Wszystko, co dobre kiedyś się kończy. Nie inaczej jest w przypadku projektu „Rzeka nie jest rzeczą”, realizowanego przez Fundację Greenmind i Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Ptaków.
Przez rok skupiliśmy się na budowaniu relacji między ludźmi i między rzeką a ludźmi. Wspólnie zastanawialiśmy się jak, postrzegamy najbliższe nam rzeki. Nasze działania skupiały się wokół czterech rzek: Leśnej, Sękówki, Wełny i Welu. Nad każdą z nich zapraszaliśmy mieszkańców do wielu rozmaitych aktywności, które pozwoliły zobaczyć dobrze znane rzeki z trochę innej perspektywy.
Rok minął
W ubiegłym roku zaczynaliśmy nasz projekt spotkaniami inauguracyjnymi. Pozwoliło nam to zapoznać się z przedstawicielami lokalnych społeczności oraz przedstawić wizję naszego projektu. Im cieplej było za oknem, tym intensywniejsze były nasze działania. Zapraszaliśmy lokalnych mieszkańców na wspólne badania ornitologiczne i hydromorfologiczne metodą Bioblitz. Metoda ta polega na współpracy eksperta z mniej doświadczonymi uczestnikami podczas krótkiej, acz intensywnej inwentaryzacji wybranych elementów każdej z rzek.
Wszystkie oblicza rzeki
Ponadto mieszkańców Hajnówki i okolic zaprosiliśmy na spacer ziołowy nad rzeką Leśną. Z kolei w ramach otwarcia Parku historycznego i sensorycznego nad Sękówką razem z dziećmi i ich rodzicami malowaliśmy na tabliczkach życzenia dla tej właśnie rzeki.
Bardzo dużo działo się też nad Welem. Dołączyliśmy tu do akcji kajakowego sprzątania rzeki. Wybraliśmy się na dość wymagającą wycieczkę rowerową, podczas której podziwialiśmy polodowcowy krajobraz. Zaprosiliśmy też chętnych na warsztaty fotograficzne pt. „Welski Krajobraz” wykorzystujące jedną z najstarszych technik fotograficznych, czyli cyjanotypię. Efekty naszych prac można było podziwiać na wystawie prac w Miejsko Wiejskim Domu Kultury w Lidzbarku. Podczas organizacji tych wydarzeń współpracowaliśmy z Welskim Parkiem Krajobrazowym.
Nie mniej działań podjęliśmy nad Wełną. W ramach Dnia Młynów w Muzeum Młynarstwa w Jaraczu odbywał się także Dzień Dziecka, podczas którego zaproponowaliśmy najmłodszym rozmaite gry i zabawy oraz malowanie tabliczek z życzeniami dla Wełny. Urozmaiciliśmy dwa lipcowe dni, organizując dla wszystkich chętnych warsztaty pt. „Wełniany Krajobraz”, gdzie uczestnicy mieli okazję stworzyć piękne prace fotograficzne techniką cyjanotypii oraz zgłębić tajniki grafiki artystycznej tworząc unikalną mapę rzeki Wełny. Wykonane prace można było podziwiać podczas wystawy w Muzeum Młynarstwa w Jaraczu. Oczywiście podobnie jak nad Welem, zaprosiliśmy chętnych na malowniczą wycieczkę rowerową, podczas której podziwialiśmy otoczenie rzeki Wełny.
W naszych działaniach wsparli nas studenci UP w Poznaniu, którzy w ramach wolontariatu wykonali inwentaryzację ptaków żyjących nad Welem i nad Wełną
W trakcie trwania projektu były też prowadzone badania antropologiczne. Podczas wywiadów, zarówno indywidualnych jak i grupowych, szukaliśmy ponadpokoleniowego połączenia pomiędzy ludźmi a rzeką. Ponadto skupiliśmy się na analizie dostępnych danych — archiwów ogólnodostępnych jak i prywatnych.
Projekt pozwolił nam spojrzeć na rzeki nieco inaczej niż dotychczas. Mogliśmy więc dostrzec aspekty, na które wcześniej nie zwrócono uwagi. Dzięki zaplanowanym aktywnościom utworzyliśmy zupełnie nowe wspomnienia, a może nawet zwróciliśmy uwagę na możliwości, jakie daje obecność rzeki w najbliższym sąsiedztwie. Ponadto, dzięki zapraszaniu do aktywności różnych grup społecznych, które często nie miały ze sobą kontaktu na co dzień, umożliwiliśmy zbudowanie relacji mających szansę zaowocować współpracą konieczną do skutecznej ochrony rzek.
Podziękowania
Nasze działania nie byłyby możliwe bez udziału lokalnych koordynatorów. Ich praca, zaangażowanie oraz chęć wniesienia do projektu tego, co najlepsze zaowocowały fantastyczną realizacją naszych wspólnych pomysłów.
Składamy serdeczne podziękowania: Izabeli Redman-Zalewskiej i Marcinowi Zalewskiemu, Annie Nowak i Przemysłowi Benzowi, Ewie Moroz-Keczyńskiej oraz Mirosławowi Bogoniowi.
Ponadto dziękujemy wszystkim uczestnikom, którzy nam zaufali i wzięli udział w zaplanowanych przez nas wydarzeniach.
Chcesz wiedzieć więcej? Przeczytaj!
Szczegółowe opisy każdego z wydarzeń można odnaleźć na stronie otop.org.pl w zakładce dotyczącej projektu. Wyniki badań antropologicznych oraz ornitologicznych i hydromorfologicznych zostały zebrane w broszury, które w wersji elektronicznej są opublikowane na naszej stronie. Serdecznie zachęcamy do zapoznania się z zebranymi przez nas doświadczeniami.
Projekt prowadzony jest przez Fundację Greenmind i OTOP.
Projekt finansowany jest przez Islandię, Liechtenstein i Norwegię z Funduszy EOG i Funduszy Norweskich w ramach Programu Aktywni Obywatele – Fundusz Regionalny
Patronat nad projektem objęła Koalicja Ratujmy Rzeki.
Budżet: 96 781,88 euro
