Publicystyka - ngo.pl

Jako organizacje obserwujące od lat proces wyborczy w Polsce oraz wspierające rozwój demokracji i społeczeństwa obywatelskiego z niepokojem przyjmujemy rozpoczęte w Sejmie prace nad projektem nowelizacji Kodeksu wyborczego, wprowadzającym daleko idące zmiany w procesie organizacji i przeprowadzenia wyborów.

Problemu nie stanowi jedynie termin (ustawa prawdopodobnie nie zostanie przyjęta na 6 miesięcy przed zarządzeniem wyborów, co jest wymagane przy wprowadzaniu istotnych zmian w prawie wyborczym), ale przede wszystkim tryb tych zmian - bez konsultacji społecznych, oszacowania ich kosztów i doprecyzowania regulacji. 

Narusza to zasady dobrej legislacji, ale przede wszystkim podważa zaufanie do wyborów i sposobu ich przeprowadzania, które systematycznie maleje wśród wyborców. Próbuje się zatem w roku wyborczym wprowadzić obszerne, różnorodne i przede wszystkim niedopracowane zmiany, które szczególnie uderzają w kontrolę procesu wyborczego, a jednocześnie w sposób nadmierny zwiększają rolę rządu w organizacji wyborów.

Projekt ustawy proponuje między innymi: 

• odejście od wyłącznie sędziowskich składów okręgowych i rejonowych komisji wyborczych oraz zastąpienie sędziów “osobami z wykształceniem prawniczym”, co budzi obawy o stopień gwarancji dla zachowania bezstronności i niezależności organów wyborczych,
• przekazanie rządowi administrowania rejestrem wyborców, co oznacza centralizację i zarządzanie danymi wyborców de facto bez żadnej zewnętrznej kontroli,
• wprowadzenie diet dla mężów zaufania, uzależniając ich wypłatę od przewodniczącego komisji, co oznacza, że wynagrodzenie osoby kontrolującej zależy od podpisu osoby, której praca ma być kontrolowana,
• obowiązek zgłaszania obserwatorów społecznych i mężów zaufania w celu umożliwienia im przesyłania zarejestrowanych filmów i zdjęć zawierających nieprawidłowości w procesie wyborczym na specjalnie stworzoną – nieistniejącą dzisiaj i niesprawdzoną – platformę internetową oraz wymóg niezwłocznego usunięcia tych treści z własnych aparatów i telefonów, co uniemożliwia wykorzystanie nagrania jako dowodu przed wymiarem sprawiedliwości,
• przyznanie administracji rządowej uprawnienia do zarządzania tymi nagraniami oraz listą wszystkich mężów zaufania i obserwatorów społecznych, którzy mogą potencjalnie przekazać nagrania procesu wyborczego,
• zmiany i ułatwienia w dostępie do lokali wyborczych, prezentowane jako profrekwencyjne, skierowane zostały do mieszkańców małych miejscowości.

Pomija się jednocześnie problemy wynikające ze zbyt dużych obwodów wyborczych w miastach, a także z trudności, które z głosowaniem mają obywatele mieszkający za granicą. Dodatkowo nie wskazuje się, jak rozwiązać problem rekrutacji i przeszkolenia członków ok. 6 tys. nowych obwodowych komisji wyborczych, które miałyby powstać na skutek wprowadzonych zmian. 

Jako organizacje zaangażowane w obserwację procesu wyborczego, a także dbające o demokratyczne podstawy prawne przeprowadzenia wyborów wzywamy do zaniechania prób zmian w Kodeksie wyborczym ze względu na czas i tryb ich wprowadzenia oraz zawarte w proponowanej ustawie treści. 

Nasze działania jako organizacji społecznych nakierowane są przede wszystkim na zwiększenie aktywnego udziału obywateli w procesie wyborczym, a także zaufania do wyborów i ich wyniku. Tym bardziej ubolewamy, że nie dopuszczono odpowiednio wcześnie do publicznej dyskusji o zmianach w prawie wyborczym, a ocena proponowanych zmian odbywa się tylko w kontekście zbliżających się wyborów. Jest to oznaka braku szacunku wobec uczestników procesu wyborczego: administracji wyborczej, samorządów, przyszłych kandydatów, a przede wszystkim nas - obywateli. 

• Fundacja Odpowiedzialna Polityka
• Komitet Obrony Demokracji - Obywatelska Kontrola Wyborów
• Obserwatorium Wyborcze
• Akcja Demokracja
• Alliance4Europe
• European Fem Institute
• Forum Obywatelskiego Rozwoju – FOR
• Fundacja Centrum im. Profesora Bronisława Geremka
• Fundacja dla Polski
• Fundacja Grand Press
• Fundacja im. Stefana Batorego
• Fundacja Kongres Obywatelskich Ruchów Demokratycznych
• Fundacja Panoptykon
• Fundacja Pro Diversity
• Fundacja Pro Edu Cadis
• Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
• Fundacja Stocznia
• Fundacja trzeci.org
• Fundacja Wolności
• Fundacja Wolności Gospodarczej
• Green REV Institute
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka
• Inicjatywa Wolne Sądy
• Instytut Spraw Publicznych
• Kampania Przeciw Homofobii
• Kongres Świeckości
• Obywatele RP
• Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych
• Otwarta Rzeczpospolita - Stowarzyszenie przeciw Antysemityzmowi i Ksenofobii
• Protest z Wykrzyknikiem
• Sieć Obywatelska Watchdog Polska
• Stowarzyszenie 61 / MamPrawoWiedziec.pl
• Stowarzyszenie Adwokackie Defensor Iuris
• Stowarzyszenie Ekologiczne EKO-UNIA, Wrocław
• Stowarzyszenie Europejska Demokracja - Nadzieja i Otwartość
• Stowarzyszenie Inicjatywa Obywatelska
• Pro Civium Stowarzyszenie “Jesteśmy Razem” w Kaliszu Pomorskim
• Stowarzyszenie Klucz Stop Społecznym Wykluczeniom
• Stowarzyszenie Kongres Kobiet
• Stowarzyszenie Prokuratorów LEX SUPER OMNIA
• Stowarzyszenie Radomianie dla Demokracji
• Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA
• Stowarzyszenie Sędziów THEMIS
• Stowarzyszenie Szlakiem Kobiet
• Stowarzyszenie Wiosna bez Barier
• Stowarzyszenie Wolność Równość Demokracja
• Towarzystwo Dziennikarskie,
• Warszawa Queer UW