Rok 2018 został ogłoszony przez Komisję Europejską Rokiem Dziedzictwa Kulturowego (European Year of Cultural Heritage/EYCH). Z tej okazji na terenie całej Europy odbywać się będą różnego rodzaju wydarzenia informujące, kulturalne, edukacyjne oraz zwiększające społeczną świadomość.
Co roku Komisja Europejska, mając świadomość konieczności zwrócenia publicznej uwagi na daną problematykę, decyduje o wyborze tematyki, która będzie przyświecał działaniom organizacji europejskich oraz instytucji krajów członkowskich nadając ton społecznej debacie. Celem obchodów jest zwiększenie świadomości społeczeństwa obywatelskiego oraz rządów, a także zachęcenie do rozpoczęcia dialogu i ogólnokrajowych debat rozwijających dane zagadnienie.
Europejskie Dziedzictwo Kulturowe silnie współtworzy zbiorową pamięć i tożsamość Europejczyków. Bogata różnorodność państw, regionów, społeczności lokalnych w Europie stanowi o wymianie kulturowej, łącząc ludzi w każdym wieku, pochodzących z różnych środowisk i kultur. Na poziomie regionalnym dziedzictwo kulturowe sprzyja utrzymywaniu spójności lokalnej społeczności, integrując mieszkańców poprzez rewitalizację zaniedbanych obszarów, poprzez wzbudzanie potrzeby pracy i chęci podtrzymywania wspólnoty. Europejskie dziedzictwo kulturowe pozwala także wyjść poza obszar danego państwa czy regionu. Podróżując po Europie ludzie mają szansę poznania innej kultury, historii oraz dziedzictwa danego obszaru.
Zwłaszcza teraz, gdy „skarby kultury” są zagrożone i często bezrefleksyjnie niszczone, Komisja Europejska uważa, że dziedzictwo kulturowe zasługuje na otrzymanie tytułu „Rok Europejski”. Dziedzictwo kulturowe ma nie tylko niezwykle dużą wartość w wymiarze integracji społecznej i międzykulturowej, lecz również bezpośrednio przyczynia się do tworzenia miejsc pracy stanowiąc ważną gałęź gospodarki i istotną część przemysłu turystycznego. Ponad 300 000 osób zatrudnionych jest w europejskim sektorze dziedzictwa kulturowego, a prawie 7,8 mln miejsc pracy jest pośrednio związanych z tym obszarem.
Ogólnymi celami Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego są:
- zachęcenie do dzielenia się i docenienia wartości europejskiego dziedzictwa kulturowego jako dobra wspólnego,
- zwiększenie świadomości wspólnej historii oraz podzielanych przez Europejczyków wartości,
- wzmocnienie poczucia przynależności do społeczności europejskiej.
Europejski Rok Dziedzictwa będzie:
- promować dziedzictwo kulturowe jako niezbędny składnik różnorodności kulturowej i dialogu międzykulturowego,
- podkreślać znaczenie konserwacji i dbałości o dziedzictwo i zwiększenie dostępu do niego większej liczby odbiorców,
- promować znaczenie dziedzictwa kulturowego dla gospodarki,
- promować dziedzictwo kulturowe jako ważny element w relacjach pomiędzy UE a krajami trzecimi.
Komisja Europejska chcąc zachęcić europejską społeczność oraz profesjonalistów z sektorów kultury i kreatywnego do aktywnego włączenia się w obchody Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego przeznaczyła na ten cel specjalny budżet.
Działaniami będą zarządzać krajowi koordynatorzy, a wspierać ich będą: sieć Creative Europe Desks, reprezentacje Parlamentu i Komisji Europejskiej, interesariusze oraz sektor kultury. Będą to m.in.:
-
European Heritage Label – Znak Dziedzictwa Europejskiego jest wyróżnieniem przyznawanym obiektom dziedzictwa kulturowego, posiadającym silną europejską wartość symboliczną, które odegrały szczególną rolę w kształtowaniu historii i kultury Europy lub rozwoju europejskich wartości, stanowiących fundament integracji europejskiej.
-
European Heritage Days – inicjatywa mająca na celu podniesienie świadomości dotyczącej bogactwa dziedzictwa europejskiego.
-
European Union Prize for Cultural Heritage – Nagroda Unii Europejskiej w kategorii Dziedzictwa Kulturowego Europa Nostra jest najbardziej prestiżowym wyróżnieniem, które promuje najlepsze osiągnięcia związane z konserwacją dziedzictwa, zarządzaniem, badaniami, edukacją i komunikacją. Przyczynia się w ten sposób do zwiększenia widoczności dziedzictwa kulturowego jako istotnego zasobu europejskiego społeczeństwa i ekonomii.
- Oraz działania realizowane w ramach Europejskiej Stolicy Kultury i projekty wzmacniające obchody Europejskiego Roku Dziedzictwa Kulturowego związane z kluczowymi celami przedsięwzięcia
Europejski Rok Dziedzictwa Kulturowego 2018 jest działaniem realizowanym na poziomie ogólnoeuropejskim i obejmującym wysiłek wielu podmiotów i organizacji, m.in.: Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, Rady Unii Europejskiej, European External Action Service (EEAS), Komitetu Regionów oraz Europejskiego Komitetu ds. Gospodarczych i Społecznych (EESC). Komisja Europejska będzie wspierana przez departamenty oraz komitet interesariuszy (committee of stakeholders), w którego skład wejdzie 35 reprezentatywnych organizacji. W zarządzanie obchodami zostaną włączone również międzynarodowe organizacje, tj. UNESCO, ICOM, ICCROM oraz Radę Europy.
Ważnym aspektem obchodów jest wsparcie realizacji działań przez Creative Europe Desks, które może przebiegać poprzez:
- utrzymywanie kontaktu z krajowym koordynatorem działań i wspieranie go na polu komunikacji czy promocji,
- obserwowanie sceny kulturalnej i wskazanie działań, które mogłyby być włączone w obchody EYCH,
- wspieranie fuzji działań europejskich z działaniami lokalnymi,
- pomoc organizacjom w tworzeniu projektów dotyczących dziedzictwa, co może mieć swój wkład we wzmocnieniu wydźwięku obchodów i jego celów.
2018 rok będzie okazją do podkreślania znaczenia kultury europejskiej oraz wskazaniem działań Unii Europejskiej w odniesieniu do ochrony, digitalizacji, infrastruktury, badań i rozwoju umiejętności. Będzie promował zachowanie dziedzictwa kulturowego jako kluczowego elementu polityki zewnętrznej UE.
Źródło: Kreatywna Europa
