Jak połączyć rozwój kompetencji cyfrowych, obywatelskich, ekologicznych i liderskich z realnym wzmocnieniem lokalnych społeczności? Odpowiedzią jest projekt „Cyfrowa Moc Społeczności”, realizowany jesienią 2025 roku w czterech miejscowościach województwa opolskiego: Kędzierzynie-Koźlu, Strzelcach Opolskich, Komprachcicach i Krapkowicach.
Warsztaty: od prawa, przez internet, po klimat
Trzon merytoryczny projektu stanowiły trzy cykle warsztatów dla wszystkich 50 uczestników.
„Twoje Prawo, Twoja Sprawa” – senior jako obywatel
Podczas tych zajęć seniorzy:
- poznawali prawa obywatelskie i społeczne,
- dowiadywali się, jak funkcjonują instytucje publiczne,
- uczyli się, jak korzystać z narzędzi partycypacji (petycje, konsultacje społeczne, budżet obywatelski),
- rozmawiali o tym, jak realnie wpływać na sprawy lokalne.
Celem było wzmocnienie poczucia sprawczości i świadomości, że głos seniorów jest ważny i potrzebny w debacie publicznej.
„Cyfrowe Kroki – Internet bez Tajemnic”
Ten moduł rozwijał kompetencje cyfrowe, ze szczególnym naciskiem na bezpieczeństwo:
- rozpoznawanie fałszywych SMS-ów, maili i oszustw „na wnuczka”, „na ZUS”,
- bezpieczne korzystanie z bankowości elektronicznej,
- ochrona danych osobowych i prywatności,
- ustawienia bezpieczeństwa w mediach społecznościowych,
- codzienne korzystanie z internetu w kontakcie z urzędami, służbą zdrowia czy rodziną.
W efekcie zmniejszył się lęk przed technologią, a wzrosła samodzielność cyfrowa uczestników.
„Zmieniamy klimat… na lepszy”
Ten cykl łączył ekologię i cyfryzację. Seniorzy:
- poznawali e-usługi ograniczające zużycie papieru (e-faktury, e-recepty),
- uczyli się korzystania z aplikacji monitorujących jakość powietrza,
- rozmawiali o codziennych wyborach wpływających na środowisko,
- poznawali lokalne inicjatywy ekologiczne i możliwości zaangażowania.
Wzmacniano rolę seniorów jako lokalnych liderów proekologicznych zmian, którzy mogą inspirować swoje otoczenie.
„Aktywator Społeczności”: szkolenie liderów
Osobnym, bardzo ważnym działaniem był warsztat „Aktywator Społeczności” dla 10 seniorek i seniorów-liderów (po dwie osoby z każdej grupy lokalnej).
Podczas zajęć uczestnicy:
- tworzyli proste harmonogramy i budżety inicjatyw,
- przekuwali pomysły na konkretne mini-projekty,
- uczyli się diagnozowania potrzeb społeczności (rozmowy, proste ankiety, obserwacje),
- pracowali nad rozumieniem swojej roli jako liderów,
- uczyli się pracy zespołowej i podziału zadań.
To właśnie ci liderzy stali się „silnikiem” kolejnego etapu – inicjatyw wolontariackich „#TuSięDzieje”.
„#TuSięDzieje”: pięć inicjatyw wolontariackich
W ramach projektu zaplanowano i zrealizowano 5 lokalnych inicjatyw pod wspólnym hasłem „#TuSięDzieje”. Każdą z nich współtworzyli liderzy-wolontariusze oraz seniorzy z grup projektowych.
Inicjatywy odpowiadały na realne, zdiagnozowane potrzeby – od integracji, przez aktywizację, po działania proekologiczne czy edukacyjne. Każda para liderów:
- projektowała cel i formułę działania,
- przeprowadzała diagnozę potrzeb,
- organizowała wydarzenie i dokumentowała jego przebieg.
Choć tematyka i forma inicjatyw były różne, wszystkie łączyło jedno: seniorzy nie tylko uczestniczyli, ale brali odpowiedzialność za proces i efekt.
Konferencja „Wspólna Sieć Możliwości”: podsumowanie i ciąg dalszy
Zwieńczeniem projektu była konferencja „Wspólna Sieć Możliwości” z udziałem co najmniej 40 beneficjentów.
W programie znalazły się m.in.:
- wspólna ewaluacja i wyciągnięcie wniosków na przyszłość,
- dzielenie się dobrymi praktykami,
- wymiana doświadczeń i umiejętności między grupami,
- prezentacje zrealizowanych inicjatyw (relacje, zdjęcia, krótkie filmy),
- podpisanie Porozumień na Rzecz Współpracy i Inicjatyw Lokalnych, które mają ułatwić kontynuację działań także po zakończeniu finansowania.
Konferencja nie była więc jedynie „finałem”, ale startem kolejnego etapu – utrwalania sieci współpracy i dalszej aktywizacji seniorów.
Efekty: więcej niż projekt
„Cyfrowa Moc Społeczności” zostawiła po sobie konkretne, wymierne rezultaty:
- fundacja wzmocniła swój potencjał organizacyjny i techniczny,
- powstało 5 inicjatyw wolontariackich „#TuSięDzieje”,
- 10 liderów-seniorów zostało przygotowanych do prowadzenia lokalnych działań,
- 50 seniorów zdobyło nowe kompetencje cyfrowe, obywatelskie i ekologiczne,
- zbudowano sieć relacji i współpracy między czterema miejscowościami i lokalnymi instytucjami.
Seniorzy wyszli z roli „odbiorców pomocy”, wchodząc w rolę aktywnych współtwórców życia społecznego – liderów, edukatorów, wolontariuszy.
Projekt „Cyfrowa Moc Społeczności” sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach programu #MocMałychSpołeczności.
Informacja: Niniejszy artykuł odzwierciedla jedynie opinię jego autora. NIW-CRSO nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych treści.
Źródło: Fundacja "Aktywni-Kreatywni"