Ministerstwo Zdrowia opublikowało raport wraz z załącznikiem z konsultacji publicznych i opiniowania projektu rozporządzenia w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań dotyczących żywienia zbiorowego w tych placówkach.
Do resortu zdrowia napłynęło około 800 stanowisk. Ta bezprecedensowa mobilizacja to także efekt wieloletniej kampanii Roślinna Szkoła, prowadzonej przez Green REV Institute od 2021 roku.
Raport wraz z załącznikiem z Konsultacji.
Roślinna Szkoła – oddolna rewolucja w stołówkach szkolnych w Polsce
Program Roślinna Szkoła to kompleksowa inicjatywa mająca na celu zapewnienie dzieciom i młodzieży dostępu do zdrowych, roślinnych posiłków w szkołach i przedszkolach. Program został zainicjowany i jest kierowany przez Green REV Institute. Roślinna Szkoła to 10 postulatów, które obejmują kwestie takie jak współpraca lokalna, dostęp do zdrowej, roślinnej żywności, ogródki przyszkolne, czy lokalne polityki żywnościowe. W projekt zaangażowało się już 62 radnych z całej Polski, którzy wspierają lokalne działania na rzecz wprowadzenia roślinnych posiłków w placówkach oświatowych. Dzięki ciągłej i konsekwentnej pracy REV, mobilizacji NGO-sów, radnych, strony eksperckiej, instytucji i innych interesariuszy, głos społeczeństwa dotarł do Ministerstwa Zdrowia – i został wysłuchany.
Anna Spurek, Prezeska Green REV Institute: "Każde dziecko, młody Polak i Polka mają prawo do żywności zgodnej z ich światopoglądem, dobrej dla zdrowia i środowiska. Doceniamy, że Ministerstwo zareagowało na nasze uwagi i działamy dalej, żeby opcje w pełni roślinne były opcjami domyślnymi".
Pięć kluczowych uwag REV, które zmieniają przepisy
Green REV Institute przesłał do Ministerstwa Zdrowia kompleksowe stanowisko zawierające pięć fundamentalnych uwag dotyczących projektu rozporządzenia. Think tank wskazał, że pomimo pozytywnych założeń dotyczących ograniczenia cukru i tłuszczu w diecie młodych ludzi, projekt systemowo wykluczał dzieci stosujące diety roślinne, religijne lub medyczne.
REV argumentował, że narzucenie obligatoryjnego podawania mięsa i produktów mlecznych narusza:
- prawo do żywności oraz prawo do ochrony zdrowia (art. 68 ust. 1 Konstytucji RP),
- zasadę równego traktowania i zakaz dyskryminacji – dzieci z różnymi potrzebami żywieniowymi były pośrednio dyskryminowane,
- zasadę ochrony praw dziecka – projekt nie uwzględniał nadrzędnego dobra dziecka ani jego tożsamości kulturowej i światopoglądowej.
Organizacja postulowała konkretne zmiany legislacyjne, w tym wprowadzenie równoważnych alternatyw roślinnych dla mięsa, w tym mięsa ryb oraz dla produktów mlecznych oraz zapewnienie dzieciom pełnego dostępu do posiłków zgodnych z ich dietą, przekonaniami lub stanem zdrowia.
Ministerstwo Zdrowia deklaruje zmiany – czekamy na konkretny projekt
W odpowiedzi na uwagi Green REV Institute oraz setki innych stanowisk, Ministerstwo Zdrowia zadeklarowało istotne zmiany w projekcie rozporządzenia, uwzględniające przynajmniej częściowo uwagi REV. Ostateczny kształt przepisów poznamy dopiero po publikacji zmodyfikowanego projektu, a REV dalej monitoruje sprawę.
Ministerstwo zadeklarowało konkretnie cztery zmiany:
- w dni, w które serwowane jest mięso lub ryba, zapewnienie osobom niespożywającym produktów odzwierzęcych alternatywnej potrawy roślinnej przygotowywanej, w szczególności na bazie nasion roślin strączkowych,
- uwzględnienie tej zasady również w przypadku serwowania w placówce wyłącznie obiadu,
- możliwość zamiany obu porcji produktów mlecznych napojami roślinnymi lub roślinnymi alternatywami produktów mlecznych,
- zmianę sformułowania na "roślinne alternatywy produktów mlecznych".
Ministerstwo nadal promuje obligatoryjne podawanie mięsa
Pomimo deklaracji dotyczących alternatyw roślinnych, Ministerstwo Zdrowia pozostaje jednak przy stanowisku, że mięso powinno być elementem jadłospisów szkolnych, ignorując badania i stanowiska eksperckie, w tym WHO. W komentarzach do uwag społecznych resort argumentuje, że mięso jest "źródłem pełnowartościowego białka i niezbędnych składników odżywczych", a "rezygnacja ze spożycia mięsa przez dzieci może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, w tym zaburzenia wzrastania, rozwój anemii, osłabienie odporności, nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego skutkujące gorszym rozwojem poznawczym oraz zwiększone ryzyko problemów natury psychicznej".
Stanowisko to pokazuje, jak silny jest opór Ministerstwa wobec diety roślinnej i jak duży wpływ na proces legislacyjny może mieć lobby mięsne i mleczne.
Będziemy monitorować – presja ma sens
Sukces kampanii Roślinna Szkoła i zaangażowanie setek osób i organizacji pokazują, że presja społeczna działa. Dopóki jednak nie zostanie opublikowany zmodyfikowany projekt rozporządzenia wraz z uzasadnieniem, nie ma pewności, w jaki sposób uwagi zostały faktycznie uwzględnione.
Green REV Institute będzie kontynuować monitoring procesu legislacyjnego i działania na rzecz pełnej realizacji prawa każdego dziecka do dostępu do zdrowych, wartościowych posiłków zgodnych z jego potrzebami i przekonaniami. To dopiero początek walki o równy dostęp do roślinnych opcji w polskich szkołach.
Kontakt dla mediów - [email protected]
Źródło: Green REV Institute
