Publicystyka - ngo.pl

Na początku grudnia 2020 Instytut Kultury Willa Decjusza przyjął pierwszego w Polsce stypendystę SAR – prof. Candana Badema – znanego tureckiego historyka, którego w ostatnich latach dotknęły represje w związku z falą zwolnień na uniwersytetach. Profesor Badem przebywał w Krakowie do lutego 2021.

W październiku 2021 do naszego miasta przyjechała kolejna stypendystka SAR – prof. Fulya Atacan – turecka naukowczyni, która w konsekwencji podpisanej w 2016 petycji, w wyniku rządowych prześladowań została usunięta z uczelni i wykluczona ze wszystkich publicznych uniwersytetów i urzędów państwowych. Pozbawiona możliwości kontynuowania swojej pracy i działalności badawczej w Turcji, prof. Atacan, poszukując możliwości badań i nauczania w bezpiecznym miejscu, uzyskała pomoc międzynarodowej sieci Scholars at Risk i od tego czasu, jako SAR Fellow gości w Krakowie. Organizatorami pobytu stypendystki SAR są Miasto Kraków, Instytut Kultury Willa Decjusza oraz Uniwersytet Jagielloński.

– Kraków jest od wieków miastem otwartym, miastem wolności słowa i wolności twórczej. Jesteśmy dumni, że Kraków od roku pełni także rolę miasta schronienia dla naukowców prześladowanych w krajach swego pochodzenia. Cieszy mnie, że we współpracy z Uniwersytetem Jagiellońskim oraz Willą Decjusza, która od lat jest miejscem azylu dla twórców, pisarzy i artystów rezydentów, możemy zapewnić bezpieczne miejsce do życia i pracy  niezwykle odważnej osobie oraz znakomitej naukowczyni – prof. Atacan z Turcji. Wspieranie wolności artystycznej i naukowej to, szczególnie w dzisiejszych czasach, zobowiązanie i idea, którą powinny kierować się nie tylko poszczególne instytucje czy miasta, ale także całe państwa i narody – podkreśla Jacek Majchrowski, Prezydent Miasta Krakowa.

Pobyt stypendialny prof. Atacan potrwa do lutego 2022 r. W tym czasie naukowczyni będzie mieszkać w Willi Decjusza, wykładać na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz kontynuować swoją pracę badawczą nad porównaniem instytucji religijnych w Turcji i Egipcie. Pani Profesor będzie miała także okazję nawiązać współpracę z innymi naukowcami, nie tylko z krakowskiego środowiska uniwersyteckiego, ale również międzynarodowego.

– Prof. Fulya Atacan to już druga stypendystka międzynarodowego programu sieci Scholar at Risk, którą gościmy w Willi Decjusza – miejscu schronienia dla prześladowanych artystów i naukowców. To dla nas ogromna radość, ale i zobowiązanie, że wspólnie z miastem Krakowem i Uniwersytetem  Jagiellońskim możemy dołożyć swoją cegiełkę w budowaniu współpracy międzynarodowej, opartej na tworzeniu bezpiecznej przestrzeni do życia i prowadzenia działalności naukowej wolnej od polityki i ideologii. Dołożymy wszelkich starań, aby prof. Atacan poczuła się w Krakowie jak w domu i mogła w spokoju skupić się na swojej pracy badawczej – mówi Dominika Kasprowicz, dyrektorka Instytutu Kultury Willa Decjusza.

– Bardzo się cieszę, że po raz kolejny we współpracy ze Scholars at Risk mamy okazję gościć kolejną stypendystkę. Prof. Fulya Atacan jest jedną z sygnatariuszek tzw. „Petycji pokojowej” wzywającej do szukania pokojowych rozwiązań kwestii kurdyjskiej w Turcji. Reżimy autorytarne często uważają naukowców za główne wyzwanie dla ich władzy. Jednak, kiedy badacze doświadczają dyskryminacji, prześladowań czy przemocy, zagrożone jest nie tylko ich życie i kariera, ale także przyszłość uniwersytetu jako globalnej społeczności poszukującej prawdy – podkreśla prof. Beata Kowalska, Rzeczniczka Praw i Wartości Akademickich (przedstawicielka UJ w SAR).

Fulya Atacan – turecka naukowczyni, w 1989 uzyskała tytuł doktora w zakresie nauk społecznych na stambulskim uniwersytecie, gdzie pracowała do 2000 roku. Od 2000 roku wraz z grupą naukowców współtworzyła Wydział Nauk Politycznych i Stosunków Międzynarodowych na Uniwersytecie Technicznym Yildiz w Stambule, gdzie w 2004 otrzymała tytuł profesora. Jest autorką licznych książek i artykułów naukowych na temat przemian społecznych,  sufizmu,  współczesnych ruchów islamskich i partii islamskich w Turcji i Egipcie. Obecnie pracuje nad porównaniem instytucji religijnych w obu tych krajach. Jako profesor wizytujący wykładała na  uniwersytetach w Belgii, Holandii i Norwegii. Za swoją pracę naukową otrzymała szereg wyróżnień oraz stypendiów.

SAR Fellow

Prof. Fulya Atacan w 2016 roku złożyła podpis pod publiczną petycją, wzywającą władze tureckie do wznowienia dialogu z frakcjami z południowo-wschodniej części kraju. Rząd turecki oskarżył sygnatariuszy petycji o zdradę oraz propagowanie terroryzmu i obrazę dobrego imienia Turcji. W związku z podpisaną petycją w lutym 2017, w wyniku rządowych prześladowań została usunięta z uczelni i wykluczona ze wszystkich publicznych uniwersytetów i urzędów państwowych. Niezdolna do bezpiecznego kontynuowania swojej pracy i działalności badawczej w Turcji, poszukując możliwości badań i nauczania w bezpiecznym miejscu, prof. Atacan uzyskała pomoc w ramach międzynarodowego programu Scholars at Risk. Miasto Kraków wraz z Instytutem Kultury Willa Decjusza oraz Uniwersytetem Jagiellońskim udzielili wsparcia i schronienia prześladowanej naukowczyni.

Sieć Scholars at Risk (SAR)        

Międzynarodowa sieć instytucji akademickich i osób, której misją jest ochrona prześladowanych członkiń i członków społeczności uniwersyteckiej oraz promocja wolności akademickiej. Organizując tymczasowe miejsca pracy w instytucjach partnerskich SAR zapewnia bezpieczeństwo zagrożonym akademiczkom i akademikom, świadczy także usługi doradcze dla uczonych i instytucji goszczących, organizuje kampanie na rzecz więzionych czy represjonowanych badaczy i badaczek, monitoruje ataki na społeczność akademicką na całym świecie. Tylko w ubiegłym roku pomocy szukało ponad 580 uczonych, 115  z nich udało się umieścić na uniwersytetach na całym świecie. W sieci działa 507 uniwersytetów, szkół wyższych i stowarzyszeń w 39 krajach.  Uniwersytet Jagielloński i Instytut Kultury Willa Decjusza dołączyły w 2020 do sieci jako pierwsze i na razie jako jedyne organizacje w Polsce.