Publicystyka - ngo.pl

W ciągu ostatnich dwóch lat firmy, w które zainwestował NESsT wsparły 6 tys. migrantów i stworzyły niemal 900 miejsc pracy. Twórcy programu – na podstawie własnych doświadczeń i niezależnych danych – wskazują na bariery, z jakimi wciąż stykają się Ukrainki w znalezieniu dobrej pracy.

Tzw. „ostatnia mila” w logistyce to końcowy etap dostawy paczki do klienta, który często wiąże się z najwyższymi kosztami i to wtedy pojawia się zwykle najwięcej problemów. Podobnie jest z zatrudnieniem migrantów w Polsce – choć ogólny poziom zatrudnienia jest wysoki, stworzenie warunków do pełnego ich zatrudnienia – szczególnie jeśli są to matki z dziećmi – jest bardziej wymagające. Potrzeba dodatkowych działań i systemowego wsparcia, aby umożliwić im pełną integrację na rynku pracy.

Z najnowszego badania Narodowego Banku Polski z listopada 2024 „Sytuacja życiowa i ekonomiczna migrantów z Ukrainy w Polsce” wynika, że dominującym źródłem utrzymania Ukraińców w Polsce jest praca – w przypadku migrantów przedwojennych wynagrodzenie za pracę stanowi 90% dochodu, w przypadku uchodźcy wojennego – 78%. Uzupełnieniem dochodów są polskie świadczenie społeczne oraz wsparcie rodzin z Ukrainy.

Z kolei autorzy ubiegłorocznego raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego podają, że aktywność zawodowa uchodźców i migrantów jest wysoka – 65% uchodźców wojennych pracuje, co jest najwyższym wskaźnikiem ze wszystkich krajów OECD.

Ten sam raport wskazuje, że jedną z większych barier jest trudność znalezienia pracy na część etatu. Większość uchodźców wojennych z Ukrainy to kobiety, w tym połowa przyjechała z dziećmi. Dla wielu z nich praca na pełny etat jest niemożliwa do pogodzenia z obowiązkami opiekuńczymi.

Z przeprowadzonego przez PIE eksperymentu wynika też, że Ukrainki spotykają się w Polsce z dyskryminacją ze względu na pochodzenie. Wskazuje na to fakt, że otrzymują o 25-30% mniej odpowiedzi w procesach rekrutacyjnych niż Polki.

Wyniki badań NBP i PIE pokrywają się z wnioskami z programu Refugee Employment Initiative, programu akceleracyjnego dla przedsiębiorstw tworzących miejsca pracy dla uchodźców i migrantów, prowadzonego przez międzynarodową organizację NESsT. Główne wyzwania w poszukiwaniu pracy przez osoby z Ukrainy w Polsce to: bariery językowe utrudniające skuteczną komunikację, wyzwania związane z opieką nad dziećmi, szczególnie w przypadku kobiet uchodźczyń, trudności związane z nostryfikacją dyplomów i uznawaniem kwalifikacji zawodowych oraz rozdźwięk między wykształceniem a dostępem do analogicznych zawodów w Polsce.

– Niemal wszystkie raporty i ekspertyzy wskazują, że dobra praca to główny czynnik sprzyjający integracji osób migranckich w danym kraju. Zatrudnienie w Polsce jest na bardzo wysokim poziomie, ale stworzenie warunków do pełnego zatrudnienia dla poszukujących pracy migrantek jest bardziej wymagające. Dlatego tak ważne jest realizowanie kompleksowych programów, które nie tylko wspierają tworzenie jakościowych miejsc pracy dla osób defaworyzowanych, ale także obejmują wsparcie kompetencyjne np. kursy językowe, czy też elastycznego rozwiązania w zakresie organizacji czasu pracy– wylicza Grzegorz Wach, kierujący programami akceleracyjnymi NESsT w Polsce, międzynarodowej organizacji wspierającej tworzenie nowych miejsc pracy dla osób narażonych na wykluczenie.

W ramach programu akceleracyjnego skierowanego do uchodźców, NESsT zainwestował 900 tys. euro (3,8 mln zł) w dwanaście firm z sektora małych i średnich przedsiębiorstw (osiem z Polski i cztery z Rumunii), przyczyniając się do powstania 876 miejsc pracy oraz do wsparcia ponad 6 tys. migrantów.

Wsparcie oferowane przez firmy obejmowało między innymi dostęp do szkoleń zawodowych, pomoc prawną i psychologiczną, czy wreszcie wsparcie w dostępie do systemu oświaty i opieki przedszkolnej/żłobkowej dla dzieci migrantów. Wszystkie działania znacząco umożliwiły im podjęcie stałej aktywności zawodowej.

Co istotne, średnie oferowane wynagrodzenie w ramach powstałych miejsc pracy było znacznie powyżej minimalnego. Firmy, w które zainwestował NESsT, i które utworzyły miejsca pracy dla uchodźców, pochodzą z różnych branż i regionów, m.in. hotelarskiej (Hotel Dworzysko ze Szczawna Zdroju, Dolny Śląsk), usług społecznych i HoReCa (Bank Żywności w Olsztynie) czy IT (Tango Agency z Krakowa).

– W procesie integracji osób z doświadczeniem uchodźczym i migranckim kluczowe jest stworzenie im warunków do aktywizacji zawodowej. Obejmuje to zarówno otwartość na zatrudnienie, szkolenia zawodowe, ale też zapewnienie elastycznych rozwiązań, szczególnie istotnych dla kobiet samotnie wychowujących dzieci. Dane rynkowe pokazują, że aktywność zawodowa osób uchodźczych z Ukrainy w ostatnich latach istotnie wzmocniła rozwój polskiej gospodarki– mówi Grzegorz Wach.

NESsT to międzynarodowa organizacja, która od dziesięciu lat wspiera finansowo i mentoringowo polskie przedsiębiorstwa społeczne i firmy impaktowe. Obok uruchamiania funduszy pożyczkowych rozwija programy akceleracyjne dla przedsiębiorstw tworzących miejsca pracy dla osób z grup narażonych na wykluczenie. W ciągu 28 lat swojej działalności w 50 krajach na całym świecie NESsT wsparł 250 firm, przyczyniając się do powstania 112 000 jakościowych miejsc pracy.