale powyżej 50. roku życia. Te dane przemawiają za wyborem młodszych dawców dla naszych pacjentów – dodaje dr n. med. Agnieszka Tomaszewska
– Najprościej mówiąc, jeśli mamy kilku potencjalnie zgodnych z naszym biorcą dawców, w tym niespokrewnionych, to przy ostatecznym doborze bierzemy pod uwagę inne istotne czynniki kliniczne, a jednym z najważniejszych z nich jest (obok płci, statusu CMV, grupy krwi) wiek – podsumowuje dr n. med. Agnieszka Tomaszewska
Potencjalnym dawcą szpiku może zostać każda ogólnie zdrowa osoba pomiędzy 18. a 55. rokiem życia, która nie zmaga się ze znaczącą nadwagą. Do bazy można dołączyć w dowolnym momencie – nie tylko podczas akcji stacjonarnych, ale także zamawiając ze strony https://www.dkms.pl/ bezpłatny pakiet do samodzielnego pobrania wymazu z wewnętrznej strony policzka, który przyjdzie prosto do naszego domu.
Źródło: Fundacja DKMS