Powstało Archiwum Wrocławskich Ruchów Miejskich. By zapamiętać zaangażowanie i działania oddolne NGO
Z myślą o zachowaniu i udostępnieniu dorobku ostatnich dwóch dekad obywatelskiego zaangażowania we Wrocławiu powstało Archiwum Wrocławskich Ruchów Miejskich. Zgromadzone materiały pozwalają zobaczyć, jak różnorodne metody działania, od formalnych pism po debaty, wzajemnie się uzupełniały i jak zmieniało się podejście do miejskiego aktywizmu na przestrzeni lat
Dlaczego to archiwum jest potrzebne?
W ostatnich 20 latach wiele wrocławskich organizacji, inicjatyw oddolnych i ruchów miejskich aktywnie działało na rzecz miasta, interweniowało w sprawach transportu publicznego, promowało zieleń miejską, rozwój infrastruktury rowerowej, uczestniczyło w konsultacjach społecznych, składało skargi i wnioski, organizowało happeningi. Choć te działania miały realny wpływ na kształt współczesnego Wrocławia, ich historia nie została dotąd systematycznie zarchiwizowana.
– Ruchy te odnoszą liczne sukcesy, m.in. w zakresie transportu publicznego, ochrony zieleni czy infrastruktury rowerowej, ale ich działania nie zostały dotąd systematycznie udokumentowane - podkreśla Jeremi Jarosz ze Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej, które stworzyło archiwum.
Do tej pory brakowało zwartej dokumentacji: pism, zdjęć, materiałów medialnych, relacji świadków, które pozwoliłyby dziś i w przyszłości zrozumieć, w jaki sposób mieszkańcy Wrocławia zmieniali swoje miasto oddolnie. Archiwum ruchów miejskich nie istniało zresztą doi tej pory w żadnym innym mieście Polski.
Zgodnie z założeniami projektu, archiwum zgromadziło i upubliczniło na portalu Centrum Archiwistyki Społecznej (zbioryspoleczne.pl) materiały dokumentujące pracę i dorobek wrocławskich ruchów miejskich, w tym Akcji Miasto, Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia czy Towarzystwa Benderowskiego.
Zbiory obywatelskie dla aktywizmu
W zbiorach znajdują się m.in. fotografie z wydarzeń i wyjazdów, pisma wnioski, skargi, uwagi, odpowiedzi na pisma, wywiady z działaczami miejskimi (m.in. rozmowa z Jakubem Nowotarskim, Joanną Klimą i Markiem Karabonem).
– Nasze archiwum stworzy historyczne, wiarygodne źródło i dowód, że mieszkańcy Wrocławia tworzyli przestrzeń miejską nie tylko poprzez władze, ale także poprzez obywatelską energię i zaangażowanie – podkreśla Jarosz.
Jednym z celów inicjatywy jest również upowszechnianie dobrych praktyk w zakresie partycypacji społecznej. Materiały archiwalne mają pokazać, jak lokalne organizacje wpływały na decyzje władz, w jaki sposób prowadzone były negocjacje, czym kończyły się różne interwencje i jak rozwijała się świadomość praw obywateli w kontekście miejskim
Projekt zakłada, że archiwum stanie się inspiracją dla innych miast w Polsce, pokazując, że działania lokalnych społeczności zasługują na dokumentację, ochronę i pamięć.
W ramach projektu stworzono również artykułu do Wikipedii, który podsumuje historię wrocławskich ruchów miejskich i uczyni ją dostępną dla szerokiego grona odbiorców.
Projekt “Archiwum Wrocławskich Ruchów Miejskich” Stowarzyszenia Nowoczesnej Edukacji Prawnej dofinansowany z Rządowego Programu Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO na lata 2021-2030 r., konkurs NOWEFIO - zachowując historię społeczności edycja 2025, operator: Fundacja Sztuki, Przygody i Przyjemności ARTS.