Publicystyka - ngo.pl

Odpowiadając na to pytanie należy wrócić do art. 50 ustawy o odpadach i zawartych w tym przepisie przesłanek złożenia wniosku o wpis do rejestru wprowadzających produkty, wprowadzających produkty w opakowaniach, prowadzących jednostki handlu detalicznego lub hurtowego, w których są oferowane torby na zakupy z tworzywa sztucznego, objęte opłatą recyklingową, o której mowa w art. 40a ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, gospodarujących odpadami, zwanego dalej "rejestrem". 

Według art. 50 nie mają obowiązku złożenia wniosku o wpis do rejestru, między innymi:

1. Osoby fizyczne i jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami, którzy wykorzystują odpady na potrzeby własne.
2. Podmioty władające powierzchnią ziemi, na której są stosowane komunalne osady ściekowe do: uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu lub uprawy roślin nieprzeznaczonych do spożycia i do produkcji pasz.
3. Podmioty, które prowadzą nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów opakowaniowych i odpadów w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, takich jak np. leki i opakowania po nich.
4. Transportujący wytworzone przez siebie odpady.
5. Wytwórcy wyłącznie odpadów komunalnych.

Działalność opisaną w zadanym wyżej pytaniu należy zakwalifikować do opisanej w pkt 3 – jest to nieprofesjonalna działalność w zakresie zbierania odpadów opakowaniowych.

Brak tego obowiązku potwierdzają dalsze przepisy ustawy o odpadach. Tego rodzaju działalność nie wymaga bowiem uzyskania żadnego z niżej wymienionych pozwoleń lub zezwoleń:

• zintegrowanego,
• na wytwarzanie, zbieranie i przetwarzanie odpadów,
• na prowadzenie obiektu unieszkodliwiania odpadów wydobywczych,

jak również tego rodzaju działalność nie wymaga, ani zatwierdzenia programu gospodarki odpadami wydobywczymi, ani koncesji na podziemne składowanie odpadów. Podmioty, wobec których wydano takie decyzje są wpisywane do rejestru z urzędu. Jeżeli zatem organizacja pozarządowa zbierająca tego typu opakowania nie została wpisana do rejestru przez właściwego miejscowo marszałka województwa, nie ma obowiązku złożenia takiego wniosku.

Należy wziąć również pod uwagę obowiązek złożenia wniosku o wpis ciążący na podmiotach, które prowadząc działalność w obszarze:

1. Opakowań, odpadów opakowaniowych lub produktów w opakowaniach, dokonują następujących czynności:

• prowadzą organizację odzysku opakowań;
• eksportują odpady opakowaniowe lub/oraz dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych;
• wytwarzają, eksportują, importują opakowania lub dokonują ich wewnątrzwspólnotowego nabycia lub dostawy;
• prowadzą recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych;
• wprowadzają po raz pierwszy na terytorium kraju produkty w opakowaniach;
• eksportują produkty w opakowaniach lub/oraz dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy produktów w opakowaniach;
• prowadzą organizacje samorządu gospodarczego.

2. Transportu odpadów, dokonują następujących czynności:

• prowadzą działalność w zakresie transportu odpadów;
• transportują wytworzone przez siebie odpadów.

3. Sprzedaży odpadów.

4. Pośrednictwa w obrocie odpadami.

Opisana w pytaniu działalność – zbieranie opakowań typu nakrętki lub makulatura oraz ich transport do punktu skupu lub recyklingu – nie mieści się w żadnej z tych kategorii; potwierdza to także brak obowiązku złożenia wniosku o wpis do rejestru.

W tym przypadku obowiązek wpisu do rejestru nie zależy od rodzaju produkcji, czy też podmiotu, od którego są nabywane opakowania służące do tej produkcji, ale od rodzaju tych opakowań i ich ilości.

Według ustawy o odpadach, z obowiązku uzyskania wpisu do rejestru są zwolnione także podmioty, które wytwarzają rodzaje odpadów wymienione w rozporządzeniu Ministra Klimatu z 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, w ilościach nie większych niż wskazane w tym rozporządzeniu. Rozporządzenie to wymienia 46 grup odpadów, które są zwolnione z ewidencjonowania oraz przypisane do każdej z tych grup ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji. W pkt 16 załącznika do tego rozporządzenia wymieniono opakowania ze szkła (kod 15 01 07) w ilości do 0,5 Mg (tony) na rok.

Jeżeli zatem łączna ilość wytworzonych przez organizację opakowań ze szkła o kodzie 15 01 07 nie przekracza 0,5 Mg (tony) nie ma ona obowiązku wpisu do rejestru. Obowiązek ten powstanie dopiero wtedy, gdy organizacja, prowadząc opisaną wyżej działalność statutową, wytworzy opakowania szklane o wskazanym wyżej kodzie w ilości przekraczającej 0,5 Mg (tony) na rok.

To zależy od rodzaju i ilości odpadów wytwarzanych w związku z prowadzeniem tego rodzaju działalności.

W pierwszym rzędzie należy zatem wskazać, że – zgodnie z ustawą o odpadach – z obowiązku złożenia wniosku o wpis do rejestru są zwolnione osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą lub przedsiębiorcy, którzy w ramach prowadzonej działalności wytwarzają jedynie odpady o składzie i charakterze odpadów komunalnych i objęci są systemem odbioru odpadów komunalnych. Do tej kategorii zalicza się podmioty świadczące drobne usługi lub prowadzące działalność administracyjno-biurową. Jeżeli zatem prowadząc opisaną wyżej działalność organizacja wytwarza wyłącznie odpady komunalne, to nie jest zobowiązana do złożenia wniosku o wpis do rejestru.

Natomiast w przypadku, gdy wytwarzane odpady mają charakter i skład inny niż odpady komunalne, należy ustalić czy odpady te mieszczą się w którejś z kategorii  wymienionych w powołanym wyżej rozporządzeniu Ministra Klimatu z 23 grudnia 2019 r. w sprawie rodzajów odpadów i ilości odpadów, dla których nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów, w ilościach nie większych niż wskazane w tym rozporządzeniu. W grę mogą tu wchodzić odpady wymienione w następujących punktach załącznika do rozporządzenia:

• pkt 7 – odpadowy toner drukarski inny niż wymieniony w 08 03 17 (kod 08 03 18) w ilości do 0,2 Mg (tony) na rok,
• pkt 11 – opakowania z papieru i tektury (kod 15 01 01) w ilości do 0,5 Mg (tony) na rok,
• pkt 15 – opakowania wielomateriałowe (kod 15 01 05) w ilości do 0,5 Mg (tony) na rok.

Organizacja pozarządowa najprawdopodobniej będzie mogła skorzystać ze zwolnienia określonego w pkt 15 załącznika do powołanego wyżej rozporządzenia. Wydaje się, że w związku z prowadzeniem sklepu internetowego organizacja może wytwarzać odpady opakowaniowe. Odpady wymienione w tej grupie to odpady powstałe zwykle w wyniku rozpakowywania opakowań zbiorczych. Odpady te powstają najczęściej u podmiotów prowadzących działalność taką ja sklepy, biura, czy punkty handlowe, do których sprzedawane tam lub wykorzystywane produkty są dostarczane w opakowaniach zbiorczych, to jest w opakowaniach z tworzyw sztucznych, kartonach itp.

Jeżeli zatem organizacja w związku z prowadzoną działalnością wytwarza tylko któreś z wyżej wymienionych odpadów w liczbie nie przekraczającej wskazanych wyżej limitów, nie ma obowiązku złożenia wniosku o wpis do rejestru.

Jednakże udzielenie rozstrzygającej odpowiedzi na to pytanie wymaga uprzedniego precyzyjnego ustalenia jakiego rodzaju odpady wytwarza organizacja pozarządowa w związku z prowadzeniem sklepu internetowego.

Artykuł przygotowała radca prawny Maria Grochowska w ramach współpracy ngo.pl i Centrum Pro Bono.

Program Centrum Pro Bono jest realizowany przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych od 2007 roku. Inicjatywa Centrum Pro Bono zaspokaja rosnącą potrzebę pomocy prawnej pro bono na rzecz organizacji III sektora. Głównym obszarem działalności Centrum Pro Bono jest pośredniczenie pomiędzy organizacjami pozarządowymi poszukującymi wsparcia prawnego, a prawnikami, chętnymi do świadczenia pomocy prawnej pro bono. Dodatkowo, ścisła współpraca z kancelariami prawnymi i najlepszymi ekspertami w swoich dziedzinach pozwala nam podejmować wyzwania w postaci różnych projektów edukacyjnych i szkoleniowych skierowanych do organizacji non-profit. Obecnie z Centrum Pro Bono współpracuje 30 kancelarii z całej Polski.

Więcej informacji: http://www.centrumprobono.pl/

Maria Grochowska – radca prawny

https://mg-legaloffice.eu/

https://www.linkedin.com/in/maria-grochowska-9aa22815b/

Od wielu lat prowadzi kompleksową obsługę prawną przedsiębiorców w zakresie prawa gospodarczego, korporacyjnego, cywilnego, pracy oraz prawa ochrony środowiska i prawa autorskiego. W ramach tej obsługi przygotowuje umowy (w tym umowy wdrożeniowe), opinie prawne, dokumentację korporacyjną, części prawne prospektów emisyjnych spółek notowanych na GPW i doradza przy zakładaniu, przekształcaniu, łączeniu, podziale i likwidacji tych spółek. Uczestniczy również w negocjacjach, przeprowadza audyty i badania stanu prawnego nieruchomości oraz reprezentuje te spółki w sporach sądowych.

Posiada doświadczenie w udzielaniu pomocy prawnej urzędom administracji publicznej i jednostkom samorządu terytorialnego. Prowadzi kompleksową obsługę prawną tych podmiotów udzielając pomocy prawnej w ich bieżącej działalności oraz zastępując je w postępowaniach sądowych, administracyjnych i sądowo-administracyjnych.

Od 2016 r. współpracuje z Centrum Pro Bono udzielając porad prawnych polskim i zagranicznym organizacjom pozarządowym. Dwukrotnie, w 2016 r. i 2017 r., nominowana do tytułu „Prawnik Pro Bono". Współpracuje także z portalem internetowym www.ngo.pl i serwisem newsowym Rzeczpospolitej rp.pl. W ramach tej współpracy przygotowuje publikacje na temat działalności organizacji pozarządowych.

Prowadziła również szkolenia z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego i procedur administracyjnych m.in. dla pracowników NBP oraz administracji samorządowej.

Zobacz też informacje na stronie bdo.mos.gov.pl: objaśnienie prawne dotyczące obowiązku rejestracji w Bazie danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami przez mikro przedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców.