Od 3,5 roku trwa w Łodzi proces społecznej inwentaryzacji drzew (mapadrzewlodzi.pl). Jego efektem są 92 tysiące drzew na Mapie Drzew Łodzi. Unikalna baza danych nie kurzy się, lecz stanowi podstawę do wyciągania interesujących wniosków. 30 listopada 2025 r. uruchomiliśmy moduł wyceny wartości odtworzeniowej drzew w Łodzi. Tego dnia wartość zinwentaryzowanych drzew wynosiła blisko 3 miliardy złotych.
Zdjęcie przedstawia koronę sosny czarnej widzianą z dołu na tle błękitnego nieba.
Autor/źródło: Szymon IwanowskiCzym jest wartość odtworzeniowa drzewa?
Tak naprawdę jest to koncept abstrakcyjny, który mówi nam, ile pieniędzy musielibyśmy wyłożyć, aby w konkretnym, wskazanym miejscu posadzić drzewo określonej wielkości (najczęściej duże, dojrzałe). Rzecz jasna, nie da się tego zrobić. Dojrzałe drzewo jest niezastępowalne. Kwota wartości odtworzeniowej ma za zadanie uświadamiać, ile wysiłku i czasu potrzeba, by w mieście, w środowisku nieprzyjaznym, wyrosło dojrzałe drzewo.
Jaką stosujemy metodę wyceny wartości drzew?
Zbudowaliśmy algorytm oparty na metodzie opracowanej przez zespół prof. Haliny Szczepanowskiej w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa. Konkretne kwoty wyceny z kolei opieramy na stawkach podstawowych aktualizowanych każdego roku przez prof. Marzenę Suchocką z warszawskiej SGGW.
Jak wyliczamy konkretną wartość drzewa?
Na wycenę wartości każdego z drzew na Mapie Drzew Łodzi wpływają 4 czynniki:
1. GATUNEK drzewa – wszystkie gatunki drzew skategoryzowaliśmy zależnie od tempa wzrostu. 70-letnia topola biała będzie drzewem nieporównywalnie większym od grabu pospolitego w tym samym wieku i uwzględniamy to w wycenie.
2. LOKALIZACJA - zdecydowanie trudniej jest zachować w dobrym stanie drzewo rosnące przy ulicy niż pośrodku skweru. Różne typy lokalizacji wpływają na zmniejszenie lub zwiększenie mnożnika.
3. STAN ZDROWOTNY drzewa - drzewo zdrowe jest więcej warte od zamierającego.
4. Koszt MATERIAŁU SZKÓŁKARSKIEGO i PIELĘGNACJI w pierwszych latach (jako stawka podstawowa)
Iloczyn prezentowanych czterech współczynników wraz z aktualizowaną co roku stawką podstawową daje nam wartość prezentowaną w Mapie Drzew Łodzi. Ogólna kwota wyceny zwiększa się każdego dnia, wraz z rosnącą liczbą inwentaryzowanych drzew.
Jak skorzystać z oferowanego narzędzia?
Jeśli interesuje Państwa jedno, konkretne drzewo – należy je odnaleźć na Mapie: mapadrzewlodzi.pl i kliknąć przyciskiem myszki. Z lewej strony pojawi się metryczka drzewa z wyliczoną jego wartością odtworzeniową.
Jeśli interesują Państwa drzewa z jakiegoś obszaru – z menu z prawej strony wybieramy „Filtruj drzewa według lokalizacji”, wybieramy np. zaznacz „poligon” i rysujemy obszar, z którego wartość drzew nas interesuje (ogródek, skwer, pas zieleni). Pamiętajmy, że obszar należy domknąć! W okienku pojawi się spis zaznaczonych drzew, a w module wyceny łączna wartość odtworzeniowa tych drzew.
I po co to wszystko?
Chcemy, by ustalana na bieżąco wartość odtworzeniowa drzew rosnących w Łodzi przemawiała do wyobraźni. Chcemy, by mieszkanki i mieszkańcy Łodzi zrozumieli, że zapisane w Kodeksie Cywilnym (art. 48) zdanie mówiące o tym, że drzewa są elementem majątku gmin, przekłada się na konkretne, spektakularne kwoty. Nie tylko drogi i budynki stanowią o tym, jak majętna jest gmina.
Oczywiście rozumiemy, że nie da się drzew przeliczyć na pieniądze i bardzo źle byłoby, gdybyśmy tylko do finansów sprowadzali sens obecności drzew w miastach. Wszak nie da się spieniężyć (na szczęście) tego zielonego majątku.
W znakomitej książce „Drzewa w mieście” Halina Szczepanowska napisała:
„Zanim ustalono metody wyceny wartości drzew rosnących na terenach zurbanizowanych, przyjmowano ich wartość po cenach niższej jakości drzew leśnych. Po wycięciu takich drzew ich wartość była równa cenie drewna opałowego. W nawiązaniu do tej sytuacji Gerlich stwierdza: ‘Odpłatność za utracone drzewo w mieście określona według sumy kosztów jego wykopania i usunięcia oraz wartość ustalona według cen drewna opałowego jest w swej istocie tym samym, co wycena obrazu Duerera po kosztach ½ funta oleju i 2 metrów kwadratowych płótna, czy rzeźby Rodina po cenach 800 kg zużytego brązu’”.
Dzisiaj już doskonale rozumiemy, że istnieje ścisła korelacja między zadrzewieniem kwartałów miast a wysoką jakością życia ich mieszkańców. I nawet jeśli nie da się precyzyjnie zmierzyć jakości życia, to z pewnością da się wskazać czynniki decydujące o naszych wyborach miejsc do życia.
Na koniec zaś, wzorem Katona Starszego, napiszemy że jedyną drogą ochrony miejskich drzew jest zmiana prawa, a elementem tej zmiany powinna być metoda wyceny wartości odtworzeniowej drzew.
Skąd wzięliśmy pieniądze na przeprowadzone prace?
Budowa modułu wyceny wartości odtworzeniowej drzew w Mapie Drzew Łodzi została sfinansowana ze środków Fundacji Veolia w ramach realizacji programu Wspólnie dla Regionu.
#FundacjaVeoliaPolska #WspólnieDlaRegionu
Źródło: Mapa Drzew Łodzi
