Publicystyka - ngo.pl

Cykl: Dzieci w sytuacji rozstania rodziców 7/10

Według badań to nie rozwód rodziców jako taki powoduje dystres u dziecka, a właśnie atmosfera konfliktu panującą w rodzinie lub między rodzicami po rozstaniu. Może ona być przyczyną poważnych problemów emocjonalnych lub behawioralnych dziecka.

Dlatego warto wiedzieć jakiego rodzaju błędy mogą zostać popełniane w trakcie rozstania, by znając je móc je skutecznie wyeliminować.

I.

Rodzice traktują dziecko jak szpiega, tajnego agenta czy posłańca, a czasami jako swojego żołnierza, atakującego drugiego rodzica!  – przekazują za pośrednictwem dziecka wiadomości („powiedz mamie, że załatwiłem ci wyjazd na zieloną szkołę”), posługują się nim, żeby coś uzyskać („przekaż tacie, żeby ci kupił kurtkę, bo mama nie ma pieniążków”), wypytują dziecko o sytuację osobistą drugiego rodzica („czy na tym wyjeździe był z mamą jakiś kolega?”).

CO ROBIĆ?

Nie proś dziecka by przekazało wiadomość drugiemu rodzicowi. To stawia go pośrodku relacji rodzicielskiej, kładzie na nie więcej odpowiedzialności niż może unieść.

Jeśli dziecko przekazuje wiadomości od byłego partnera warto postawić wyraźne granice i powiedzieć wyraźnie, że chcesz dostawać takie informacje bezpośrednio, a nie przez dziecko. Jeśli zorientujesz się, że dziecko jest wypytywane o twoją sytuację osobistą, to w bezpośredniej rozmowie powiedz drugiej stronie, że cię to niepokoi i dlaczego.

II.

Gdy związek kończy się w atmosferze konfliktów i agresji, pełne napięcia relacje między rodzicami mogą przybrać formę zdeklarowanej wrogości. W skrajnych przypadkach jeden z rodziców zabrania (też przez zmanipulowanie dziecka) lub ogranicza dziecku możliwość widywania się z tym drugim. Wierzy przy tym, że czyni tak dla jego dobra, pragnie na przykład ochronić je przed rozczarowaniem i narażać na trudne doświadczenia. Dziecko zostaje postawione w sytuacji, gdzie będzie musiało dokonać wyboru pomiędzy miłością i lojalnością do ojca lub matki. W tym układzie zawsze traci dziecko, które jest zmuszone do dokonywania nienaturalnych i krzywdzącego wyborów.

CO ROBIĆ?

Przedstawiając drugiego rodzica jako wroga, krzywdzisz dziecko! Dziecko nie chce żyć z poczuciem, że jedno z jego rodziców jest złą osobą, bo to podkopuje dobre zdanie również o nim samym. Zamiast podsycać złe emocje, spróbuj sobie z nimi poradzić (być może z pomocą terapeuty).

Rodzice nie muszą być przyjaciółmi po rozwodzie, natomiast we wzajemnych relacjach powinni zachować szacunek. Dobrym rozwiązaniem jest pozostawanie w relacji „biznesowej” z byłym partnerem i traktowanie go jak partnera w interesach. Misją tego „przedsiębiorstwa” jest jak najlepsze wychowanie dzieci.

III.

Często zdarza się, że rodzice robią z dziecka swego sojusznika w walce z byłą żoną lub mężem. Pytają którego z rodziców kocha bardziej, z kim chciałoby mieszkać, z kim jechać na wakacje czy spędzić święta. Rodzice zabiegają o poparcie dziecka w swoich staraniach np. o zwiększenie kwoty alimentów („jeśli twój ojciec nie zgodzi się na podwyższenie alimentów, nie stać nas będzie na wycieczkę szkolną i na te klocki, o których ostatnio wspominałeś”) lub o zmianę terminów kontaktów z dzieckiem („jeśli mama nie zgodzi się na zmianę dnia naszych spotkań, to nie będziesz mógł pójść ze mną na sobotni mecz”).

Takie pytania i stwierdzenia stawiają dziecko przed koniecznością niechcianego wyboru jednego rodzica. Dziecko, wybierając jednego rodzica czuje, że zawodzi drugiego opiekuna, pojawia się konflikt lojalności i poczucie winy. Dziecko ukrywa swoje emocje w stosunku do jednego rodzica (miłość, tęsknotę), by nie ranić drugiego. Może odrzucić jedno z rodziców, by zadowolić drugie, pozbyć się napięcia, lecz zapłaci za to wysoką cenę.

CO ROBIĆ?

Każde dziecko potrzebuje kochać i szanować oboje rodziców, a także być przez nich kochanym oraz szanowanym. NIE MÓW ŹLE O BYŁYM PARTNERZE W OBECNOŚCI DZIECKA. Zachęcaj dziecko do kontaktów z drugim rodzicem. Jeśli dziecko skarży się na byłego małżonka, zachęć je, aby przedyskutowało to z nim, wyraź pewność, że oboje rozwiążecie ten problem. Uszanuj to, że dziecko może tęsknić za drugim rodzicem. Daj mu odczuć, że ma prawo mówić o różnych emocjach związanych z rozwodem i może liczyć na Twoją empatię (a nie krytykę). Świadomość własnych emocji jest niezwykle istotna w trakcie rozwoju, a emocje wzbudzają gotowość do działania i wpływają na relacje z innymi ludźmi.

IV.

Wielu dzieciom nikt nie pomaga uporać się z problemami wywołanymi rozejściem się rodziców. Stawiane są natomiast przed nimi kolejne wyzwania związane z oczekiwaniami rodziców. W rezultacie dzieci w szybkim tempie przenoszą się z dzieciństwa do pełnego problemów świata dorosłych, 
w którym zostają obciążone zbyt wieloma faktami na temat konfliktów w związkach, sporów finansowych, spraw sądowych, kłótni.

CO ROBIĆ?

Zachowuj się odpowiedzialnie, by dziecko miało poczucie, że to dorosły sprawuje opiekę nad nim, a nie na odwrót. Powierzanie dziecku odpowiedzialności za obszary, które nie należą do niego nie może mieć miejsca.

STANDARDY POMOCY DZIECKU W SYTUACJI ROZSTANIA RODZICÓW DLA POLICJI:

1. Podczas interwencji policji NAJWAŻNIEJSZE JEST DOBRO I BEZPIECZEŃSTWO DZIECKA.

2. Podczas interwencji policjant nie stawia dziecka w sytuacji konieczności wyboru pomiędzy rodzicami, a zwłaszcza NIE PYTA DZIECKA, Z KTÓRYM Z RODZICÓW CHCE ONO ZOSTAĆ.

3. Policjanci interweniujący w sytuacji konfliktu rodziców są odpowiedzialni za przywrócenie i zachowanie spokoju w obecności dziecka i zapewnienie bezpieczeństwa dziecku w ten sposób, żeby nie musiało być świadkiem konfliktu między rodzicami i, jeśli to możliwe, również czynności prowadzonych w trakcie działań policji.

4. Policjanci domagają się postanowień sądowych dotyczących dziecka. W przypadku nieprzedstawienia przez rodziców postanowień sądu, policjanci kierują wniosek do sądu o wydanie aktualnej decyzji dotyczącej spraw dziecka.

5. W przypadku zaobserwowania jakiejkolwiek formy przemocy wobec dziecka, w tym przemocy psychicznej, POLICJANT JEST ZOBOWIĄZANY DO JEJ NATYCHMIASTOWEGO PRZERWANIA oraz wszczęcia odpowiednich procedur (m.in. „Niebieskie Karty”, zawiadomienie sądu rodzinnego).

Artykuł ukazuje się w ramach projektu „Jest bezpiecznie”.  Projekt uzyskał dofinansowanie ze środków Samorządu Województwa Wielkopolskiego w ramach otwartego konkursu ofert na realizację w formie wspierania zadań publicznych Województwa Wielkopolskiego z dziedziny pomocy społecznej w 2023 roku w konkursie „Wspieranie inicjatyw na rzecz wielkopolskich rodzin”. Projekt jest też realizowany ze środków własnych Stowarzyszenia „DZIECKO”. Program wspiera Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu.

Przedstawione treści wyrażają poglądy realizatora projektu i nie muszą odzwierciedlać oficjalnego stanowiska Samorządu Województwa Wielkopolskiego