Społeczeństwo obywatelskie w Raporcie o stanie miasta 2023
Przygotowanie corocznego raportu o stanie gminy jest obowiązkiem ustawowym samorządu. Raport prezentuje kluczowe obszary funkcjonowania miasta w ujęciu przekrojowym. Wydawany jest od 2018 roku. Osobny rozdział poświęcony jest społeczeństwu obywatelskiemu.
Konsultacje z mieszkańcami
W 2023 r. przeprowadzono 96 procesów konsultacji z mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi. Procesy te dotyczyły między innymi strefy czystego transportu, uchwały krajobrazowej, parku kulturowego Historycznego Centrum Warszawy, strefy płatnego parkowania na Mokotowie oraz zagospodarowania trzech centralnych warszawskich placów – Teatralnego, Bankowego i Żelaznej Bramy. Zorganizowano 177 spotkań, dyżurów i warsztatów (w tym również spotkań online).
Najwięcej osób wzięło udział w trwających od stycznia do kwietnia konsultacjach dotyczących strefy czystego transportu w Warszawie. Najwięcej procesów konsultacyjnych dotyczyło kwestii komunikacyjnych (strefy czystego transportu, strefy płatnego parkowania oraz Planu zrównoważonej mobilności miejskiej), planowania przestrzennego (53 procesy konsultacyjne dotyczące planów miejscowych) oraz planowania strategicznego (programy i polityki do strategii Warszawa2030).
Przeprowadzono 96 procesów konsultacji z mieszkańcami i organizacjami pozarządowymi. Zorganizowano 177 spotkań, dyżurów i warsztatów.
Znaczna część procesów została przeprowadzana z wykorzystaniem uruchomionej w połowie 2023 r. platformie do konsultacji społecznych: https://konsultacje.um.warszawa.pl. Platforma została zbudowana w oparciu o stworzone w Barcelonie open source’owe oprogramowanie Decidim.
Nowa strona pozwala mieszkańcom zgłaszać opinie, potrzeby i pomysły w sprawach ważnych dla całego miasta lub swojej okolicy poprzez dodawanie uwag i dyskusje w ramach trwających konsultacji, wypełnianie ankiet online lub formularzy z pytaniami otwartymi, zadawanie pytań ekspertom lub pracownikom urzędu, a także proponowanie zmian do konsultowanych projektów dokumentów
10% mieszkańców zdecydowanie zgadza się ze stwierdzeniem, że może wpływać na sprawy związane z okolicą swojego zamieszkania, 40% raczej się zgadza, a 26% raczej się nie zgadza. 48% mieszkańców przyznaje, że ma ochotę angażować się w sprawy tego miejsca.
Barometr Warszawski
Wsparcie aktywności młodzieży
Stolica wdraża w życie zapisy polityki młodzieżowej m.st. Warszawy. Kreuje i realizuje działania skierowane do młodych warszawiaków, pracowników młodzieżowych pracujących z młodzieżą lub na jej rzecz oraz wspiera opiekunów i rodziców nastolatków.
W 2023 r. realizowano kolejną edycję projektu edukacji samorządowej młodzieży „Nastolatek w samorządzie”. Przeprowadzono 288 warsztatów w 49 placówkach oświatowych, w których wzięło udział 8640 uczniów i uczennic. Na spotkaniach poruszano tematy dotyczące struktury Warszawy, najważniejszych organów w mieście - Rada m.st. Warszawy i Prezydent m.st. Warszawy, młodzieżowych rad dzielnic i Młodzieżowej Rady m.st. Warszawy, praw i obowiązków uczniowskich oraz narzędzi partycypacji miejskiej.
We współpracy z Fundacją Szkoła Liderów zrealizowano 7. edycję „Warszawskiej Akademii Młodych Liderów”. Projekt składa się z różnorodnych form szkoleń i mentoringu, nastawiony jest na rozwój młodych liderów (w wieku 13-26 lat) i wsparcie ich w działaniach na rzecz grupy rówieśniczej i najbliższego otoczenia. W 2023 r. akademię ukończyło 35 absolwentów.
Wsparcie pracowników młodzieżowych oraz rodziców i opiekunów młodych warszawiaków
W 2023 r. udostępniona została oferta otwartych, darmowych szkoleń dla osób dorosłych pracujących z warszawską młodzieżą, które pozwoliły na rozwinięcie kompetencji potrzebnych w codziennej pracy z młodymi osobami. Przeprowadzono 8 szkoleń, każde z nich trwało 7 godzin zegarowych. Łącznie na szkolenia zgłosiły się 152 osoby.
70 pracowników z 62 szkół wzięło także udział w 11 dedykowanych szkoleniach mających na celu zwiększenie ich wiedzy w zakresie narzędzie partycypacji dedykowanych dla młodzieży, praw uczniowskich i nauczycielskich.
W 2023 r. odbyła się IV edycja kursu „Młodzi w kryzysie”. Szkolenie skierowane jest do osób pracujących z młodzieżą w wieku 13-26 lat i dotyczy różnych aspektów pomocy młodzieży. Kurs składał się z 6 dni szkoleniowych i obejmował 42 godziny zegarowe. Przeszkolone zostały 33 osoby.
We współpracy z Fundacją Pole Dialogu zrealizowano pilotażowy projekt włączania młodzieży we współtworzenie oferty miejskich instytucji. W ośmiomiesięcznym procesie 4 miejskie instytucje tworzyły przestrzeń do uczestnictwa młodzieży oraz realizowały swoje autorskie działania z młodzieżą. Pod koniec roku uruchomiono bezpłatne superwizje dla warszawskich pracowników młodzieżowych, którzy mogą skorzystać z indywidualnego bądź grupowego wsparcia prowadzonego przez doświadczonego superwizora.
We współpracy z Fundacją Sto Pociech, a następnie Stowarzyszeniem „Niebieska Linia” realizowane były działania wspierające opiekunów i rodziców poprzez wzmocnienie ich kompetencji rodzicielskich (wiedzy i umiejętności) w budowaniu zdrowych relacji ze swoimi nastoletnimi dziećmi. Odbyły się m.in. indywidualne konsultacje rodzicielskie, warsztaty i seminaria on-line, prowadzona była cykliczna grupa wsparcia oraz powstały ogólnodostępne artykuły i materiały merytoryczne.
Nagroda im. Tadeusza Mazowieckiego
W 2023 r. Nagroda Prezydenta m.st. Warszawy dla osób młodych działających na rzecz społeczeństwa obywatelskiego im. Tadeusza Mazowieckiego została przyznawana po raz czwarty.
Otrzymano 91 zgłoszeń do Nagrody (81 indywidualnych oraz 10 grupowych). Podczas uroczystej gali przyznano wyróżnienia oraz nagrody główne w kategoriach wiekowych 15-19 lat i 20-26 lat.
Młodzieżowe Rady
W Warszawie działa Młodzieżowa Rada m.st. Warszawy oraz 18 młodzieżowych rad dzielnic. Urząd m.st. Warszawy prowadzi szkolenia i doradztwo dla młodzieżowych radnych, a także sieciuje działania poszczególnych dzielnic. W 2023 r. odbyło się blisko 30 warsztatów i szkoleń dla młodzieżowych radnych.
W 2023 r. młodzieżowe rady były zaangażowane m.in. w:
- organizację II Bemowskiego Forum Młodzieży – Młodzieżowa Rada Dzielnicy Bemowo
- organizację Młodzieżowego Budżetu Obywatelskiego na Bielanach - Młodzieżowa Rada Dzielnicy Bielany
- realizację podcastu "Youngsters talking" – Młodzieżowa Rada Dzielnicy Śródmieście
- organizację konferencji o prawach dziecka – Młodzieżowa Rada Dzielnicy Wawer
- organizację Ursynowskiej Konferencji Młodzieży – Młodzieżowa Rada Dzielnicy Ursynów
- organizację gier terenowych dla młodzieży – Młodzieżowa Rada Dzielnicy Włochy
Budowanie wspólnotowości
W 2023 r. mieszkańcy złożyli 62 wnioski o realizację zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej. Do realizacji zakwalifikowano 51 projektów, których wspólnym mianownikiem jest integracja i wzmacnianie wspólnot lokalnych, chęć wspólnego działania i lepszego poznania sąsiadów.
Najwięcej wniosków złożono i zrealizowano w dzielnicy Wawer (17), w dzielnicy Włochy (10) i na Pradze-Południe (7).
Wartość realizacji poszczególnych inicjatyw wahała się od tysiąca złotych do kilkudziesięciu tysięcy. Na realizację inicjatyw lokalnych w 2023 r. z budżetu Urzędu m.st. Warszawy i urzędów dzielnic wydano 430 999 zł.
Miejsca Aktywności Lokalnej
Miejsca Aktywności Lokalnej (MAL) to miejsca, w których mieszkańcy Warszawy mogą skorzystać z bezpłatnej oferty oraz przestrzeni na sąsiedzkie działania. W Warszawie działa 120 różnych MAL-i, m.in. w lokalnych domach kultury, bibliotekach, NGO czy kawiarniach.
W 2023 r. powstały 4 nowe miejsca: Kasprowicza 14 (Bielany), Międzypokoleniowe Miejsce Spotkań MMS Sadyba (Mokotów), MAL Lokajskiego (Ursynów) oraz Wolska Mozaika (Wola).
W ramach rozwoju kompetencji animatorów i animatorek MAL-i w 2023 r. zorganizowano wizytę studyjną w Poznaniu, przeprowadzono 12 szkoleń oraz serie spotkań superwizyjnych.
W 2023 r. odbyła się druga edycja „Dni otwartych MAL”, które miały na celu zachęcanie do odwiedzenia MAL-i i pokazanie, jak działają na co dzień. W ramach wydarzenia zrealizowano ponad 50 działań w całej Warszawie.
W 2023 r. Urząd m.st. Warszawy był współorganizatorem odbywającej się w Krakowie 7. Ogólnopolskiej Konferencji Miejsca Otwarte. Jej celem była wymiana wiedzy, doświadczeń i inspiracji dla prowadzących i działających w miejscach analogicznych do MAL-i w całej Polsce. Tematami przewodnimi tegorocznej konferencji były: otwartość na zmianę, trendy i wyzwania najbliższej przyszłości. Poruszono także włączanie cudzoziemców w działania miejsc otwartych oraz omawiano specyfikę pracy z osobami z różnych kultur. W konferencji wzięło udział ponad 150 uczestników z całej Polski.
Wsparcie oddolnej aktywności mieszkanek i mieszkańców
W ramach wspierania i rozwoju oddolnych działań mieszkańców zorganizowano dwa cykle szkoleń z zakresu rozwoju kompetencji społecznych, w których wzięło udział 40 osób. 50 inicjatyw sąsiedzkich uzyskało wsparcie organizacyjne i finansowe w ramach projektu „Inicjatywy sąsiedzkie”.
W 2023 r. w Warszawie działało 17 partnerstw lokalnych. W ramach działań wspierających zorganizowano 2 spotkania sieciujące dla liderów partnerstw oraz zapewniono otwartą ofertę mentoringu.
W ramach warszawskich obchodów „Dnia Sąsiada” ponad 100 sąsiedztw z terenu całego miasta zorganizowało różnorodne wydarzenia integracyjne w swoich okolicach.
Portal „Spółdzielnia”
W 2023 r. prowadzono i rozwijano portal „Spółdzielnia” służący nieodpłatnemu udostępnianiu zasobów różnych podmiotów (instytucji, organizacji, osób prywatnych) do organizacji niekomercyjnych działań oddolnych przez mieszkańców i mieszkanki Warszawy.
W 2023 r. dostępnych było ponad 500 różnorodnych zasobów, np. przedmiotów czy przestrzeni do organizacji wydarzeń. Wysłano blisko 900 zapytań o możliwość ich rezerwacji. Na portalu zarejestrowało się ponad 400 nowych osób. W ramach promocji idei współdzielenia odbyło się 5 otwartych wydarzeń sieciujących osoby i podmioty zaangażowane w działania lokalne.
Działania mające na celu ograniczenie marnotrawstwa żywności
W 2023 r. rozpoczęliśmy realizację kampanii edukacyjnej „Myślę~ nie marnuję”. Pierwsza odsłona kampanii zachęcała do ograniczania marnotrawstwa żywności – robienia przemyślanych zakupów i dzielenia się nadwyżkami oraz korzystania z jadłodzielni.
W grudniu 2023 roku w Warszawie działało 45 jadłodzielni. Dwie z nich powstały z inicjatywy mieszkańców w ramach budżetu obywatelskiego. Na stronie https://eko.um.warszawa.pl/niemarnuje można znaleźć informacje o tym, jak nie marnować jedzenia, ubrań i tekstyliów, rzeczy i sprzętów oraz opakowań.
Kolejny rok, we współpracy z organizacjami pozarządowymi, na warszawskich targowiskach realizowane były działania edukacyjne i zbiórki mające na celu przeciwdziałające wyrzucaniu do koszy nieatrakcyjnej dla kupujących żywności. 96 kupców z 6 targowisk przekazało ponad 28 ton niesprzedanych i zdatnych do spożycia warzyw i owoców. Żywność trafiła do organizacji pomocowych. Zbiórki żywności są wspierane przez zaangażowanych w akcję wolontariuszy. Od początku prowadzenia działań na targowiskach udało się uratować przed zmarnowaniem już ponad 60 ton żywności.
„Szkoła nie marnuje” to projekt, w ramach którego warszawska młodzież z pomocą całej społeczności szkolnej wypracowuje sposoby na ograniczenie marnotrawstwa żywności w swojej szkole. Na rok szkolny 2023/2024 do udziału w projekcie zgłosiło się 59 warszawskich szkół. W 2023 roku przeprowadziliśmy 382 warsztaty.
Rozwój wolontariatu
Urząd m.st. Warszawy konsekwentnie realizuje projekt „Ochotnicy warszawscy” mający na celu rozwój wolontariatu w stolicy. Wolontariat cieszy się zainteresowaniem mieszkańców – ze zrealizowanego przez Urząd badania wynika, że w 2023 r. aż 24,6% badanych deklarowało zaangażowanie w wolontariat. Urząd m.st. Warszawy działał na rzecz zwiększenia liczby osób aktywnych w wolontariacie – w 2023 r. przeprowadzono miejską kampanię społeczną promującą wolontariat podejmowany wspólnie przez rodziny.
Jednym z najważniejszych elementów projektu jest Miejski Portal Wolontariatu www.ochotnicy.waw.pl, na którym każdy organizator wolontariatu może zamieścić ofertę i w ten sposób rekrutować wolontariuszy do swoich działań. W 2023 r. średnia liczba ofert dostępnych dla użytkowników każdego dnia wynosiła aż 95, a łączna liczba ofert w całym roku wyniosła 367. Użytkownicy korzystali także z zawartej w portalu bazy wiedzy oraz części informacyjnej, na której zbierane są aktualności ze środowiska warszawskiego wolontariatu – działaniach realizowanych przez wolontariuszy w warszawskich dzielnicach, informacje o szkoleniach dla wolontariuszy i koordynatorów, warsztatach i wydarzeniach. Portal w 2023 r. odwiedziło 123 249 użytkowników.
W 2023 r. 77 instytucji miejskich (domy kultury, teatry, biblioteki i ich filie, ośrodki pomocy społecznej, placówki wychowania pozaszkolnego, placówki opiekuńczo-wychowawcze) brało udział w realizowanych przez Urząd m.st. Warszawy dedykowanych programach szkoleniowych, które wspierają rozwój wolontariatu w danej placówce. Programy te organizowane są od 2018 r.
Dedykowane wsparcie było kierowane także do szkół. Z oferty bezpłatnych szkoleń, spotkań i poradnictwa skorzystało w 2023 r. aż 384 placówek. Dla rozwoju wolontariatu kluczowa jest współpraca między instytucjami angażującymi wolontariuszy.
W 2023 r. aż 111 podmiotów z 17 dzielnic Warszawy zawiązało 33 partnerstwa, w ramach których realizowało wspólne inicjatywy dotyczące promocji i organizacji wolontariatu.
W 2023 r. warszawscy wolontariusze korzystali z oferty bezpłatnych, miejskich szkoleń, wydarzeń i innych form wsparcia, wśród których znalazły się m.in. superwizje, ważne zwłaszcza dla osób zaangażowanych w bezpośrednią pomoc osobom chorym i potrzebującym. W 83 takich formach wsparcia wzięło udział 2144 osób.
Działania kierowano także do koordynatorów wolontariatu. Bezpłatna oferta wsparcia obejmowała 75 różnego rodzaju wydarzeń, szkoleń, warsztatów, spotkań sieciujących i wizyt studyjnych. Wzięło w nich udział 1656 osób.
Działania wspierające wolontariuszy oraz organizatorów wolontariatu (w tym szkoły) realizowane są we współpracy Urzędu m.st. Warszawy i organizacji pozarządowych. 4 grudnia 2023 r. została zorganizowana kolejna Warszawska Gala z okazji Międzynarodowego Dnia Wolontariusza. Wzięło w niej udział ponad 232 wolontariuszy z całego miasta, reprezentujących różne instytucje i organizacje pozarządowe.
Wsparcie informacyjno-prawne i psychologiczne dla osób dyskryminowanych i zagrożonych dyskryminacją
Wsparcie informacyjno-prawne i psychologiczne dla osób dyskryminowanych i zagrożonych dyskryminacją W 2023 r. we współpracy z organizacjami pozarządowymi realizowano wsparcie informacyjno-prawne i psychologiczne dla osób zagrożonych dyskryminacją lub jej doświadczających. Porad informacyjno-prawnych i psychologicznych udzielono 226 osobom.
Centrum Wielokulturowe – warszawskie miejsce dialogu i integracji
Centrum Wielokulturowe w Warszawie (CWW) działa przy ulicy Jagiellońskiej 54. Jest miejscem dla migrantów i migrantek oraz lokalnej społeczności, w którym każda osoba znajdzie odpowiednią dla siebie ofertę edukacyjną, kulturalną, doradczo-informacyjną. CWW wspiera integrację międzykulturową i obywatelską osób mieszkających w Warszawie.
W 2023 r. z usług informacyjnych i konsultacyjnych CWW skorzystało 50 480 osób. Udzielono 367 specjalistycznych porad prawnych. W Centrum odbyło się 505 różnego rodzaju wydarzeń, w tym 327 organizowanych przez podmioty zewnętrzne i 178 bezpośrednio przez CWW.
180 wydarzeń dotyczyło przeciwdziałania dyskryminacji, równego traktowania i promowania różnorodności. Uczestniczyło w nich 8708 osób. Zorganizowano 199 lekcji wielokulturowych dla 4068 osób. Regularną pracę Centrum wspierało 44 wolontariuszy i wolontariuszek z Polski, Ukrainy, Białorusi i Stanów Zjednoczonych i 15 praktykantów i praktykantek z Uniwersytetu Warszawskiego, Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych, Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej i innych uczelni. 33 osoby wzięły udział w pięciomiesięcznym intensywnym kursie języka polskiego z elementami integracji międzykulturowej. 70% osób, które brały udział w kursach języka polskiego podniosło kompetencje językowe na poziom B1.
Upowszechnianie praw człowieka i promocja różnorodności społecznej – regranting i małe dotacje
W 2023 r. zrealizowano program regrantingowy „Warszawa – miasto otwarte”. W jego ramach przyznano 16 grantów na realizację projektów tematycznych. Podpisano także pięć umów z organizacjami pozarządowymi na realizację małych dotacji. Działania dotyczyły m.in. przeciwdziałania dyskryminacji i wsparcia osób doświadczających dyskryminacji.
Warszawski Miesiąc Różnorodności i Warszawski Miesiąc Równości
Po raz kolejny w maju i w czerwcu odbywały się wydarzenia w ramach Warszawskiego Miesiąca Różnorodności i Warszawskiego Miesiąca Równości. Jest to część obchodów europejskiego Miesiąca Różnorodności pod patronatem Komisji Europejskiej. Miejskie instytucje kultury włączyły się w obchody, organizując spektakle, pokazy filmowe czy prezentując literaturę o tematyce równościowej.
Warszawski Miesiąc Równości, nawiązuje z kolei do międzynarodowego Miesiąca Dumy. To ważny czas widoczności i solidarności ze społecznością LGBT+, a także upowszechniania tematyki równości i praw człowieka. Z tej okazji w czerwcu odbywały się w Warszawie tematyczne wydarzenia kulturalne i akcje solidarnościowe. W części Miejsc Aktywności Lokalnej w maju i czerwcu odbyły się warsztaty na temat różnorodności społecznej.
Warszawski Tydzień Praw Człowieka
W grudniu 2023 r. zorganizowano kolejną edycję Warszawskiego Tygodnia Praw Człowieka. Wydarzenie nawiązuje do Międzynarodowego Dnia Praw Człowieka, który obchodzony jest corocznie 10 grudnia.
W ramach WTPC miejskie instytucje organizowały spektakle, spotkania i spacery tematyczne. Finałem była debata i warsztaty dotyczące praw człowieka i różnorodności społecznej.
Działania przeciw antysemityzmowi
W lipcu 2023 Warszawa przyjęła roboczą definicję antysemityzmu IHRA, czyli Międzynarodowego Sojuszu na rzecz Pamięci o Holokauście. Definicja jest przede wszystkim narzędziem edukacyjnym i szkoleniowym. W ramach współpracy z Muzeum Historii Żydów Polskich zorganizowano szkolenia, dotyczące przeciwdziałania antysemityzmowi dla osób pracujących w Urzędzie m.st. Warszawy. Uczestniczyły w nich 124 osoby.
Raport o stanie miasta 2023
Raport o stanie miasta 2023 dostępny jest na stronie: https://um.warszawa.pl/waw/strategia/raport-o-stanie-miasta
Źródło: Urząd m.st. Warszawa
Skorzystaj ze Stołecznego Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych
(22) 828 91 23